LATİN DOĞU'DA KADIN İKTİDARINA İLK TEŞEBBÜS: ANTAKYA PRENSESİ ALİCE

Haçlılar tarafından kuĢatılıp, Selçuklu idaresinden alınan Antakya’nın ilk prinkepsi Sicilya Hakimi Norman Robert Guisgard’ın oğlu I. Bohemond oldu. I. Bohemond Ġtalya’ya gittiğinden prinkepslik nâibler tarafından idare edilmekteydi ve 1126 yılında tahtın sahibi II. Bohemond Ġtalya’dan gelerek, topraklarının baĢına geçti. Alice 1126 yılında II. Bohemond ile evlenerek Antakya prensesi sıfatıyla Ģehre geldi. Genç Bohemond, dört yıl sonra, 1130 yılında öldü. Bohemond’un ölümü ile birlikte Antakya hatta Latin Doğu bir ilki yaĢadı. Alice tahtı ele geçirmek için isyan baĢlattı ve bir “kadın” olarak Alice’in teĢebbüsü Latin Doğu tarihinde ilkti. BaĢarısız olan Alice, sürgüne gönderildi. Sürgünde bulunduğu Lazkiye ve Cebele topraklarında iki kez daha iktidarı ele geçirme giriĢiminde bulundu. Bu giriĢimlerinde de baĢarısız olan Alice, bir komplo ile dokuz yaĢındaki kızının evlendirilmesi sonucu, taht emellerinden vazgeçerek, bir daha politik rol almadan Lazkiye’deki topraklarına çekildi ve hayatının sonuna kadar burada yaĢadı. Alice toplamda üç kez iktidar mücadelesine giriĢmiĢ ve hepsi de baĢarısızlıkla sonuçlanmıĢtır. GiriĢtiği mücadeleler sonucunda Alice haksız bir kötü Ģöhrete sahip olmuĢtur. Alice ile ilgili çoğu özel bilgide tek referans bir din adamı olan Willermus’tur. Willermus kaynağında pek çok defa Alice’in iktidar mücadelesine giriĢtiği için kötü niyetli, hırslı, kaprisli bir kadın olduğunu yazarak, Prenses hakkında yüzyıllarca süregelen olumsuz yargının çıkıĢ noktası olmuĢtur. Willermus temelli günümüz modern çalıĢmalarının çoğunda, Alice’e karĢı haksız bakıĢ açısı kendini belirgin Ģekilde göstermektedir. Bu bağlamda çalıĢmamız, Alice’in giriĢtiği iktidar mücadelesini ve eylemlerini değerlendirmek, bu süreci objektif bir Ģekilde yansıtabilmek amacı taĢımaktadır.

The First Attempt at Women Ruling in the East: the Princess of Antioch

The first princeps of Antioch, which was surrounded by the Criusaders and taken from the Seljuq Empire was Bohemond I, the son of Norman Robert Guisard, who was the ruler of Sicily. Since Bohemond I went to Italy, the control was taken by regents and in 1126, Bohemond II, who was the owner of the throne came from Italy and took the control of his lands. Alice got married to Bohemond II in 1126 and came to the city as the princess of Antioch. Young Bohemond died four years later, in 1130. Antioch, even the Latin East experienced a first with Bohemond’s death. Alice started a rebellion to gain the throne and as a “woman,” her attempt was a first in the history of Latin East. *Doktora Öğrencisi, Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, aasiye002@gmail.com. Following her failure, Alice was exiled. While in exile, in the lands of Latakia and Cebele, she reattempted to grab the power twice. Also failing in these attempts, Alice renounced her wish to ascend the throne after her 9- year-old daughter was married off with a conspiracy, did not ever play a political role again, retreated to her lands in Latakia and lived there until the end of her life. Alice had entered the struggle for power three times in total and all have failed. As a result of her struggles, Alice has gotten an unjust evil reputation. The only reference in most specific information about Alice is the churchman Willermus. At Willermus source, many times Alice sought to power in a malicious, ambitious and capricious women, writing about the princess has been the starting point of centuries of negative judgement. In most of today’s modern works based on Willermus, the unfair point of view is evident. In this context, our study aims to evaluate Alice’s power struggle and actions and to objectively reflect in process.

PDF

___

Allen, S. J.; An Introduction to the Crusades, University of Toronto Press, Canada, 1959.
Almeida, Adriana; “Alice of Antioch and the Rebellion Againist Fulk of Anjou”, Medievalista Journal, c. 4, s. 5, 2008, ss.1-12.
Altan, Ebru; Antakya Haçlı Prinkepsliği Tarihi Kuruluş Devri (1098-1112), TTK, Ankara, 2018.
Anna Kommena; Alexiad: Malazgirt’ten Sonrası, (Çev. Bilge Umar), Ġnkılap Kitabevi, Ġstanbul, 1996.
Archer, T. A.; The Crusades: The Story of the Latin Kingdom of Jerusalem, G. P. Putnam’s Son, New York, 1895.
Asbridge, Thomas; “Alice of Antioch: A Case Study of Female Power in the Twelfth Century”, (Ed. P. Edbury- J. Philips), The Experience of Crusading: Defining the Crusader Kingdom, Cambridge University Press, Oxford, 2003. ss. 29-47.
Asbridge, Thomas; The Creation of Principality of Antioch (1098-1130), Boydell Press, Woodbridge, 2000.
Aydın, Usta; “Haçlı Seferlerinde Kadın”, (Ed. Altan Çetin), Ortaçağ’da Kadın, Lotus Yayınevi, Ġstanbul, 2011, ss. 297-337.
Bahadır, Gürhan; I. Bohemond’dan Konstance’ye Kadar Antakya Haçlı Prensliği (1098-1149), Arkeoloji ve Sanat Yayınları, Ġstanbul, 2017.
Bahadır, Gürhan; “II. Bohemond Döneminde Antakya Haçlı Prensliği ( M.S. 1126-1130)”, Dil Tarih Coğrafya Fakültesi Tarih Araştırmaları Dergisi, c.33, s.56, 2014. ss. 89-110.
Boehm, Barbara Drake –Holcomb, Melanie(Ed.); Jerusalem: 1000-1400 Every People Under Heaven, Yale University Press, London, 1999.
Buck, Andrew; Principality of Antioch and ıts Frontiers in the Twelfth Century, The Boydell Press, Woodbridge, 2017.
Cox, George W.; The Crusades, John B. Alden Publishers, New York, 1898.
Edbury, Peter W.; “The Assisos d’Antioche: Law and Custom in the Principality of Antioch”, Norman Expansion: Connections, Continuities and Contrast, (Ed. J. Stringer- Andrew Jotischky), Routledge Taylor&Francis Group, New York, 2013, ss. 241-248.
Endgington, Susan B.; The First Crusade: The Capture of Jerusalem in AD 1099, The Rosen Publishing Group, New York, 2004.
Falk, Avner ; Franks and Saracens, Reality and Fantasy in the Crusades, Karnac Publishing, London, 2010.
Fulcherius Carnotensis, Kutsal Toprakları Kurtarmak: Kudüs Seferi, (Çev. Ġlcan Bihter Barlas), IQ Kültür Sanat Yayıncılık, Ġstanbul 2009.
Genç, Özlem; “Ortaçağ Avrupası’nda Kadın”, (Ed. Altan Çetin), Ortaçağ’da Kadın, Lotus Yayınevi, Ġstanbul, 2011, ss. 241-297.
Genç, Özlem; -Korunur, Harun; “Antakya’nın Haçlılar Tarafından Ele GeçiriliĢi”, Studies of the Ottoman Domain, c. 6, s. 10, ġubat 2016, ss.60-83.
Hamilton, Bernard; “Women in the Crusader States: The Queens of Jerusalem (1100-1190)”, (Ed. Derek Baker), Medieval Women, Studies in Church History Subsidia, Oxford, 1978. ss. 143-174.
Harris, Jonathan; Byzantium and the Crusades, Hambledon Continuum, Londra, 2006.
Hudgson, Natasha R.; Women, Crusading and the Holy Land in Historicial Narrative, The Boydell Press, Woodbridge, 2007.
Ġoannes Kinnamos, Ioannes Kinnamos’un Historia’ası (1118-1176), (Çev. IĢın Demirkent), Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 2001.
Jackson, Guida M.; Women Rulers Througout The Ages, ABC-CLIO, USA, 1999.
Jaspert, Nikolas; The Crusades, (Çev. Phyllis G. Jestice), Routledge Taylor&Francis Group, New York, 2006.
Jordan, Erin I.; “Women of Antioch: Political Culture and Powerfull Women ın the Latin East”, (Ed. Heather J. Tanner), The Medieval Elite Women and the Exericise of Power 1100-1400: Moving Beyond the Exceptionalist Debate, MaCmillan Publishing, USA, 2019, ss.225-247.
Lukyanova, Anna; “Female Succession in the Kingdom of Jerusalem in the Twelf Century”, Oshkash Scholar, c.: 7, s.:7, Kasım 2013, ss. 1-18.
Madden, Thomas F.; Crusades: The Illustrated History, The University of Michigan Press, UK, 2004.
Michaud, Joseph François; History of the Crusades, (Çev. W. Robson), AMS Press Inc., New York, 1859.
Morrisson, Cecile; Haçlılar, Dost Kitabevi, Ankara, 2005.
Newhall, Richard A.; The Crusades, Henry Holt and Company, New York, 1927.
Newman, Sharan; Defending the City of God: A Medieval Queen, The First Crusades and the Quest for Peace in Jerusalem, Palgrave Macmillan, UK, 2014.
Özer, Serkan; “Antakya’yı Haçlılara Teslim Eden Hain Zırh Ustası Firuz”, Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, s.58, Haziran 2017, ss.175-202.
Paine, Mike; Haçlı Seferleri, Kalkedon Yayınları, Ġstanbul, 2011.
Reisfeld, Karen Caspi; “Women Warriors 1095-1254”, (Ed. Susan Edgington- Sarah Lambert), Gendering the Crusades, Columbia University Press, New York, 2002, ss.94-107.
Richard, Jean; The Crusades (1071-1291), Cambridge University Press, United Kingdom, 1996.
Runciman, Steven; Haçlı Seferleri Tarihi, Çev. Fikret IĢıltan, c. 2, TTK, Ankara, 2008.
Sperar, D.; “The Secular Clergy of Normandy and the Crusades”, (Ed. Kathryn Hurlock-Paul Oldfield), Crusading and Pilgrimagein the Norman World, The Boydell Press, Woodbridge, 2015, ss.81-103.
Stark, Rita; Knights of the Cross: The Epıc of the Crusades, ıUniverse Inc, Bloomington 2008.
Urfalı Mateos; Urfalı Mateos Vekayinamesi (952-1136) ve Papaz Grigor’un Zeyli (1136-1162), (Çev. Hrant D. Andreasyan), TTK, Ankara 2000.
Venning, Timothy; A chronology of The Crusades, Routledge Taylor&Francis Group, London, 2015.
Willermus Tyrensis; A History of Deeds Done Beyond the Sea, (Çev. Emily Atwater Babcock-A. C. Crey), c.2, Columbia University Press, New York, 1943.