Yüksek ofis yapılarında kullanım alanı etkinliği

Space efficiency in high-rise office buildings

Yüksek ofis binalarında çalışma alanına olan talep ekonomik, sosyal ve politik faktörlere bağlı olarak değişkenlik göstermekte, dolayısıyla ülkeden ülkeye ofis yapılarının kullanım alanı etkinliğinde önemli farklılıklar olabilmektedir. Bu çalışmanın amacı dünyada ve Türkiye’de yapılan yüksek ofis binalarını, kullanım alanı etkinliğini etkileyen faktörler açısından inceleyerek, benzerlik ve farklılıkları ortaya koymaktır. Bu doğrultuda dünyanın ve Türkiye’nin, yapımı tamamlanmış olan en yüksek on ofis binası seçilerek, bu binalar kat adedi, bina yüksekliği, brüt kat alanı, net kat alanı, çekirdek büyüklüğü ve geometrisi, cephe ve çekirdek arasındaki uzaklık, kat ve temiz kat yüksekliği, taşıyıcı sistem ve çekirdektaşıyıcı sistem etkileşimi açısından karşılaştırılmıştır. Yapılan inceleme sonucunda, yükseklikle arasında önemli düzeyde farklılıklar olmasına karşılık, ortalama kat alanı etkinliğinin dünyadaki ve Türkiye’deki örneklerde yakın değerlerde olduğu görülmüştür. Türkiye’deki örneklerin yabancı örneklerin yaklaşık yarısı kadar yüksekliğe ve kat adedine sahip olduğu dikkate alınırsa, kullanım alanı etkinliğinin yurt dışındaki örneklere yakın olması dikkat çekicidir. Bu durum çekirdek alanlarının ve düşey taşıyıcı eleman boyutlarının, dünyadaki örneklere oranla daha büyük tasarlanmasından kaynaklanmaktadır. Türkiye’de yüksek dayanımlı beton kullanımının yaygınlaşmaması, ana strüktürel çerçeve ile çekirdek arasında etkileşimi sağlayarak, strüktürel eleman boyutlarını azaltan yatay kafes kirişlerin kullanılmaması, asansörlerde bölgelendirme, göklobi, çift katlı kabin ve akıllı sistemler gibi tasarım stratejilerinin uygulanmaması, Türkiye’deki yüksek ofis binalarında kat alanı etkinliğinin daha düşük seviyelerde kalmasına neden olan başlıca nedenlerdir. Ülkemizdeki yüksek yapı uygulamalarında dünyadaki son gelişmelerin daha yakından takip edilmesi gerekmektedir.

PDF

___

ABU-GHAZALAH, S. (2007) Skyscrapers as Tools of Economic Reform and Elements of Urban Skyline: Case of the Abdali Development Project at Amman, METU Journal of the Faculty of Architecture, (24:1) 49-70.
ALARÇİN, M. (1991) High-Rise Building Projects Between 1985-1990 in Turkey, unpublished Master Thesis, İstanbul Technical University,İstanbul.
ALI, M.M. (2001) Art of the Skyscraper: The Genius of Fazlur Khan, Rizzoli, New York.
ALI, M. M., ARMSTRONG P. J. (1995) Architecture of Tall Buildings, Council on Tall Buildings and Urban Habitat Committee 30, McGraw-Hill, Inc., New York.
ALI M.M., MOON, K.S. (2007) Structural Developments in Tall Buildings: Current Trends and Future Prospects, Architectural Science Review, (50.3) 205-23.
ARNOLD, C. (1980) In Earthquakes, Failure Can Follow Form, AIA Journal, (June) 33-41.
BALIOGLU, I. (1999) The Structural System Project of Is Bank General Headquarters Complex (in Turkish), Design Construction, (160) 74-76.
BAUM, A.E. (1994) Quality and Property Performance, Journal of Property Valuation & Investment, (12:1) 31-46.
BEEDLE, L. S., RICE, D. B. (Eds.) 1995 Structural Systems for Tall Buildings, Council on Tall Buildings and Urban Habitat Committee 3, McGraw- Hill Inc., New York.
BINDER, G. (Ed.) (2001) Tall Buildings of Asia and Australia, Images Publishing, Hong Kong.
BINDER, G., (Ed.) (2006) 101 of the World’s Tallest Buildings, Images Publishing Dist A/C, Hong Kong.
CLARK, W.C., KINGSTON, J.L. (1930) The skyscraper. A study in the economic height of modern office buildings, American Institute of Steel Construction, New York/Cleveland.
CRONE, G. J. (1990) The Humanization of Tall Buildings, Council on Tall Buildings and Urban Design, eds. L. S. Beedle, D. B. Rice, Council on Tall Buildings and Urban Habitat, Van Nostrand Reinhold Company, New York;185-197.
CTBUH, (2008) 100 Tallest Buildings of the World, Council on Tall Buildings of the World, (http://www.ctbuh.org/Portals/0/Tallest/CTBUH_ Tallest100.pdf, accessed November, 2008).
ÇİLİ, F., KARATAŞ, H. (1992) The Assessment of the Structural System of Mersin Metropolis Building, 2nd National Symposium on Tall Buildings, İstanbul Technical University, Faculty of Architecture, 4-6 November 1992, 280-9.
DAVIS L., EVEREST, (1997) High-Rise Office Towers - Cost Model, May 1997, (http://www.building.co.uk/story.asp?storyCode=1025316, accessed November 2008).
Emporis.com (2008)(http://www.emporis.com/en/wm/ci/bu/sk/li/ ?id=100460&bt=9&ht=2&sro=0, accessed November 2008).
HO, D.C.W. (1999) Preferences on Office Quality Attributes, International Real Estate Conference, 26-31 January 1999, Kuala Lumpur, (http:// www.prres.net/papers/Ho_Preferences_On_Office_Quality_ Attributes.pdf, accessed November 2008).
HO, P.H.K. (2007) Economics Planning of Super Tall Buildings in Asia Pacific Cities, Strategic Integration of Surveying Services, FIG Working Week, Hong Kong SAR, China, 13-17 May 2007; 15-30.
IYENGAR, H. (1986) Structural and Steel Systems, Techniques and Aesthetics in the Design of Tall Buildings, Bethlehem, PA, Institute for the Study of High-Rise and Habitat, Lehigh University; 57-69.
KHAN, F.R. (1969) Recent structural systems in steel for high-rise buildings, Proceedings of the British Constructional Steelwork Association Conference on Steel in Architecture, British Constructional Steelwork Association, London; 67-78.
KHAN, F.R. (1972) Influence of design criteria on selection of structural systems for tall buildings, Proceedings of the Canadian Structural Engineering Conference, Toronto, Canadian Steel Industries Construction Council; 1-15.
KHAN, F.R. (1973) Evolution of structural systems for high-rise buildings in steel and concrete, Tall Buildings in the Middle East and East Europe: Proceedings of the 10th Regional Conference on Tall Buildings-Planning, Design and Construction, Czechoslovak Scientific and Technical Association, Bratislava; 75-92.
KIM, H, ELNIMEIRI, M. (2004) Space Efficiency in Multi-Use Tall Building, Tall Buildings in Historical Cities - Culture and Technology for Sustainable Cities, October 10-13, Seoul, 748-55.
KLABER, E.H. (1930) The Skyscraper: boon or bane?, Journal of land and Public Utility Economics, 6(4) 354-358.
KOHN, A. E., KATZ, J. (2002) Building Type Basics for Office Buildings, S. A. Kliment, ed., John Wiley and Sons, New York.
KOZAK, J. (1991) Steel-Concrete Structures for Multi-storey Buildings, Elsevier, Amsterdam.
MCNEILL, D., TEWDWR-JONES, M. (2003) Architecture, Banal Regionalism and Re-territorialism, International Journal of Urban and Regional Research, (27:3) 738-43.
MOHAMAD, H., CHOON, T., AZAM, T., TONG, S. (1995) The Petronas Towers- The Tallest Building in the World, Habitat and the High- Rise. Tradition and Innovation, Fifth World Congress, Council on Tall Buildings and Urban Habitat, Amsterdam, May 14-19, 321-57.
NEWMAN, P., THORNELY, A. (2005) Planning World Cities: Globalization and Urban Politics, Palgrave MacMillan, Basingstoke.
ÖZGEN, A, SEV, A. (2000) The Structural Systems for Multi-Storey High-Rise Buildings (in Turkish), Birsen Yayınları, İstanbul.
PELLI, C., CROSBIE, M.J. (2001) Petronas Twin Towers: The Architecture of High Construction, John Wiley and Sons Ltd., New York.
ROBERTSON, L. E., SEE, S.T. (2007) The Shanghai World Financial Center (http://www.structuremag.org/Archives/2007-6/SF-Shanghai- Robertson-June07.pdf, November 2008).
SCHUELLER, W. (1986) High-rise Building Structure, 2nd Edition, Krieger, Malabar.
SEV, A. (2001) Analysis of Tall Buildings in Turkey and at Abroad from the Architectural and Structural Point of Views (in Turkish). PhD Thesis, Mimar Sinan University, Institute of Science and Technology,İstanbul.
SkyscraperPage.com (2008) (http://skyscraper.com, accessed November 2008).
SRELITZ, Z., (2005) Tall Buildings: A Strategic Design Guide, The British Council for Offices and RIBA Publishing, London.
TARANATH, B.S. (1998) Steel, Concrete and Composite Design of Tall Buildings, McGraw-Hill, Inc., New York.
TEKELİ, D., SİSA, S. (1994) Projects: Buildings 1954-1994, (in Turkish), YEM, İstanbul.
THORNTON, C.H., HUNGPRUKE, U., JOSEPH, L.M. (1996) Composite High-Rise Construction in Asia, Tall Buildings - A World Review, eds. L.S. Beedle, D.B. Rice, Council on Tall Buildings and Urban Habitat, Pennsylvania; 331-8.
UYSALER, D. (1995) Sabancı Center, International Symposium on Recent Trends in Building Construction, Mimar Sinan University, İstanbul, 3-5 May 1995, 133-48.
WATTS, S., KALITA, N., MACLEAN, M. (2007) The Economics of Super- Tall Towers, The Structural Design of Tall and Special Buildings, (16) 457-70.
WELLS, M. (2005) Skyscrapers, Structure and Design, Yale University Press, New Haven.
YEANG, K. (1995) The Skyscraper, Bioclimatically Considered, Academy Editions, London.
YEANG, K. (2000) Service Cores: Detail in Building, John Wiley and Sons, London.
ZACNIK, I., SMITH, M., RICE, D. B. (1998) 100 of the World’s Tallest Buildings, Council on Tall Buildings and Urban Habitat, Gingko Press, Hong Kong.