Making the second nature: Towards a critique of cultural politics in urban perception - the USA context, 1850-1940s

Çevresel dönüşüm gerçekte, doğa ve kültür arasında sürekliliği olan şiddetli bir gerilime işaret eder; bir diğer deyişle, toplumsal fayda adına birinci doğanın siyasi bir program ve ideolojik araçlar vasıtasıyla üretimi, bir tür çatışma anlamına gelir ve bu, Marks’ın ikinci doğa tanımıyla örtüşür. Burada özellikle altı çizilmesi gereken olgu, kentleşmenin, doğa ve kültür arasında süregelen mücadelenin hem öznesi hem de nesnesi konumunda olduğudur. Yazımız bu noktada, yukarıda özetlediğimiz kuramsal çerçeveye bağlı kalarak, İç-savaş ve İkinci Dünya Savaşı arasında, bu süreci örgütleyen çok özel bir bağlama, Amerikan kentleşme tarihine bakarak, doğa ve kültür çatışmasının mekan üzerinden okunabilirliğini sınamaya çalışmaktadır. Kentleşmenin araçsallaştırılmasının meşrulaştırılması süresince ortaya konulan söylemler ve farklı ideolojik arkitiplerin iki savaş arasındaki ütopyan tezahürleri, araştırmamızın örneklemelerini içermektedir. Doğa ve kültür arasındaki çatışma, temelde Arkadyan bir ideolojik yapılanma ile, 19. Yüzyılın ikinci yarısından itibaren kendisini tek egemen üretim modu olarak kabul ettiren endüstriyel-kapitalist olgu arasındadır. Daha önceleri, neredeyse popüler bir anlatıya dönüşen “öncü kültürü” (frontier culture), kapitalist üretimin baskın tavrı karşısında yeniden yapılanarak, alışık olmadık kentleşme söylem ve mekansal uygulamaların oluşumuna yol açar ve özellikle, endüstrileşmeye paralel gelişen yeni siyasa, “metropolitan” bir algıyı ve ona takılı kültürel kodları, gündelik hayat ve üst-kültür alanlarına da taşır. Burada, yeni disipliner yapılanmalar ile mesleki söylem ve uygulama alanlarının, İkinci Dünya Savaşı başlarına kadar ne denli etkin olduğunun altı çizilmelidir: Siyasi erkin, doğa ve kültür çatışmasına ilişkin ideolojik tercih ve yaptırımları, söylemsel ve yasal olanın çok ötesine taşınmış; mimarlık ve planlama disiplinleri aracılığı ile neredeyse birer sosyal mühendislik projelerine dönüşmüştür. Doğa, ilkesel olarak ahlaki bir dayanak; buna karşılık metropolis, egemen siyasetin ideolojik mekanıdır: Ahlaki dayanak ile ideolojik mekan arasında süregelen yüzyıllık savaş ise farklı ütopyalar aracılığı ile meşruiyet zemini elde etme uğraşısındadır. Bu noktada metin, farklı dönemlerde ileri sürelen, yeri geldiğinde de siyasi iradenin yaptırımları ile uygulanan söz konusu mekansal ütopyaları tartışmaktadır. Mekansal ütopyaların, kültür politikaları ile süregelen ilişkisi çok önemlidir. Sonuçta bilinmesi gereken şey, kültür üzerinden yürütülen siyasetin, mimarlık ve özellikle kent mimarlığını, üretim ilişkileri bağlamında doğrudan etkilediğidir. Metinde ileri sürülen sav da dolayısıyla, bir görüşün bir başka görüşe görece üstünlüğünün çok ötesindedir: Söylemsel formasyon ve pratikler arasında süregelen çatışma üzerinden mekan tarihlerinin irdelenmesi, eleştirel bir okuma yapılabilmesi açısından önemli ipuçları sunmaktadır.

PDF

___

ABBOTT, C. (1981) The New Urban America, Growth and Politics in Sunbelt Cities, The University of North Carolina Press, Chapel Hill.

ALANEN, A. R. and EDEN, J. A. (1987) Main Street Ready-Made: The New Deal Community of Greendale, Wisconsin, The State Historical Society of Wisconsin, Madison.

ALLEN, I. L. (1977) New Towns and the Suburban Dream, Ideology and Utopia in Planning and Development, Kennikat Press, London.

ANDREWS, W. (1967) Social History of American Architecture, Architecture, Ambition and Americans, The Free Press, New York.

ARNOLD, L. J. (1971) The New Deal in the Suburbs, A History of the Greenbelt Town Program 1935-1954, Ohio State University Press, Ohio.

BAKER, A. R. H. (1992) Introduction: On Ideology and Landscape, in Ideology and Landscape in Historical Perspective: Essays on the Meanings of Some Places, eds. A. Baker, R. H. Alan, G. Biger, Cambridge University Press, Cambridge;1-14.

BALDASSARE, M. (1986) Trouble in Paradise, The Suburban Transformation in America, Columbia University Press, New York.

BARTH, G. (1990) Fleeting Moments: Nature and Culture in American History, Oxford University Press, New York, Oxford.

BEARD, C. A., BEARD, M. R. (1968) The Beard’s New Basic History of the United States Doubleday and Company, Inc., Garden City, New York.

BEARD, C. A. (1949) Economic Origins of Jeffersonian Democracy, The MacMillan Company, New York.

BEAUREGARD, R. (1989) Postwar Spatial Transformation, in Atop the Urban Hierarchy, Rowman and Littlefield Publishers; 1-44.

BENDER, T. (1975) Toward an Urban Vision, Ideas and Institutions in Nineteenth-Century America, The University Press of Kentucky, Kentucky.

BRIDENBAUGH, C. (1955) Cities in Revolt, Urban Life in America, 1743-1776, Alfred A. Knopf, New York.

BRIDENBAUGH, C. (1938) Cities in the Wilderness, The First Century of Urban Life in America 1625-1742, The Ronald Press Company, New York.

CIUCCI, G. (1979) The City in Agrarian Ideology and Frank Lloyd Wright: Origins and Development of Broadacres, The American City, From the Civil War to the New Deal, trs., B. L. La Penta, The MIT Press, Cambridge, Massachusetts; 293-376.

COSGROVE, D. E. (1984) Social Formation and Symbolic Landscape, Croom Helm Press, London, Sydney.

COSGROVE, D: E. (1984) Social Formation and Symbolic Landscape, Croom Helm, London and Sydney.

CRONON, W. (1992) Nature’s Metropolis, Chicago and the Great West, Norton and Company, New York and London.

CURTI, M. (1980) Human Nature in American Thought, A History, The University of Wisconsin Press, Madison.

DAL CO, F. (1979) From Parks to the Region: Progressive Ideology and the Reform of the American City, The American City, From the Civil War to the New Deal, tr. by B. L. La Penta, The MIT Press, Cambridge, Massachusetts; 143-261.

DONALDSON, S. (1969) The Suburban Myth, Columbia University Press, New York and London.

DONALDSON, S. (1977) City and Country: Marriage Proposal, in New Towns and the Suburban Dream, Ideology and Utopia in Planning and Development. ed. by I. L. Allen, National University Publications- Kennikat Press, Port Washington, New York and London.

DOWNING, A. J. (1991) Landscape Gardening and Rural Architecture, Dover Publications, Inc., New York.

EDWARDS, A. M. (1981) The Design of Suburbia: A Critical Study in Environmental History, Pembridge Press, London.

FEIN, A. (1972) Frederick Law Olmsted and the American Environmental Tradition, George Braziller Inc., New York.

FISHER, I. D. (1986) Frederick Law Olmsted and the City Planning Movement in the United States, UMI Research Press, Ann Arbor, Michigan.

FISHMAN, R. (1987) Bourgeois Utopias: The Rise and Fall of Suburbia, Basic Books, Inc., Publishers, New York.

FISHMAN, R. (1977) Urban Utopias in the Twentieth Century: Ebenezer Howard, Frank Lloyd Wright, and Le Corbusier, Basic Books, Inc., Publishers, New York.

FOUCAULT, M. (1972) The Archaeology of Knowledge and The Discourse on Language, Pantheon Books, New York.

GEDDES, P. (1968) Cities in Evolution, An Introduction to the Town Planning Movement and to the Study of Civics, Howard Fertig, Inc., New York.

GREIDER, T., LORRAINE, G. (1994) Landscapes: The Social Construction of Nature and the Environment, Rural Sociology, 59 (1) 1-24.

HADDEN, J. K., BARTON, J. (1977) An Image That Will not Die: Thoughts on the History of Anti-Urban Ideology, in New Towns and the Suburban Dream, Ideology and Utopia in Planning, eds. I. L. Allen, National University Publications-Kennikat Press, Port Washington, New York and London.

HALL, P. (1990) Cities of Tomorrow, Basil Blackwell Inc., Cambridge, Massachusetts.

HOWARD, E. (1966) Garden Cities of To-morrow, The MIT Press, Cambridge, Massachusetts and London.

JACOBS, J. (1961) The Death and Life of Great American Cities, Random House, New York.

JACKSON, K. T. (1987) Crabgrass Frontier, The Suburbanization of the United States, Oxford University Press, New York and London.

KAMMEN, M. (1974) People of Paradox, An Inquiry Concerning the Origins of American Civilization, Alfred A. Knopf, New York.

KASARDA, J. (1988) Economic Restructuring and America’s Urban Dilemma, in The Metropolis Era: World of Giant Cities, eds., J. Kasarda, Sage Publications, v: I; 69-83.

KROPOTKIN, P. (1974) Fields, Factories and Workshops Tomorrow, George Allen and Unwin Ltd., London.

KUNSTLER, J. H. (1994) The Geography of Nowhere, The Rise and Decline of America’s Man-Made Landscape, A Touchstone Book, Published by Simon and Schuster, New York and London.

MARX, L. (1967) The Machine in the Garden, Technology and the Pastoral Ideal in America, Oxford University Press, London, Oxford, New York.

MILLER, P. (1981) The American Transcendentalists, The John Hopkins University Press, Baltimore and London.

NOLEN, J. (1919) New Ideals in the Planning of Cities, Towns, and Villages, American City Bureau, New York City.

NOLEN, J. (1911) Madison: A Model City, Cantwell Printing Company, Madison, Wisconsin.

O’CONNELL, B J. (1989) The Federal Role in the Suburban Boom, in Suburbia Re-examined, eds., B. Kelly, M. Greenswood Press, New York and London.

REPS, J. (1989) Town Planning in Frontier America, University of Missouri Press, Columbia and London.

ROPER, L. W. (1983) FLO, A Biography Frederick Law Olmsted, The John Hopkins University Press, Baltimore and London.

ROWE, P. G. (1991) Making A Middle Landscape, The MIT Press, Cambridge, Massachusetts.

RUSK, D. (1993) Cities Without Suburbs, Woodrow Wilson Center Press, Baltimore, MD.

SARGIN, G. A. (2000) Nature of Resistance and Counter-hegemony in Postindustrial Society, in Nature as Space: (re) Understanding Nature and the Natural Environments, ed. by G. A. Sargın, METU MfY Press, Ankara; 59-79.

SARGIN, G. A. (1997) Myth, Ideology, and Hegemony: The Political Syntax of American Environmental Design Tradition, METU JFA, v:17, n: 1-2; 25-42.

SARGIN, G. A. (1996) Myth and Ideology in Middle Landscape: Politics in the Perception of Nature in American Environmental Design Discourse, Unpublished Ph.D. Thesis, University of Wisconsin at Madison, Madison.

SCHAFFER, D. (1982) Garden Cities for America, The Radburn Experience, The Temple University Press, Philadelphia.

SELLERS, D. (1991) Settlement Patterns in America, Progressive Architecture, n: 3; 86-7.

SHABECOFF, P. (1993) A Fierce Green Fire, The American Environmental Movement, Hill and Wang, New York.

SHORT, R. J. (1991) Imagined Country, Society, Culture and Environment, Routledge, London and New York.

STEWARD, I. R. (1973) Central Park 1851-1871, Urbanization and Environmental Planning in New York City, Unpublished Ph.D. Thesis, Faculty of the Graduate School of Cornell University, Ithaca, New York.

THOREAU, H. D. (2004) Walden, Henry David Thoreau, Beacon Press, Boston.

TOCQUEVILLE, A. de. (1981) Democracy in America, Modern Library College Editions, New York.

TURNER, F. J. (1940) The Frontier in American History, Henry Holt and Company, New York.

WRIGHT, H. (1935) Rehousing Urban America, Columbia University Press, New York, Morningside Heights.