Kayseri Tomarza’da II. Abdülhamid döneminde inşa edilmiş iki yapı: Merkez camisi ve müftülük binası

Two buildings at Kayseri Tomarza from the period of Abdülhamid the Second: Merkez mosque and the building of müftülük

This paper examines two buildings, the central mosque and the muftuluk building at Tomarza both built at the end of the Abdulhamid II Era. The inscription dates the central mosque construction to 1906, to replace the Hac Hüseyin Mosque built in 1745, after its collapse. Following the plan of the famous Green Tomb or Mosque in İznik, the mosque attracts attention with its portal arranged in neo-classical and empire style and its embroidered window order with coloured stones. Two storeyed muftuluk building with circular plan was built in 1904 to the west of the mosque. The upper floor of the muftuluk building projects out from the facade and gives a special elegance to this piece of architecture. The monumental gate of the mosque protruding like a portal on the other hand, gives the design of the muftuluk building its unique character, besides creating the inviting entrance. This is found to be very similar to the entrance block of the guest house at Surp Asvadzadzin Monastery, which unfortunately did not reach the present date. The paper proposes a reading of the original function of both buildings and suggests that the building of muftuluk and the monastery built at the end of the 19th century, might be the works of the same architect or the master builder.

___

  • ACUN, H. (2005) Tüm Yönleri ile Çapanoğulları ve Eserleri, Ankara.
  • AÇIKGÖZ, Ş. (2007) Kayseri ve Çevresindeki 19. Yüzyıl Kiliseleri ve Korunmaları İçin Öneriler, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • AYVERDİ, E. H. (1989) Osmanlı Mi’marisinin İlk Devri (1230-1402) I, Fetih Cemiyeti Yayınları (2), İstanbul.
  • BARDAKOĞLU, A. (1999) Iskat, T.D.V.İslâm Ansiklopedisi (19) 137-43.
  • BARKAN, Ö. L. (1972,1979) Süleymaniye Camii ve İmareti İnşaatı (1550-1557), 2cilt, TTK Yayınları, Ankara.
  • BATUR, A. (1994) Balyan Ailesi, Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi (2) 35-41.
  • BÜYÜKMIHÇI, G. (2005) Kayseri’de Yaşam ve Konut Kültürü, Erciyes Üniversitesi Yayını, Kayseri.
  • ÇAYIRDAĞ, M. (2000) Kayseri’de Sultan II.Abdülhamid Dönemi Bina ve Kitabeleri, I.Kayseri ve Yöresi Tarih Sempozyumu Bildirileri (11-12 Nisan 1996); 43-60.
  • DEMİR, A.N. (2005) II.Abdülhamid Dönemi Kayseri Yapıları, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
  • EYİCE, S. (2002) Batı Sanat Akımlarının Değiştirdiği Osmanlı Dönemi Türk Sanatı, Türkler (XV) 284-309.
  • GOODWIN, G. (1971) A History of Ottoman Architecture, Thames and Hudson, London.
  • İLTER, F. (1977) Kayseri-Tomarza Gezisi Üzerine Notlar ve Mikdat Dede Türbesi, Anadolu (Anatolia) (18) 51-3.
  • İMAMOĞLU, V. (1992) Geleneksel Kayseri Evleri, Halk Bankası Yayını, Ankara.
  • İMAMOĞLU, V. (2001) Kayseri Bağ Evleri, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, Ankara.
  • İNBAŞI, M. (1991) 16.Yüzyılda Kayseri, Kültür Müdürlüğü Yayınları, Kayseri.
  • KARAMAĞARALI, H. (1976) Kayseri’deki Hunat Camisinin Restitüsyonu ve Hunat Manzumesinin Kronolojisi Hakkında Bazı Mülahazalar, İlahiyat Fakültesi Dergisi (21) 199-243.
  • KESKİN, M. (2000) Kayseri Nüfus Müfredat Defteri 1831-1860, Büyükşehir Belediyesi Yayını, Kayseri.
  • KOCABAŞOĞLU, U. (1996) Kayseri Sancağı Hakkında Teğmen Bennet Tarafından Hazırlanan Genel Rapor (1880), Ticaret Odası Yayınları, Kayseri.
  • KUBAN, D. (2007) Osmanlı Mimarisi, YEM Yayınları, İstanbul.
  • ÖNGÜL, A. (1994). Tarih-i Cami-i Nuruosmânî, Vakıflar Dergisi (24) 127-46.
  • ÖZBEK, Y., ARSLAN, C. (2008) Kayseri Taşınmaz Kültür Varlıkları Envanteri, 3 cilt, Büyükşehir Belediyesi Yayınları, Kayseri.
  • ROTT, H. (1908) Kleinasiatische Denkmaler aus Pisidien, Pamphylien, Kappadokien und Lykien, Leipzig.
  • ŞEMSEDDİN SAMİ, (1896) Kâmûsu’l-A’lâm V, İstanbul.
  • TALİ, Ş. (2008) Germir Evlerinin Giriş Kapı Tasarımları Üzerine Tipolojik Bir Araştırma, A.Ü.Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi (21) 165-85.
  • TÜRKMEN, K. (1997) Talas’ta Türk Devri Yapıları, Vakıflar Dergisi (26) 153-92.