Geleneksel kırsal yerleşimlerin ortak özelliği, doğa ile kurdukları ilişkilerde çevre ölçeğinde gözlenen tutarlılıktır. Kırsal mimari geleneklerin oluşturdukları çevresel tutarlılık (environmental coherence) mimarlık tarihi disiplini içerisinde yeterince incelenmemiş bir konudur. Bununla birlikte, kırsal mimariye dair tarihsel bilgi veren yazılı kaynakların sınırlı olması doğrudan fiziksel çevrenin görsel olarak incelenmesi temelinde araştırmalar yapmayı zorunlu kılmaktadır. Bu nedenlerden dolayı, geleneksel kırsal yerleşimlerdeki çevresel tutarlılığın tarih boyunca sürdürülmesini sağlayan mimari öğeleri ortaya çıkarmak ve açıklamak için yeni bir kavramsal çerçeve gerekmektedir. Bu makalede çevresel tutarlılığın temelindeki doğa-kültür uyumunun mimari boyutunu tartışmaya yönelik yeni bir kuramsal çerçeve oluşturmak amacıyla “çevre estetiğinin” kavramsal altyapısından yola çıkılmaktadır. Güney Batı Anadolu’daki Ürünlü geleneksel dağlık yerleşimi üzerinden mimarinin kültürel devamlılıktaki rolüne odaklanılmıştır. Çevresel tutarlılığın mimari öğeleri çevrenin karakteristik mekânsallığını oluşturan çok ölçekli geleneksel kalıplar olarak kavramsallaştırılmıştır. Kırsal mimari geleneklere bu açıdan bakıldığında onların tekil yapılara indirgenmeden sürekli ve bütüncül bir çevresel yapı olarak düşünülmesi gerektiği ortaya çıkmaktadır. Bu bakış açısı mimari detaydan yerleşim biçimine uzanan birçok ölçek düzeyini dikkate almayı gerektirmiştir. Ürünlü köyü, genellikle korunmuş olan geleneksel yapı çevresiyle, çevre-kültür bütünlüğünü üreten mimarinin farklı ölçek düzeylerinde incelenmesi için uygun bir örnektir. Ürünlü’deki mimari kalıpların çevre estetiği açısından incelenebilmesi amacıyla mimarideki çevresel sürekliliği farklı ölçeklerde tanımlamak ve temsil etmek için gerekli kavramsal araçlar türetilmesine ihtiyaç vardır. Bu düşünceyle, daha önceki geleneksel yapı çevresi çalışmalarında ortaya atılmış olan “tektonik sözdizimi” (tectonic syntax) ve “kalıp dili” (pattern language) kavramları kullanılmıştır. Mimariyi çevre ile bütünleştiren kalıplar, yerleşim, yapı ve detay ölçeklerinde sırasıyla “çevresel omurga”, “organik ara yüz” ve “tektonik bağ” olarak adlandırılan ölçek düzeylerinin öğeleri olarak gruplandırılmıştır. Kırsal mimarinin çevreyle bütünleşme biçimleri, geleneksel yapı çevresinin sunduğu fiziksel malzemenin görsel olarak analiz edilmesini içeren ve bu makalede “çevresel temsil” (environmental representation) olarak adlandırılan bir yöntem uyarınca arazide üretilen orijinal çizimler vasıtasıyla ortaya konmuştur. Böylece Ürünlü örneği üzerinden mimari kalıpların çevre ile kurdukları süreklilik içerisinde ve bağlamsal problemlere getirdikleri kültüre özgü çözümler ışığında nasıl şekillendikleri ortaya çıkarılmış ve kırsal mimari gelenekteki çevresel tutarlılık kalıpları ortaya konmuştur.