Boğaziçi'nde 18. yüzyıldan kalma bir İstanbul evinin durumu hakkında sanat tarihi bağlamında yeni değerlendirmeler

New evaluations in terms of art history about the status of an 18th century İstanbul mansion in Bosphorus

Located at Bebek Quarter, Yoğurtçu Zülfü Street, map section 67, city block 529 and land plot 15, the Kavafyan Mansion, one of the pioneering buildings of the 18th century Bosphorus inner-side architectural culture, is the oldest and the only surviving example of traditional Turkish house in Istanbul. In addition to the traditional elements of the venue setup, it is also highly significant in terms of featuring the first examples of mural paintings with landscape that emerged alongside Westernization begun with Sultan Ahmed III. Furthermore, heretofore unrealized 18th Century Dutch Tiles found in various places, of which the similar ones are found at the Topkapi Palace Harem Chambers, increase the significance of the building. This mansion is invaluable; not only in terms of art and architectural history; but also is in terms of Turkish cultural history. This building, in spite of its registration as a cultural asset that is required to be preserved as is in 1973 and classification as a historical artifact at the first group in 1998 by the Cultural and Natural Heritage Protection Board, today faces the threats of extinction due to the certain legal issues. This study focuses on extensive evaluation regarding all the features additional to the new findings of Kavafyan Mansion based on its current status in 2013 in the context of art history.

PDF

___

ALEMI, M. (1986) Chahar Bagh, Environmental Design: Garden as a City, Journal of the Islamic Environmental Design Research Centre 1, 38- 45, http://archnet.org/library/documents (12.02.2013)
ALTINAY, A. R. (1973) Lâle Devri, Milli Eğitim Basımevi, Ankara.
ALTUN, A. (1988) Ortaçağ Türk Mimarisinin Anahatları İçin Bir Özet, Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul.
ARSEVEN, C. E. (1993) Limonluk, Sanat Ansiklopedisi, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul, (3) 1232.
ARSLAN, N. (1997) Gravür ve Seyahatnamelerde İstanbul, Büyükşehir Belediyesi Yayınları, İstanbul.
ARTAN, T. (1989) Architecture As a Theatre of Life Profile of the Eighteenth Century Bosphorus, Massachusetts Institute of Technology, Department of Architecture, Yayınlanmamış Doktora Tezi http://hdl. handle.net/1721.1/14456 (02.03.2013).
ATASOY, N. (1976) I. Sultan Mahmud Devrinden Bir Abide Evi, Sanat Tarihi Yıllığı VI, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, İstanbul, 23-43.
ATASOY, N. (2007) Yıldız Sarayı Fotoğraf Albümlerinden Yadigar-i İstanbul, İstanbul.
BAKIRER, Ö. (2001) Window Glass in Ottoman Vernacular Architecture, Electronic Journal of Oriental Studies, (IV) 1-29.
BOPPE, A. (1911) XVIII. Yüzyıl Bağaziçi Ressamları, çev. Nevin Yücel-Celbiş (1998), İstanbul.
CERASI, M. (1985) Open Space, Water and Trees in Ottoman Urban Culture in the XVIIIth-XIXth Centuries, Environmental Design: Water and Architecture, Journal of the Islamic Environmental Design Research Centre 2, 36-50. http://archnet.org/library/documents (25.01.2012)
CERASI, M. (1986) Frenk, Hind ve Sind: Real or Imaginary in the Aesthetics of Otoman Open Spaces, Enviromental Design: The City as a Garden, Journal of the Islamic Environmental Design Research Centre 2, 16-23. http://archnet.org/library/documents (01.12.2011)
CERASI, M. (1999) The Commerce of Forms and Types Between the West and the Ottoman East From the Sixteenth to Eighteenth Century, Environmental Design Trails to the East: Essays in Memory of Paolo Cuneo, Journal of the Islamic Environmental Design Research Centre 1, 114-33. http://archnet.org/library/documents (02.04.2011)
CEZAR, M. (1995) Sanatta Batıya Açılış ve Osman Hamdi, C.2, İstanbul.
CEZAR, M. (1998) Osmanlılarda 18.Yüzyıl Kültür ve Sanat Ortamı, 18.Yüzyılda Osmanlı Kültür Ortamı, Sanat Tarihi Derneği Yayınları, 3, İstanbul, 43-65.
DOBROWOLSKA, A. DOBROWOLSKI, J. (2011) The Sultans Fontain An Imperial Story of Cairo, İstanbul and Amsterdam, Cairo.
ELDEM, S. H. (1954) Türk Evi Plan Tipleri, İstanbul.
ELDEM, S.H. (1977) Türk Bahçeleri, Kültür Bakanlığı Türk Sanat Eserleri 1, İstanbul.
ELDEM, S.H. (1979) Boğaziçi Anıları, İstanbul.
ELDEM, S.H. (1984) Türk Evi Osmanlı Dönemi, TAÇ Vakfı, İstanbul.
ELDEM, S.H. (1993) Boğaziçi Yalıları Rumeli Yakası I, İstanbul.
EKİNCİ, O. (1998) Koruma Kurulu Kararlarından, Mimarlık, İstanbul (282) 51-3.
ERDOĞAN, M. (1958) Osmanlı Devrinde İstanbul Bahçeleri, Vakıflar Dergisi, Ankara (IV) 149-82.
ERİTMAN, C. (2007) The Perception of Saadabad: The Tulip Age and Otoman-Safavid Rivalry, Ottoman Tulips, Ottoman Coffee Leisure and Lifestyle in the Eighteenth Century, Tauris Academic Studies, London; 4162.
ESİN, E. (1981) Lâle Devrinde Türkistan İlhamı, Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi 2(10) 5-32.
ESİN, E. (2001) Türk Kozmolojisine Giriş, Kabalcı Yayınları, İstanbul.
EMEL, E. (2008) Sadullah Paşa Yalısı, Bir Yapı Bir Yaşam, ed.Deniz Mazlum, Yapı Endüstri Merkezi, İstanbul, 17-65.
GLUCK, H. (1921) 16.-18. Yüzıllarda Saray Sanatı ve Sanatçılarıyla Osmanlıların Avrupa Sanatları Bakımından Önemi, Eski Türk Sanatı ve Avrupaya Etkisi, çev. A. Cemal Köprülü(tarihsiz), Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, Ankara; 119-49.
GÖLPINARLI, A. (1972) Nedim Divanı, Ankara.
GURLITT, C. (1912) Die Baukunts Konstantinopels, Berlin.
GÜLERSOY, Ç. (tarihsiz) Eski İstanbul Arabaları, İstanbul.
GÜLERSOY, Ç. (1993) Araba, Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, (1) 289- 90.
HAMADEH, S. (2002) Splash and Spectacle: The Obsession with Fountain in Eighteenth-Century İstanbul, Muqarnas, (XIX) 123-48. http://archnet.org/library/documents (05.12.2010)
HAMADEH, S. (2004) Ottoman Expressions of Early Modernity and the Inevitable Question of Westernization, The Journal of Society of Architectural Historians, 63(1), 32-51, http://www.jstor.org/ stable/4127991 (10.05.2008)
HAMADEH, S. (2007) The Cities Pleasures:İstanbul in Eighteenth Century, Publications on the Near East, Seattle, University of Washington Press, Washington.
HİSAR, A. Ş. (2010) Boğaziçi Yalıları, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
HİSAR, A.Ş. (2011) Boğaziçi Mehtapları, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
HOLTER, K. (1968) Eser Hakkında Birkaç Söz, Subhatul-Ahbâr (Haberler Tesbihi), Aslı Avusturya Milli Kütüphanesinde Bulunan 17. Yüzyıla Ait 102 Minyatürden Oluşan Elyazması Hakkında Broşür(çev. Rikkat Kunt)., Doğan Kardeş, İstanbul, s.y., Süleymaniye Kütüphanesi Özel 14.
İNCİCİYAN, P.Ğ. (1976) 18. Asırda İstanbul, çev. H. D. Anreasyan, İstanbul.
İNCİCİYAN, P.Ğ. (2002) Boğaziçi Sayfiyeleri, çev. O. Duru, İstanbul.
JULIETTE, D. (2010) Hücreden Saraya: 15-18. Yüzyıllarda Osmanlı Konutları, çev. E. Atuk, Toplumsal Tarih Dergisi, (193)18-24.
KEMAL, Y. (1992) Azîz İstanbul, İstanbul Fetih Cemiyeti, İstanbul.
KUBAN, D. (1996) İstanbul Bir Kent Tarihi, Kültür Yayınları, İstanbul.
LE COQ, A. von (1928) Von Land und Leuten in Ostturkistan, Vol.1, Leipzig.
MAZAK, M. (2008) Eski İstanbulda Deniz Ulaşımı Kayıklar, İstanbul.
MELLING, A. I. (1819) Voyage pittoresque de Constantinople et des rives du Bosphore, Paris.
http://teylers.adlibhosting.com/internetserver/BibliotheekDocs/emags/ Ottomania_001/index.html#/188/(15.01.2013); http://teylers. adlibhosting.com/internetserver/BibliotheekDocs/emags/ Ottomania_002/index.html#/50/ (15.01.2013)
MERİÇ, Ü (2010) Seyyahların Aynasından Şehirlerin Sultanı İstanbul, İstanbul.
MONTAGU, L. (1763) Türkiye Mektupları 1717-1718, çev. A. Kurutoğlu (tarihsiz), Tercüman Yayınları, İstanbul.
OKÇUOĞLU, T. (2000) 18. ve 19. Yüzyıllarda Osmanlı Duvar Resimlerinde Betimleme Anlayışı, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul.
OLIVIER, G. A. Türkiye Seyahatnamesi, çev. Oğuz Gökmen (1977), Ankara. ORGUN, Z. (1939) Boğaziçinde Eski Bir Türk Yalısı, Arkitekt (1/2) 9-14.
ÖZKAYA, H. G. (2011) 18. Yüzyıl İstanbulunda Barınma Kültürü ve Yaşam Koşulları, Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Mimarlık Anabilim Dalı, Mimarlık Tarihi ve Kuramı Programı, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul.
POUR, A. O.-MORADI, A. M.-FAİZİ, S.M. (2012) Natural Enviroment of Zayende-Rood and the Safavid Development of Isfahan, International Journal of Architectural Engineering and Urban Planning, 22(2) 114-8. http://ijaup.iust.ac.ir/browse.php?mag_id=5&slc_lang=en&sid=1 (12.03.2013)
RENDA, G. (1977) Batılılaşma Döneminde Türk Resim Sanatı 1700-1850, Hacettepe Üniversitesi Yayınları, Ankara.
RHINS, de J. -L. D. (1897-98) Mission Scientifique dans la Haute 1890-1895, Vol.1,2, ed. Ernest Leroux, Paris.
SAKAOĞLU, N. (1989) 18. Yüzyılda İstanbul Evleri ve Sorunları, Tarih ve Toplum Dergisi, İstanbul, 2(70), 26-33.
SAKAOĞLU, N. (18 Şubat 1998) 250 Yıllık Kavafyan Konağı, Cumhuriyet; 2 SANER, T. (1999) Lâle Devri Mimarlığında Hint Esinleri: Çinihane, der. Semra Ögel, Sanat Tarihi Defterleri, 3, İstanbul; 35-49.
SÖZEN, M.-TANYELİ, U. (1996) Sanat Kavramları ve Terimleri Sözlüğü, Remzi Kitabevi, İstanbul.
ŞEHSUVAROĞLU, H. Y.(1954) Tarihi Odalar, Yeni Matbaa, İstanbul. TANMAN, B. (2008) Boğaziçinde Yalı Mimarlığının Gelişimine İlişkin Bir Deneme, Bir Yapı Bir Yaşam, ed. Deniz Mazlum, Yapı Endüstri Merkezi, İstanbul; 9-16.
TANMAN, B. (2008a) Sadullah Paşa Yalısının Geç Dönem Osmanlı Mimarlığındaki Yerine İlişkin Bazı Gözlemler, Bir Yapı Bir Yaşam, ed. Deniz Mazlum, Yapı Endüstri Merkezi, İstanbul; 123-42.
TANYELİ, U. (2006) Osmanlı Metropollerinde Evlerin Konfor ve Lüks Normları (16.-18. yüzyıl), (der. Suraiya Faroqhi-Christoph K.Neumann) Soframız Nur Hanemiz Mamur Osmanlı Maddi Kültüründe Yemek ve Barınak, İstanbul; 333-349.
TEZEL, H., ÇALIKOĞLU, M. E. (1983) Boğaziçi ve Saltanat Kayıkları, İstanbul.
THEUNISSEN, H., TİŞKAYA, Z. (2005) The Dutch Tiles of Surp Krikor Lusavoriç Church in İstanbul, Electronic Journal of Oriental Studies, (VIII/11) 1-41.
ÜNVER, S., ELDEM, S. H. (1970) Amucazade Hüseyin Paşa Yalısı, TTOK, İstanbul.
ÜNVER, S. (1973) Her Devirde Kağıthane, Vakıflar Dergisi, (S.X), 435-61.
ÜNVER, S. (1973a) Kandillide Kıbrıslılar Yalısı Name, Süleymaniye Kütüphanesi 1100; İstanbul.
ÜNVER, S. A., ÖNGE, Y. (1981) Selsebillerimiz, Vakıflar Dergisi, (XIII) 339- 73.
WALCHER, H. A. (1998) Between Paradise and Political Capital: The Semiotics of Safavid Isfahan, Yale F&ES Bulletin, 103, Yale University, New Haven: Connecticut, 330-348. http://environment.research.yale. edu/documents/downloads/0-9/103walcher.pdf (15.02.2012)
YERASİMOS, S. (2006) 16. Yüzyılda İstanbul Evleri, Soframız Nur Hanemiz Mamur Osmanlı Maddi Kültüründe Yemek ve Barınak, der. Suraiya Faroqhi, Christoph K.Neumann, İstanbul; 307-32.
YEZDANİ, İ. (13 Mayıs 1998) Kendi Konaklarında Kiracılar, Cumhuriyet; 6.
YILMAZ, G. (2008) Üsküdar Ayazma ve Beylerbeyi Camiilerinde Kullanılan Çin Çinileri, Üsküdar Sempozyumu VI, İstanbul, 271-8.
YILMAZ, G. (2009) Hollanda Duvar Çinilerinin Topkapı Sarayındaki Kullanımı, Thirteenth International Congress of Turkish Art Proceedings, (der. Geza David-Ibolya Gerelyes), Hungarian National Museum, Budapest; 729-45.