Eray Demirçelik, Ayşe Sena Karacabey, Esra Dilara CENAN

Özel Yetenekli Öğrencilerin Liderlik Becerilerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi

Bu araştırmada, Bilim ve Sanat Merkezlerine devam eden özel yetenekli öğrencilerin liderlik becerilerinin ve liderliğe ilişkin algılarının bazı değişkenler açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada karma yöntem kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini, 2016-2017 eğitim öğretim döneminde Kayseri Çetin Şen Bilim ve Sanat Merkezine devam eden, 5.6.7 ve 8. sınıf seviyesinde toplam 135 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada, Ogurlu (2012) tarafından geliştirilen Liderlik Becerileri Ölçeği, yarı yapılandırılmış form ve kişisel bilgi formu kullanılmıştır. Araştırma verileri SPSS istatistik paket programı ve içerik analizi tekniğinden faydalanılarak analiz edilmiştir. Araştırmanın nicel boyutunda öğrencilerin liderlik becerisi düzeyleri cinsiyet, okul türü, sınıf, etkinliklere katılım durumu ve aile geliri değişkenleri açısından ele alınmıştır. Nitel boyutta ise, özel yetenekli öğrenciler tarafından “liderlik” kavramı ile ilgili olarak toplam 68 adet geçerli metafor üretilmiş ve bu metaforlar üç kavramsal kategori altında toplanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Özel yetenekli çocuklar, liderlik becerileri, liderlik algısı, liderlik metaforları

Examination of Leadership Skills of Special Talented Students in Terms of Some Variables

This study is aimed to examine the perceptions of leadership skills and leadership of special talented students attending to Science and Art Centers in terms of some variables. The Mixed method was used in the study. The sample consisted of 135 students from 5th.6th.7th and 8th grade, attending to Kayseri Çetin Şen Science and Art Center in 2016-2017 academic year. The Leadership Skills Scale by Ogurlu (2012) and a semi-structured form and personal information form were used. The data were analyzed using SPSS 22 software and content analysis technique. In the quantitative dimension of the study, the leadership skill levels of the students were examined in terms of gender, school type, class, participation in active participation and family income variables. In the qualitative dimension, a total of 68 valid metaphors were created by special talented students regarding the concept of "leadership" and these metaphors were grouped under three conceptual categories.

Keywords:

Special talented students, leadership skills, perception of leadership, leadership metaphors,

PDF

___

Acar, S. (2007). Raven SPM Plus Testi ve Roets liderlik değerlendirme ölçeğinin 10–11 yaş geçerlik, güvenirlik, on-norm çalışmalarına göre üstün zekâlı olan ve olmayan öğrencilerin liderlik özelliklerinin karşılaştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.

Aslan, H. ve Doğan, Ü. (2016). Üstün yetenekli öğrencilerin devam ettikleri okulları ile bilim ve sanat merkezine ilişkin metaforik algıları: karşılaştırmalı durum çalışması. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(2), 335-350.

Baykoç Dönmez, N. (2005). Üstün yeteneklilerin eğitimleri ve bilim sanat merkezleri. Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Dergisi, 1(2), 84-89.

Beycioğlu, K. ve Aslan, B. (2012). Öğretmen ve yöneticilerin öğretmen liderliğine ilişkin görüşleri: bir karma yöntem çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 18(2), 191-223.

Bozgeyikli, H., Doğan, H. ve Işıklar, A. (2010). Üstün yetenekli öğrencilerin mesleki olgunluk düzeyleri ile algıladıkları sosyal destek düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 28(1), 133-149.

Bozgeyikli, H., Derin, S. ve Toprak, E. (2016). Üniversite öğrencilerinin mesleki değer algıları. International Journal of Contemporary Educational Studies, 2(1), 139-156.

Bozgeyikli, H., Toprak, E. ve Derin, S. (2016). Öğretmen adaylarının mesleki değer algılarının sıralama yargılarıyla ölçeklenmesi. Hak-İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 5(11), 204-225.

Can, N. (2007). Öğretmen liderliği becerileri ve bu becerilerin gerçekleştirilme düzeyi. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(1), 263-288.

Çetinkaya, Yıldız, E. ve Toprak, E. (2007). Psikolojik danışman adaylarının empatik eğilim, utangaçlık, olumsuz değerlendirilme korkusu ve sosyal beceri düzeylerinin farklı değişkenler açısından incelenmesi. Mediterranean Journal of Humanities, VI(2), 513-530.

Çamdeviren, Ş. (2014). Bilim ve Sanat Merkezine (Bilsem) devam eden üstün yetenekli çocukların anne babalarının karşılaştıkları güçlükler: Sakarya ili örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.

Davaslıgil, Ü. (2004). Üstün çocuklar, I. Türkiye üstün yetenekli çocuklar kongresi seçilmiş makaleler kitabı. Çocuk Vakfı Yayınları, İstanbul, 211-218.

Demirçelik, E. ve Korkmaz, M. (2017). The relationship between the leadership styles of school managers and organizational cynicism according to the perceptions of secondary school teachers. OPUS – International Journal of Society Researches, 7(12), 33-53.

Doğan, S. (2015). Üstün yetenekli öğrencilerin psikolojik ihtiyaçlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi.Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.

Döş, İ. (2016). Lise öğrencilerinin görüşlerine göre okul müdürlerinin liderlik becerisi ölçeğinin geliştirilmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36(1), 113-139.

Emir, S. ve Acar, S. (2007). Zekâ-Liderlik İlişkisi: Üstün zekâlı olan ve olmayan öğrencilerin liderlik becerilerinin karşılaştırılması. Hasan Ali Yücel Eğilim Fakültesi Dergisi, 2, 189-201.

Ersoy, E. ve Deniz, M.E. (2016). Üstün yetenekli çocukların öfkeyle başa çıkma ve karar verme becerilerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. İlköğretim Online, 15(3), 1017-1030.

Eskicumalı A. ve Eroğlu, E. (2001). Ailenin sosyo-ekonomik ve eğitim düzeyleri ile çocukların problem çözme yetenekleri arasındaki ilişki. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1, 165-189.

Karasar, N. (2002). Bilimsel Araştırma Yöntemi, Nobel Yayıncılık, Ankara.

Kılınç, A. Ç. ve Özdemir, S. (2016). Liderlik kapasitesi, Pegem Yayın, Ankara.

Koç, İ. (2015). Bilim ve sanat merkezi’ne devam eden özel yetenekli öğrencilerin iletişim becerileriyle ilgili görüşleri. Üstün Yetenekliler Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 1(3), 39-53.

Korkmaz, M. (2006). Okul yöneticilerinin kişilik özellikleri ile liderlik stilleri arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 46, 199-226.

Kulaksızoğlu, A. (1990). Gençlik çağı ve ülkemizde gençlik sorunları. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 2, 133-144.

Levent, F. (2012). Bilsem öğretmenlerine göre üstün yetenekli öğrencilerin sosyo-duygusal özellikleri. Geleceğin Mimarları Üstün Yetenekliler Sempozyumu. Namık Kemal Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu, 27 Nisan, Tekirdağ.

MEB (Milli Eğitim Bakanlığı). (2016). Özel Yetenekli Öğrencilerin Seçim Süreci Başladı, Erişim tarihi: 20.11.2016, http://www.meb.gov.tr/ozel-yetenekli-ogrenci-secim-sureci-basladi/haber/12270/tr.

MEB (Milli Eğitim Bakanlığı). (2016a). Bilim ve Sanat Merkezleri Yönergesi, Erişim tarihi: 06.11.2016, http://orgm.meb.gov.tr/

Ogurlu, Ü. (2012). Liderlik becerileri geliştirme programının üstün zekâlı olan ve olmayan öğrencilerin liderlik becerilerine etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.

Ogurlu, Ü ve Yavuz, Y. (2010). Üstün zekâlı/yetenekli çocuklar ve iletişim. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 213-223.

Saban, A. (2008). Okula ilişkin metaforlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 55, 459-495.

Şimşek, H. ve Yıldırım, A. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık, Ankara.

Şenel, T. ve Aslan, O. (2014). Okul öncesi öğretmen adaylarının bilim ve bilim insanı kavramlarına ilişkin metaforik algıları. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10 (2).

TBMM (Türkiye Büyük Millet Meclisi). (2012). Üstün yetenekli çocukların keşfi, eğitimleriyle ilgili sorunların tespiti ve ülkemizin gelişimine katkı sağlayacak etkin istihdamlarının sağlanması amacıyla kurulan meclis araştırması komisyonu raporu, Erişim tarihi:10.11.2016, http://acikerisim.tbmm.gov.tr:8080/xmlui/handle/11543/129

Toprak E. ve Bozgeyikli, H. (2011). Öğretmen adaylarının sosyal sermaye düzeylerinin karşılaştırmalı incelenmesi (Erciyes Üniversitesi Örneği). Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 125-147.

Toprak E. ve Selçuklu, A. E. (2012). Öğretmen adaylarının sosyoekonomik düzeyleri ile LYS puanları arasındaki ilişkinin incelenmesi. OPUS Turkish Journal of Social Policy and Labour Life Studies, 2(3), 44-61.

Tuncer, M. (2016). Yetenek mi? Zekâ mı? Üstün niteliklileri seçmeye eleştirel bir bakış. Eğitime Bakış, 12(37), 3-10.

Tüysüz B. (2007). Öğrenci Liderliği Programı’nın 6. sınıf öğrencilerinin liderlik rolleri ve davranışlarına etkisinin incelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.