Suriyeliler ve Vatandaşlık: Yerel Halk ve Suriyeli Sığınmacılar Çerçevesinde Bir Değerlendirme

Çalışmanın konusunu günümüzde önemli bir tartışma alanı oluşturan Suriyelilere vatandaşlık verilme ihtimalinin Suriyeliler ve Türkler tarafından nasıl karşılandığı ve bunun gerekçeleri oluşturmaktadır. 2011 yılından itibaren Arap Baharının Suriye’ye sıçrayıp aniden şiddetlenmesiyle Suriyelilerin sığındığı ülkelerin başında Türkiye gelmektedir. Bu anlamda daha önce bu kadar yoğun göçle karşılaşmamış Türkiye’nin insani gerekçelerle sığınmacılara kapı açıp onları kabullenmesi önemlidir. Ancak zaman geçtikçe Suriye’de savaşın bitmesinin giderek zorlaşması ve bu anlamda geçici oldukları düşünülen sığınmacıların kalıcı hale gelişi vatandaşlık konusunu gündeme getirmiştir. Dolayısıyla günümüzde en önemli tartışma alanlarından birini oluşturan Suriyelilerin vatandaşlık alması incelenmesi gereken önemli bir husus olarak karşımıza çıkarken bu konuda literatürde ciddi bir boşluk olduğu değerlendirilmekte, konuyla ilgili mevcut çalışmalara bakıldığında ise sadece kısa değinmeler olduğu görülmektedir.Çalışmada Suriyelilerin vatandaşlık konusunda düşündükleri, vatandaşlık verilmesi halinde kabul edip etmeyecekleri ve vatandaşlığın onlara, onların ise Türkiye’ye ne gibi katkıları olacağı konusu mülakat tekniği kullanılarak ortaya koyulmuştur. Türk halkının bu konudaki görüşleri ise Murat Erdoğan’ın yaptığı Toplumsal Kabul ve Uyum adlı çalışmada yapılan mülakatlar, sosyal medya üzerinden oluşturulan tepkiler ve çeşitli çalışmalar analiz edilerek ortaya koyulmaya çalışılmıştır. Araştırmada elde edilen bulgular ise Suriyeliler nezdinde çoğunlukla vatandaşlığa sıcak baktıkları, vatandaşlık verilmesi halinde kendilerini daha garanti altında hissedecekleri, daha iyi ve eşit şartlarda yaşayabilecekleri üzerine iken Türklerin düşünceleri ele alındığında tam aksine büyük çoğunluğun vatandaşlık verilmesine karşı olduğu bunu milliyet unsuru, günümüzde Suriyelilerin çıkardığı düşünülen pek çok sorun, vatandaşlık verilmesi halinde burada kalacakları endişesi, ekonomik anlamda yük olarak görülüyor oluşları gibi pek çok nedene dayandırdıkları ortaya koyulmuş bu bağlamda Türklerin ve Suriyelilerin düşüncelerinin büyük farklılıklar gösterdiği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler:

Suriyeliler, Türkler, sığınmacı, vatandaşlık, vatandaşlığın kabulü

Syrians and Citizenship: An Evaluation on the Local People and Syrian Asylum Seekers

The subject of the study consists of the possibility of giving citizenship to Syrians which creates a discussion field and how it is perceived by Turks and the reasons for this. Since 2011 when Arab Spring leaped to Syrian and immediately intensified, Turkey is one of the main countries where Syrians took refuge. In this sense, it is important that Turkey which has never encountered with such intense immigration so far welcomed and accepted the refugees with humanitarian justifications. However, as the end of the war in Syria became more difficult as the time went by, and in this sense, the fact that refugees who were thought to be temporary became permanent brought up the issue of citizenship. Thus, while the issue that Syrians receive citizenship emerge as an important question creating one of the most important discussion fields today, it is evaluated that there is a serious gap in the literature on this subject and when the available studies related to the topic are examined, it is observed that there are only short references on it. The topic of what Syrians think about the issue of citizenship, whether they would accept it or not in the case of receiving citizenship, what kind of contribution citizenship would provide to them and in turn, what kind of contribution they would provide to Turkey are revealed in the study with the interview technique. It was attempted to reveal the opinions of Turkish people through interviews done in the study “Social Acceptance and Harmony”carried out by Murat Erdoğan, social reactions created via social media and by analyzingvarious studies. The findings obtained in the study demonstrated that, in the eye of the Syrians, while the majority leaned towards the citizenship, predicating their views on reasons such as that they would feel themselves more guaranteed in the case of receiving citizenship, they would live at better and equal conditions, when the opinions of Turks are approached, quite the contrary, it was demonstrated that the majority opposed giving citizenship and based this on the justifications of nationality factor, many problems thought to be created by Syrians, the anxiety that they would stay here in the case of giving citizenship, the fact that they are perceived as a burden in the economic sense and within this context, it was observed that the opinions of Turks and Syrians demonstrated great differences.

Keywords:

Syrians, Turks, refugees, citizenship, acceptance of citizenship,

PDF

___

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı (2016). Türkiye’de Geçici Koruma Statüsündeki Suriye Vatandaşlarına Yönelik Sosyal Uyum ve Psikososyal Destek Çalışmaları Koordinasyon ve Planlama Çalıştayı. http://ailetoplum.aile.gov.tr/data/5429366a369dc32358ee2a92/calistay_raporu.pdf, erişim tarihi: 25.05.2017.
Anbarlı Bozatay, Ş. (2010). 5901 Sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununa Göre Türk Vatandaşlığının Kazanılması. Yönetim Bilimleri Dergisi, 8 (2), s. 165-182.
Çarkoğlu, A. & Kalaycıoğlu, E. (2014). Türkiye’de ve Dünyada Vatandaş- lık.http://bilimakademisi.org/wp-content/uploads/2015/12/T%C3%BCrkiyede-ve-Dunyada-Vatandaslik-2014- 1.pdf, erişim tarihi: 25.05.2017.
Erdoğan, M. (2014). Türkiye’deki Suriyeliler Toplumsal Kabul ve Uyum. HUGO ( Hacettepe Üniversitesi Göç ve Siyaset Araştırmaları Merkezi). https://data2.unhcr.org/en/documents/download/46184, erişim tarihi: 05.03.2017.
IMPR (Uluslararası Ortadoğu Barış Araştırmaları Merkezi) (2014). Türkiye’de Bulunan Suriyeli Mülteciler. http://imprhumanitarian.org/tr/infografik-rapor-turkiyede-bulunan-suriyeli-multeciler/, erişim tarihi: 05.03.2017.
KONDA & İPM (İstanbul Politikalar Merkezi) (2016). Vatandaşlık Araş- tırması. http://www.birarada.org/upload/Node/26816/files/VatandaslikArastirmasiRapor.pdf, erişim tarihi: 25.05.2017.
Koyuncu, Ahmet (2016), “Nimet mi? Külfet mi? Türkiye’nin Suriyeli Sı- ğınmacıları ve Göç Ekonomisi Üzerine Bir Derkenar”, Türkiye’de Geçici Koruma Altındaki Suriyeliler: Tespitler ve Öneriler. Dünya Yerel Yönetim ve Demokrasi Akademisi Vakfı (WALD). Ed. Adem Esen, Mehmet Duman,İstanbul: WALD yay.,ss. 107-130.
MÜSİAD & MEVKA (2015). Konya’daki suriyeli misafirlerin ekonomik potansiyelleri ve işbirliği imkanlarının belirlenmesi araştırması.
ORSAM (Ortadoğu Stratejik Araştırmalar Merkezi) (2016). Türkiye’deki suriyeli mülteciler: uzun vadeli entegrasyon için fırsatlar ve zorluklar. http://www.orsam.org.tr/files/T_Degerlendirme/1/1tr.pdf, erişim tarihi: 25.05.2017.
SETAV (Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı) (2015). Türkiye’deki suriyelilerin hukuki durumu: arada kalanların hakları ve yükümlülükleri. http://file.setav.org/Files/Pdf/20151230134459_turkiyedeki-suriyelilerin-hukuki-durumu-pdf.pdf, erişim tarihi: 25.05.2017.
TBMM Araştırma Merkezi (2011). Ülke Anayasalarında Vatandaşlık Tanımları. https://anayasa.tbmm.gov.tr/docs/vatandaslik_tanimlari.pdf, erişim tarihi: 25.05.2017.
Uğurlu, C.T. (2011). Avrupa birliği ülkelerinde ve türkiye’de vatandaşlık eğitimi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 10 (37), 153-169.
URL1: http://www.bbc.com/turkce/36802877, erişim tarihi: 27.05.2017.
URL2: http://www.diken.com.tr/doc-dr-erdogan-kimse-istemiyor-amasuriyelilere-vatandaslik-verilmesini-konusmamiz-gerekecek/. Erişim tarihi: 27.05.2017.