Milli Eğitim Sisteminin Örgütsel Yapısı ve Maarif Müfettişleri Alt Sisteminin İşleyişi

Bu çalışmanın amacı, milli eğitim sisteminin örgütsel yapısı, bu sistemin içinde yer alan maarif müfettişleri alt sisteminin durumu, yapı ve işleyişi, gelişimi ve değişimi sürecini incelemektir. Tarama modelinde bir çalışma olan bu araştırmada, milli eğitim sisteminin örgütsel yapısı ve bu sisteme bağlı kuruluşlar, bu kuruluşluların yapı ve işleyişi incelenmiştir. Merkezi yönetim odaklı olan milli eğitim sistemi; merkez teşkilatı, taşra teşkilatı, yurt dışı örgütü ve bağlı kuruluşları şeklinde ele alınmıştır. Ayrıca, örgütün amaçlarına ne ölçüde ulaştığı, kaynaklarını ne derecede etkili kullanabildiği ve hizmet sürecinin nasıl geliştirilebileceği gibi soruların cevaplanabilmesinde gerekli olan, denetleme ve değerlendirme sisteminin bir parçası şeklinde işleyen teftiş alt yapı sistemi ve işleyişi betimlenmeye ve değerlendirilmeye çalışılmıştır. Çalışmada, teftiş altyapı sisteminin işleyişi ve müfettişlerle ilgili olumsuz algıyı destekleyen örnekler olduğu gibi tam aksine olumlu algıyı artırabilecek örneklerin de olduğu görülmüş, bu algının kırılabilmesi için müfettişler ve öğretmenlerin informal ortamlarda da bir araya gelmelerinin yararlı olacağı sonuçlarına ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Milli Eğitim Sistemi, Örgüt, Örgütsel yapı, Teftiş alt yapı sistemi, Müfettiş

The Organizational Structure of National Education System and The Sub-structural Operations of Supervisors

The aim of the study is to examine the organizational structure of national education system and the situation, structure, process, development and changes of supervisors who are the parts of this system. In this survey carried out in descriptive survey model, the organizational structure of national education system and the structure and working system of this instution are examined. Netional education system, having central management structure, is discussed according to central organization,provincial organization, abroad organization and related institution. Besides that, it is aimed to describe and evaluate sub-structural system of supervision which is necessary for answering the questions like how near the system is to its purposes, how efficient it uses the sources it have and how the function process can be improved and which is also working as a part of supervision and evaluation system and its working system . In this study it is seen that there are examples which supports the negative thoughts about supervision sub-instructions working style and supervisor on the other hand there are opposite examples which can promote positive thoughts about supervisors. It is concluded that to change these negative thoughts, it is advisable for teachers and supervisor getting together in informal settings.

Keywords:

National Education System, Organization, Organizational Structure, Supervision sub-instructions, Supervisor,

PDF

___

Akbaba, A. (2013). Okul müdürlerinin, eğitim müfettişlerinin denetim olgusu ve süreçleriyle ilgili algısı. Electronic Turkish Studies, 8(12).
Aksoy, H. (1998). Eğitim denetiminde etik boyut. İnönü Üniversitesi, Malatya: Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi
Arabacı, İ. B., ve Müfett, M. E. M. İ. (1999). Meb teftiş politikası (I). Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 20(20), 545-575.
Aydın, M. (1986). Çağdaş eğitim denetimi. IM Eğitim Araştırma Yayın Danışmanlık. Ankara.
Aydın, A. (2007). Eğitim psikolojisi. Tek Ağaç Eylül Yayıncılık, Ankara.
Aydın, A., ve Uysal, Ş. (2014). Türkiye’de eğitim yönetimi teftişi planlaması ve ekonomisi alanındaki doktora tezlerinin incelenmesi.
Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi.
Balcı, A. (2005). Açıklamalı eğitim yönetimi terimleri sözlüğü, Tek Ağaç Yayınları, Ankara.
Başar, H. (2000). Eğitim denetçisi. Pegema Yayıncılık, Ankara.
Başaran, İ. E. (2000). Eğitim yönetimi: Nitelikli okul. Feryal Matbası, Ankara.
Başaran, İ. E. (2006). Türk eğitim sistemi ve okul yönetimi, Ekinoks Yayınları, Ankara.
Bennett, T. (2006). Clinical supervision marriage: A Matrimonial metaphor for understanding the supervisor-teacher relationship. 20
Mayıs 2017, Http://www.Eric.Ed.Gov/Erıcwebportal/Contentdelivery/Servlet/Erıcservlet?Accno=Ed480183.
Bilir, M. (1991). Türk eğitim sisteminde teftiş alt sisteminin yapı ve işleyişi. Ankara Üniversitesi, Ankara: Yayımlanmamış Doktora Tezi.
Bozgeyikli, H., Derin, S. ve Toprak, E. (2016). Üniversite öğrencilerinin mesleki değer algıları. International Journal of Contemporary Educational Studies, 2(1), 139-156.
Bozgeyikli, H., Toprak, E. ve Derin, S. (2016). Öğretmen adaylarının mesleki değer algılarının sıralama yargılarıyla ölçeklenmesi. Hak-İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 5(11), 204-225.
Bozkuş, K.(2016). Örgüt yapısı ve okullar. Kesit Akademi Dergisi (The Journal Of Kesit Academy) Yıl: 2, Sayı:4, Haziran 2016, S. 236-260
Bursalıoğlu, Z. (2002). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış. Pegem A Yayıncılık, Ankara.
Büyükışık, M. (1989). İlköğretim denetçilerinin rehberlik etkinliklerini gerçekleştirme düzeyleri. Hacettepe Üniversitesi, Ankara: Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
Can, N., ve Çelikten, M. (2000). Alt düzey personelin güç kaynakları: Erciyes Üniversitesi Örneği. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 22(22), 269-290.
Çelikten, M. (2001). Okul yöneticilerinin problem çözme becerileri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 7(3), 297-309.
Çelikten, M. (2001). Etkili okullarda karar süreci. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(2), 263-274.
Çelikten, M. (2003). Okul kültürünün şekillendirilmesinde müdürün rolleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(4).
Çelikten, M. (2004). Okul müdürü koltuğundaki kadınlar: Kayseri ili örneği. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(2), 91-118
Çelikten, M., ve Yeni, Y. (2004). Okul müdürlerinin liderlik ve yöneticilik özelliklerinin cinsiyet açısından değerlendirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 12(2), 305-314.
Celikten, M. (2005). A perspective on women principals in Turkey. International Journal of Leadership in Education, 8(3), 207-221.
Çelikten, M., Şanal, M., ve Yeni, Y. (2005). Öğretmenlik mesleği ve özellikleri. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(2), 207- 237.
Çelikten, M., ve Çelikten, Y. (2007). Televizyon programlarında çizilen öğ- renci, öğretmen ve yönetici profilleri. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(2), 369-378.
Çelikten, M. (2008). Öğretmenlik mesleğinde yeni model arayışları. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (19), 189-195.
Çelikten, M. (2010). Attitudes toward women school administrators in Turkey. Education, 130(4), 531-540.
Çelikten, M. (2010b). Okul örgütü ve yönetimi, V.Çelik (Ed.), Türk eğitim sistemi ve okul yönetimi (s.121-140). Pegem Akademi, Ankara.
Çetinkanat, A. C., ve Sağnak, M. (2010). İlköğretim ve bakanlık müfettişlerinin iletişim stillerinin karşılaştırılması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38(38).
Daft, R. L. (2010). Organization theory and design. (10 B.). Mason, OH: South-Western Cengage Learning.
Dağlı, A. ve Akyıldız, S. (2009) İlköğretim öğretmenlerinin görüşlerine göre ilköğretim denetmenlerinin etik davranışları. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 13, 27-38.
Demirkasımoğlu, N. (2011). Türk eğitim sisteminde bir alt sistem olan denetim sisteminin seçilmiş bazı ülkelerin denetim sistemleri ile karşılaştırılması. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(23), 23-48.
Doğan, D., ve Semerci, N. (2016). Eğitim programlarının uygulanmasında karşılaşılan sorunlar ve sorunların çözümüne ilişkin yönetici gö- rüşleri. Electronic Turkish Studies, 11(9).
Döş, İ. (2005). İlköğretim düzeyinde kullanılan öğretmen teftiş formunun yeterlik düzeyine ilişkin denetçi, yönetici ve sınıf öğretmenleri algıları: (Gaziantep Örneği). Gaziantep Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
Duman, A. (1998). Yerinden yönetim mi, yoksa yerelleşme mi? Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 4(4), 467-483.
Gazete, R. (2014). Millî Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve Denetim Başkanlığı İle Maarif Müfettişleri Başkanlıkları Yönetmeliği. Resmi Gazete. Yıl, 24, 59-64.
Glanz, J. (2000). Supervision for the millennium: A retrospective and prospective. Focus On Education, Fall, 9–15, 19 Ekim 2005, 10 Mart 2017, http://www.wagner.edu/faculty/users/jglanz/
Glanz, J., ve Sullivan, S. (2000). Supervision in Practice: 3 Steps to Improving Teaching and Learning. Corwin Press, Inc., A Sage Publications Company, 2455 Teller Road, Thousand Oaks, CA 91320-2218.
Gökçe, D., ve Baskan, G. A. (2012). Eğitim denetçilerinin iletişim becerileri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 42(42).
Hunt, J. W., ve Baruch, Y. (2003). Developing top managers: the impact of interpersonal skills training. Journal of Management Development, 22(8), 729-752.
Karakuş, M. (2010). Çağdaş denetim yaklaşımları. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(2).
Kayıkçı, K. (2005). Milli eğitim bakanlığı müfettişlerinin denetim sisteminin yapısal sorunlarına ilişkin algıları ve iş doyum düzeyleri. Hatay milli eğitim müdürlüğü ilköğretim müfettişi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi. Güz 2005, Sayı 44, Ss: 507-527
Kayıkçı, K., ve Uygur, Ö. (2012). İlköğretim okullarının denetiminde mesleki etik (Bir Durum Çalışması). Kuram ve Uygulamada Eğitim Yö- netimi Dergisi, 18(1), 65-94.
Korkmaz, M., & Özdoğan, O. (2005). İlköğretim müfettişlerinin rehberlik görevlerini gerçekleştirme düzeyleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(4), 431-443.
Krohtwolh,D.R. (1993). Medhods of educational and social sciences research: An integrateg apporach. New York: Longman.
Memişoğlu, S. P. (2016). Milli eğitim bakanlığı rehberlik ve denetim baş- kanlığı ile maarif müfettişleri başkanlıkları yönetmeliğinin lisansüstü öğrencilerinin görüşlerine göre değerlendirilmesi (The Review Of The Regulations Of Ministry Of National Education Counselling And Discipline Department And Education Inspectorship Department İn The View Of Grad Stundents' Opinions). Turkish Studies Dergisi, 11(13), 1703-1722.
Özdemir, T. Y., ve Ozan, M. B. (2013). İlköğretim müfettişlerinin unvanlarında yapılan değişikliğin iş doyumu ve motivasyonlarına etkisi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23(1).
Öztürk, Ş. ve Gök, T. (2010). İlköğretim okullarının kurum denetiminde karşılaşılan sorunlara ilişkin okul müdürlerinin görüşleri (Muğla İli Örneği). II. Uluslararası Katılımlı Eğitim Denetimi Kongresi. 23- 25 Haziran 2010 Kütahya Dumlupınar Üniversitesi.
Pehlivan, İ. (1997). Eğitim yöneticilerinin etik davranışları üzerine bir araştırma (Ankara ili örneği). Ankara Üniversitesi, Ankara: (Yayımlanmamış Doktora Tezi.
Schermerhorn, J. R., Hunt, J. G., Osborn, R. N., ve Uhl-Bien, M. (2010). Organizational behavior (11. b.). Hoboken, NJ: John Wiley & Sons.
Sullivan, S., ve Glanz, J. (2005). Supervision that improves teaching: Strategies and techniques. Corwin Press.
Taymaz, H. (2005). Eğitim sisteminde teftiş. Pegem A Yayıncılık, Ankara.
Terzi, Ç. (2011). Türk eğitim sisteminde okulların örgüt ve yönetim yapısı ile yapılandırmacı eğitim yaklaşımı arasındaki ilişkinin çözümlenmesi. Anadolu Journal Of Educational Sciences International, 1(1).
Toprak, E. ve Bozgeyikli, H. (2011). Öğretmen adaylarının sosyal sermaye düzeylerinin karşılaştırmalı incelenmesi (Erciyes Üniversitesi Örneği). Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(31), 125-147.
Uğurlu, C. T. (2010a) Öğretmenlerin ilköğretim müfettişlerinin etik davranışlarına ilişkin görüşleri ve örnek olaylar. II. Uluslararası Katılımlı Eğitim Denetimi Kongresi. 23-25 Haziran 2010 Kütahya Dumlupınar Üniversitesi.
Whetten, D. A., ve Cameron, K. S. (1993). Developing management skills: Developing self-awareness. Harpercollins College Div.
Yaman, E. (2010). Müfettişlerin rehberlik rollerini rehber öğretmenler değerlendiriyor, Guidance Teachers Evaluate The Guidance Role Of Supervisors.
Yıldız, D. Ç. (2015). Yönetici ve öğretmen görüşlerine göre maarif müfettişlerinin konuşma becerilerinin değerlendirilmesi. Evaluation of supervisors’speaking skills according to comments of principles and teachers. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(31).