Evden Kaçan Çocuklar: Sosyal Destek Düzeyleri ve Psikososyal Özellikleri

Evden kaçma ergenlik döneminde görülebilen önemli sorunlardan biridir. Bu araştırmada aileden algılanan sosyal destek düzeyinin ve bireysel bazı özelliklerin evden kaçan ve kaçmamış çocuklarda anlamlı farklar gösterip göstermediğinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Betimsel bir araştırma olan bu çalışmanın örneklemini 15-17 yaş arası, evden kaçan 65 kız çocuğu ile evden kaçma öyküsü olmayan 45 kız çocuğu oluşturmaktadır. Veri toplama araçları olarak Algılanan Sosyal Destek Ölçeği ve bilgi formu kullanılmıştır. Verilerin analizinde ise bağımsız örneklemler t-testinden ve ki-kare testinden yararlanılmıştır. Araştırma bulgularına göre evden kaçan çocukların aileden algıladıkları sosyal destek düzeyinin karşılaştırma grubuna göre daha düşük olduğu saptanmıştır. Ayrıca, evden kaçan çocukların okuldan kaçma (%33.8), okul devamsızlığı (%40), okul terki (%67.7), intihar girişimi (%58.5), öz yaralama davranışı sergileme (%73.8), sigara (%64.6) ve alkol (%26.2) kullanımı, alkol (%61.5) ve uyuşturucu madde (%36.9) kullanan arkadaş varlığı, annenin (%32.8) ve babanın fiziksel istismarı (%41.5) yönünden karşılaştırma grubu ile aralarındaki farkın anlamlı olduğu belirlenmiştir. Sonuç olarak, bu çalışmadan elde edilen bulguların, evden kaçan ergen profilinin belirlenmesinde ve evden kaçmanın önlenmesinde çok önemli olduğu düşünülmektedir. Araştırmanın bulguları önceki araştırma bulguları ile birlikte tartışılıp yorumlanmıştır. Araştırmanın bulgularından hareketle, araştırmacılara, psikolojik danışmanlara ve diğer ruh sağlığı uzmanlarına yönelik önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Çocuk, Ergen, Evden kaçma, Sosyal destek, Aile, Okul

Runaway Children: Their Social Support Levels and Psychosocial Characteristics

The runing away from home is one of the important problems in adolescence that can be seen to. This descriptive study was conducted with the aim of investigating the social support levels, and individual psychosocial characteristics of the runaway children. The participants of the research are 15-17 year old 110 children; 65 of whom had run away from home and 45 of whom hadn’t run away from home. The data have been collected via Perceived Social Support Scale and a information form. For the analysis of data, t-test and chi square tests were used. According to the findings obtained as a result of the independent samples t-test, it has been detected that the levels of social support of the runaway children are lower than the comparison group. In addition, the individual characteristics of the runaway children significantly differs from the control group are: skipping school (33.8%), absenteeism from school (40%), dropping out (67.7%), suicide attempt (58.5%), self-mutilation (73.8%), smoking (64.6%) and using alcohol (26.2%), the presence of friends that use alcohol (61.5%) and drugs (36.9%), mother's (32.8%) and father's physical abuse (41.5%). As a result, it was thought that the findings from this study are very important for determining the profile of the adolescents who run away from the home and for preventing the running away from the home. Current findings are discussed with reference to the literature. With reference to the findings of the research, recommendations have been given to researchers, psychological counselors and other mental health professionals.

Keywords:

Children, Adolescent, Running away, Social support, Family, School,

PDF

___

Alavi, K., Nen, S., Mohamad, M. S., Sarnon, N., Ibrahim, F., ve Hoesni, S. M. (2014). Understanding the factors of children missing/running away from home in Malaysia. Sains Humanika, 66(1), 1-6. doi:10.11113/sh.v66n1.111
Aratani, Y., ve Cooper, J. L. (2015). The effects of runaway-homeless epi-sodes on high school dropout. Youth & Society, 47(2), 173-198. doi:10.1177/0044118X12456406
Arnold, E. M., Song, E. Y., Legault, C., ve Wolfson, M. (2012). Risk beha-vior of runaways who return home. Vulnerable Children and Youth Studies, 7(3), 283-297. doi:10.1080/17450128.2012.687843
Attar-Schwartz, S. (2013). Runaway behavior among adolescents in resi-dential care: The role of personal characteristics, victimization experiences while in care, social climate, and institutional factors. Children and Youth Services Review, 35(2), 258-267. doi:10.1016/j.childyouth.2012.11.005
Aydoğan, İ. (2011). Genel liselerde öğrenim gören kız öğrencilerin prob-lemleri. Aile ve Toplum, 7(24), 47-68.
Bowden, F., ve Lambie, I. (2015). What makes youth run or stay? A re-view of the literature on absconding. Aggression and Violent Beha-vior, 25, 266-279. doi: 10.1016/j.avb.2015.09.005
Choi, K. R. (2015). Risk factors for domestic minor sex trafficking in the United States: A literature review. Journal of Forensic Nursing, 11(2), 66-76. doi:10.1097/JFN.0000000000000072
Cole, J., Sprang, G., Lee, R., ve Cohen, J. (2016). The trauma of commer-cial sexual exploitation of youth: a comparison of CSE victims to sexual abuse victims in a clinical sample. Journal of Interpersonal Violence, 31(1), 122-146. doi:10.1177/0886260514555133
Courtney, M. E., ve Zinn, A. (2009). Predictors of running away from out-of-home care. Children and Youth Services Review, 31(12), 1298-1306. doi:10.1016/j.childyouth.2009.06.003
Duru, E., & Arslan, G. (2014). Evlenmek amacıyla evden kaçan kız ergen-ler: Bir olgubilim çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 5(41), 36-48.
Edinburgh, L. D., Harpin, S. B., Garcia, C. M., ve Saewyc, E. M. (2013). Differences in Abuse and Related Risk and Protective Factors by Runaway Status for Adolescents Seen at a US Child Advocacy Centre. International Journal of Child and Adolescent Resilience, 1(1), 4-16.
Embleton, L., Lee, H., Gunn, J., Ayuku, D., ve Braitstein, P. (2016). Cau-ses of child and youth homelessness in developed and develo-ping countries: A systematic review and meta-analysis. JAMA Pediatrics, 170(5), 435-444. doi:10.1001/jamapediatrics.2016.0156
Haynie, D. L., Petts, R. J., Maimon, D., ve Piquero, A. R. (2009). Exposure to violence in adolescence and precocious role exits. Journal of Youth and Adolescence, 38(3), 269-286. doi:10.1007/s10964-008-9343-2
Hershberger, A. R., Sanders, J., Chick, C., Jessup, M., Hanlin, H., & Cyders, M. A. (2018). Predicting running away in girls who are victims of commercial sexual exploitation. Child Abuse & Neglect, 79, 269-278. doi:10.1016/j.chiabu.2018.02.023
Holliday, S. B., Edelen, M. O., ve Tucker, J. S. (2017). Family functioning and predictors of runaway behavior among at-risk youth. Child and Adolescent Social Work Journal, 34(3), 247-258. doi:10.1007/s10560-016-0459-z
Johnson, R. J., Rew, L., ve Sternglanz, R. W. (2006). The relationship between childhood sexual abuse and sexual health practices of homeless adolescents. Adolescence, 41(162), 221-234.
Kim, H. S., Kim, S. Y., Cho, S. M., Chung, Y. K., Yang, J. J., ve Shin, Y. M. (2005). Mental health status and familial factors of runaway ado-lescents in shelter. Journal of Korean Neuropsychiatric Association, 44(5), 597-603.
Koçtürk, N., ve Bilge, F. (2017, Nisan). The individual and familial risk fac-tors of the adolescents exposed to sexual revictimization: The first data from Turkey. 8th World Conference on Psychology, Counseling and Guidance’da sunulan bildiri, Antalya.
Koçtürk, N., ve Yılmaz, D. (2018). Çocuk istismarı ve ihmali için risk altındaki çocukları belirlemeye ve müdahale etmeye yönelik model/veri tabanı önerisi. Kastamonu Eğitim Fakültesi Dergisi, baskıda.
Kokkevi A., Rotsika V., Botsis A., Kanavou E., Malliori M., ve Richardson 0 (2014). “Adolescents’ self-reported running away from home and suicide attempts during a period of economic recession in Greece”. Child Youth Care Forum, 43, 691-704. doi:10.1007/s10566-014-9260-3
Lippert, A. M., ve Lee, B. A. (2015). Stress, coping, and mental health differences among homeless people. Sociological Inquiry, 85(3), 343-374. doi:10.1111/soin.12080
Lin, C. H. (2012). Children who run away from foster care: Who are the children and what are the risk factors?. Children and Youth Servi-ces Review, 34(4), 807-813. doi:10.1016/j.childyouth.2012.01.009
Meltzer, H., Ford, T., Bebbington, P., ve Vostanis, P. (2012). Children who run away from home: Risks for suicidal behavior and subs-tance misuse. Journal of Adolescent Health, 51(5), 415-421. doi:10.1016/j.jadohealth.2012.04.002
Merter, F. (2007). Kızların okullaşması açısından bazı Avrupa Birliği top-luluğu üyesi ülkeler ve Asya ülkelerinin karşılaştırılması. Süley-man Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Der-gisi, 16, 221-244.
Nesmith, A. (2006). Predictors of running away from family foster care. Child Welfare, 85(3), 585-609.
Odabaş, E., Keser, N., Yüksel-Okur, F., Çelik, S., Daşkafa, F., Kars, G., ...
Ulukol, B. (2012). Psychosocial analysis of revictimization in childhood sexual abuse. XIX. ISPCAN International Congress on Child Abuse and Neglect, İstanbul.
Peled, E., ve Cohavi, A. (2009). The meaning of running away for girls. Child Abuse & Neglect, 33(10), 739-749. doi:10.1016/j.chiabu.2007.04.018
Rueger, S. Y., Malecki, C. K., Pyun, Y., Aycock, C., ve Coyle, S. (2016). A meta-analytic review of the association between perceived social support and depression in childhood and adolescence. Psycholo-gical Bulletin, 142(10), 1017-1067. doi:10.1037/bul0000058
Sanchez, R. P., Waller, M. W., ve Greene, J. M. (2006). Who runs? A de-mographic profile of runaway youth in the United States. Journal of Adolescent Health, 39(5), 778-781. doi:10.1016/j.jadohealth.-2006.04.018
Slesnick, N., ve Prestopnik, J. L. (2005). Ecologically based family therapy outcome with substance abusing runaway adolescents. Journal of Adolescence, 28(2), 277-298. doi:10.1016/j.adolescence.2005.02.008
Thompson, S. J., Bender, K. A., Lewis, C. M., ve Watkins, R. (2008). Ru-naway and pregnant: Risk factors associated with pregnancy in a national sample of runaway/homeless female adolescents. Journal of Adolescent Health, 43(2), 125-132. doi:10.1016/j.jadohealth.-2007.12.015
Thompson, S. J., ve Pillai, V. K. (2006). Determinants of runaway episo-des among adolescents using crisis shelter services. International Journal of Social Welfare, 15(2), 142-149. doi:10.1111/j.1468-2397.2006.00370.x
Thrane, L. E., Hoyt, D. R., Whitbeck, L. B., ve Yoder, K. A. (2006). Impact of family abuse on running away, deviance, and street victimiza-tion among homeless rural and urban youth. Child Abuse & Neg-lect, 30(10), 1117-1128. doi:10.1016/j.chiabu.2006.03.008
Tucker, J. S., Edelen, M. O., Ellickson, P. L., ve Klein, D. J. (2011). Run-ning away from home: A longitudinal study of adolescent risk factors and young adult outcomes. Journal of Youth and Adolescen-ce, 40(5), 507-518. doi:10.1007/s10964-010-9571-0
Tyler, K. A., ve Bersani, B. E. (2008). A longitudinal study of early ado-lescent precursors to running away. The Journal of Early Adolescen-ce, 28(2), 230-251. doi:10.1177/0272431607313592
Whitbeck, L. B., Crawford, D. M., ve Johnson, K. A. (2009). Survival stra-tegies, hunger, education and housing. L. B. Whitbeck (Ed.), Men-tal health and emerging adulthood among homeless young people için-de (s. 219-234). NY: Psychology Press.
Yıldırım, İ. (1997). Algılanan sosyal destek ölçeğinin geliştirilmesi güve-nirliği ve geçerliği. HÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 13, 81-87.
Zengin, L. E. (2013). Ergenlerde evden kaçma davranışının sosyo-demografik özellikler ve aile işlevleri açısından incelenmesi (Yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi), https://tez.yok.gov.tr/UlusalTez-Merkezi/ adresinden edinilmiştir.