Eğitim Kurumu Çalışanlarının Presenteeism (İşte Var Olamama) Algılarının Performanslarına Olan Etkisi ve Sosyo-Demografik Özellikler Açısından İncelenmesi

Presenteeism (işte var olamama) çalışanların hasta olmalarına, ruhsal ve fiziksel açıdan problem yaşamalarına rağmen iş yerinde olmaları ve düşük verimlilik seviyesinde çalışmaları şeklinde tanımlanmaktadır. Presenteeism kavramı, işyerinde performans, verimlilik ve sağlığa ilişkin henüz ortaya çıkan bir olgu olmasına rağmen örgütlerin dikkatle ele alması gerekli konuların başında gelmektedir. Bu araştırmanın amacı; eğitim kurumlarında çalışan öğretmenlerin presenteeism algılarının performanslarına olan etkilerini analiz etmek ve bu eylemlerin bazı değişkenlere göre farklılık gösterip göstermediğini ortaya koymaktır. Bununla birlikte bu araştırma değişkenleri arasındaki ilişkilerin düzeyinin ve yönünün de tespit edilmesi amaçlanmıştır. Bu amaçlar doğrultusunda, Akdeniz bölgesinde yer alan Mersin ve Kahramanmaraş illerinde faaliyet gösteren eğitim kurumlarında görevli 829 öğretmene anket uygulanmıştır. Anket sonucunda elde edilen verilere SPSS paket programı kullanılarak korelasyon, regresyon, Kruskall-Wallis ve Mann-Whitney U analizi testleri uygulanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre; presenteeism ile işgören performansı arasında negatif yönde anlamlı ilişkinin varlığı, presenteeismin “işi tamamlama” boyutunun işgören performansını negatif yönde etkilediği ve “dikkat dağınıklığından kaçınma” boyutunun ise işgören performansı üzerinde anlamlı bir etkisinin olmadığı ve sosyo-demografik özelliklerinin araştırma değişkenleri üzerinde anlamlı bir farklılığa sebebiyet vermediği tespit edilmiştir

Anahtar Kelimeler:

Presenteeism, İşgören Performansı, demografik özellikler

The Effects of Presenteeism Perceptions of Educational Institution Employees on Their Performance and It’s Analysis With Regardds to the Socio-Demographic Characteristics

Presenteeism (not being on the job actively) is defined as being at work not fully functioning because of reduced performance although they are sick and having mental or physical problems. Although the term of Presenteeism is a phenomenon just introduced regarding to the performance, productivity, and health at work, it is one of the main issues, which should be discussed carefully. The aim of this study is to analyze the effect of presenteeism perception of teachers working in educational intuitions on their performance and to reveal whether these actions differ according to some variables. In addition to this, it is aimed to establish the level and the direction of the relations between the variants of the study. In accordance with this purpose, a questionnaire has been carried out on 829 teachers working in the educational intuitions in Mersin and Kahramanmaraş located in Mediterranean Region of Turkey. Correlation, regression, Kruskall-Wallis, and Man-Whitney U analysis tests made on the data acquired from the questionnaire using SPSS programme. According to the result of the study, it has been determined that; there is a meaningful negative relationship between presenteeism and employee performance, “completing work” dimension of presenteeism effects employee performance negatively, there is no meaningful effect of “avoiding distraction” dimension on employee performance, and socio-demographic characteristics do not cause a meaningful difference on the variables of the study.

Keywords:

Presenteeism, Employee Performance, Demographic Characteristics,

PDF

___

Anık-Baysal, İ., Baysal, G., Aksu, G. ve Aksu, N. (2014). Presenteeism (işte varolmama sorunu) ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişki: Adnan Menderes üniversitesi akademik personeli üzerinde bir uygulama, Electronic Journal Of Vocational Colleges, Özel Sayı, 134-152.
Aydın-Tükeltürk, Ş., Şahin, D. ve Yılmaz, İ.A. (2014). Turizm işletmelerinde presenteeism: İşte var olamama): Turizm işletmelerinde çalışan ilişkileri yönetimi içinde (s.281- 302.)Ankara: Detay Yayıncılık,.
Balcı, O. (2016). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenler ve yöneticilerin örgütsel sinizm, kendini işe verememe (presenteeism) ve sosyal kaytarma arasındaki ilişkinin incelenmesi: Arnavutköy ilçesi örneği. Doktora Tezi, İstanbul Arel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü,İstanbul.
Baysal, İ.A., Baysal, G., Aksu, G. ve Aksu, N. (2014). Presenteeism (işte varolmama sorunu) ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişki: Adnan Menderes Üniversitesi akademik personeli üzerinde bir uygulama, Electronic Journal of Vocational Colleges, BÜROKON Özel Sayı, 134-152.
Beğenirbaş, M. ve Meydan, C.H. (2012). Duygusal emeğin örgütsel vatandaşlık davranışıyla ilişkisi: Öğretmenler üzerinde bir araştırma, Gazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 14 (3), 159-181.
Beğenirbaş, M. ve Turgut, E. (2014). İş performansının sağlanmasında çalışanın duygusal emeğinin ve örgütte güven algısının etkileri, İş, Güç, Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 16 (3), 131-149.
Bekiş, T., Bayram, A. ve Şeker, M. (2013). Kurumsal itibarın işgören performansı üzerindeki etkisinin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 5 (2), 19-27.
Bıyık, Y. ve Aydoğan, E. (2014). Duygusal emek ile örgütsel vatandaşlık davranışı ilişkisi: Bir araştırma, Gazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 16 (3), 159-180. Braakman-Jansen, Lma., Taal, E., Kuper I.H. ve Van De Laar, Mafj. (2012). Productivity loss due to absenteeism and presenteeism by different ınstruments in patients with ra and subjects without ra. Rheumatology (Oxford), 51, 354-61.
Ceylan, A. ve Yıldırım H.U. (2006). Rol belirsizliği, rol çatışması, iş tatmini ve performans arasındaki ilişkiler, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 7 (1), 48-58.
Collins, J.J., vd. (2005). The assessment of chronic health conditions on work performance, absence, and total economic ımpact for employers, Journal of Occupational and Environmental Medicine, 47 (6), 547–557.
Çoban, Ö. (2015). Örgütlerde presenteeism sorunu. (Ed D. Küçükaltan, Ş. Aydın Tükeltürk ve G. Ç. Gürkan), Örgütsel davranışta güncel konular, (1. Bsm), Ankara: Detay Yayıncılık.
Coşkun, Ö. (2012). İki işyerinde işe devamsızlık ve kendini işe verememede etkili faktörlerin değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Çalık, T., (2003). Performans yönetimi: Tanımlar kavramlar ilkeler, Ankara, Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
Çiftçi, D., Meriç, E. ve Meriç, A. (2018). Presenteeism (işte var olamama) ve örgütsel özdeşleşme arasındaki ilişkinin incelenmesi. Sosyal Bilimler Dergisi, 1, 303-320.
Despiégel, N., Danchenko, N., François, C., Lensberg, B., ve Drummond, M. F. (2012). The use and performance of productivity scales to evaluate presenteeism in mood disorders. Value in Health, 15(8), 1148-1161.
Erkut, H. (2001). Değişimi başarıya dönüştürme MESDEM, İstanbul:MESS Yayınları.
Gupta, O.P. (1982). Commitment to work of ındustrial workers. New Delhi:Concept Publishing Company,.
Günbeyi, M. ve Gündoğdu, T. (2010). Polis teşkilatının “işkolik” çalışanları. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 11 (1), 56-63.
Gürbüz, S. ve Şahin, F. (2014). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri felsefe-yönetim-analiz, Ankara:Seçkin Yayın.
Güriş, S. ve Astar, M. (2014). Bilimsel araştırmalarda SPSS ile istatistik, İstanbul:DER Yayınları.
Johns, G. (2010). Presenteeism in the workplace: a review and research agenda. Journal of Organizational Behavior, 31, 519-542.
Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi (Kavramlar–ilkeler-teknikler), Ankara:Nobel Yayın Dağıtım.
Kım, J. vd. (2016). Sickness experiences of Korean registered nurses at work: A qualitative study on presenteeism, Asian Nursing Research, 10, 32-38.
Kigozi, J., Jowett, S., Lewis, M., Barton, P.M., ve Coast, J. (2017). The estimation and ınclusion of presenteeism costs in applied economic evaluation: a systematic review. Value in health : The journal of the International Society for Pharmacoeconomics and Outcomes Research, 20(3), 496-506 .
Koopman, C. vd. (2002). Stanford presenteeism scale: health status and employee productivity, Journal of Occupational and Environmental Medicine, 44 (1), 1-12.
Middaugh, D.J. (2007). Presenteeism: sick and tired at work, Dermatology Nursing, 19 (2), 172-185.
Nunally, J.C. (1978). Psychometric theory, New York:McGraw-Hill.
Oruç, Ş. (2015). Presenteizm ile örgütsel sessizlik arasındaki ilişki üzerine bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aksaray.
Özmen, G. (2011). Presenteizm ile örgütsel bağlılık ilişkisi: tekstil çalışanları üzerine bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
Saarvala, E. (2006). Presenteeism: The lastest attack on economic and human productivity. 6 Eylül 2018 tarihinde http://www.supportingadvancement.com/employment/general/saarvala_presenteeism.pdf adresinden erişildi.
Sonnentag, S. ve Frese, M. (2002). Performance concepts and performance theory. Psychological Management of Individual Performance, 4-25.
Şehitoğlu Y. ve Zehir, C. (2010). Türk kamu kuruluşlarında çalışan performansının, çalışan sessizliği ve örgütsel vatandaşlık davranışı bağlamında incelenmesi. Amme İdaresi Dergisi, 43 (4), 87-110.
Türkay, O. ve Yalçın-Kayıkçı, M. (2017). İşletmelerde duygu gösterim kuralları ve örgütsel vatandaşlığın duygusal emek üzerine etkileri, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 13(2), 53-73.
Ural, A. ve Kılıç, İ. (2013). Bilimsel araştırma süreci ve spss ile veri analizi. Ankara:Detay Yayıncılık.
Uribe, J.M., Pinto, D.M., Vecino-Ortiz, A.I., Gómez-Restrepo, C., ve Rondón, M. (2017). Presenteeism, absenteeism, and lost work productivity among depressive patients from five cities of colombia. Value in health regional issues, 14, 15-19.
Wan, H. C., Downey, L. A., ve Stough, C. (2014). Understanding non-work presenteeism: Relationships between emotional intelligence, boredom, procrastination and job stress. Personality and Individual Differences, 65, 86-90.
Yavan, Ö. (2017). Çalışanların işe gitmeme ve çalışıyor gibi görünme davranışları üzerine bir araştırma: Zonguldak Taşkömürü kurumu örneği, International Journal of Economic and Administrative Studies, 19, 249-276.
Zengin, Y. ve Kaygın, E. (2016). Tükenmişlik sendromu ile presenteeism (işte var ol(ama)ma arasındaki ilişkinin incelenmesi: Kars Sgk örneği, 15. Ulusal İşletmecilik Kongresi, İstanbul.
Zhang, W., Sun, H., Woodcock, S., Anis, A. (2015). Illness related wage and productivity losses: Valuing ‘presenteeism’. Social Science & Medicine, Elsevier, 147(3), 62-71.