Neoliberal Kapitalizmde İstihdam İlişkilerinin Dönüşen Yapısı: Standart-Dışı Çalışma Formlarının Yükselişi

Son dönemlerde, dünya genelinde istihdam ilişkilerinde yaşanan gelişme standart-dışı çalışma anlayışının yaygınlaşmasıdır. Artık standart istihdam ilişkileri erozyona uğramaktadır. Bu durumun ortaya çıkmasında dış kaynak kullanımı, belirli süreli sözleşmeler, part-time işler, geçici istihdam büroları ve bağımsız/kendi hesabına çalışma, evde çalışma, tele çalışma ve dijital platform odaklıçalışma gibi iş formlarındakiyükselişin önemli bir payı vardır. Standart-dışı çalışma ilişkileri, özelde çalışanları, işverenleri etkilemekle kalmamakta aynı zamanda genel işgücü piyasasını, ekonomiyi ve toplumu da etki altında bırakarak dönüştürmektedir. Bu çalışmada neo-liberal dönemde uygulanan istihdam politikalarının çalışma ilişkileri üzerindeki dönüştürücügücüne yoğunlaşılarak standart-dışı istihdamın yaygınlaşması ve iş, işgücü ve istihdam piyasalarının temel karakteristiği haline gelişi konu edilmektedir. Çalışmada, istihdamın standart-dışılaşmasınınhem kötü, güvencesiz işler olarak nitelendirilen çalışma şekillerini hem de nitelikli-beyaz yakalı- iyi işler statüsünde bulunan dijital platform tabanlı yeni çalışma formlarını ortak kesen bir özellik olduğu vurgulanmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Neoliberal İstihdam Politikaları, Esneklik, Standart-dışı Çalışma, Gig Ekonomisi, Dijital Çevrimiçi İşgücü Platformları

The Transforming Structure of Employment Relations in Neoliberal Capitalism: The Rise of Non-Standard Work Forms

Recently, non-standard conception of work has become widespread in employment relations around the world. Now, standard employment relations are being gradually destroyed. The increase in business forms such as, outsourcing, fixed-term contracts, part-time jobs, temporary employment agencies and independent/self-employment, homework, telecommuting and digital platform oriented working has a significant role in the emergence of this situation. Non-standard work not only affects the employees and employers in particular, but also affects and transforms the general labor market, economy and society. In this study, it was focused on the transformative power of employment policies implemented in the neo-liberal period on labor relations, and the spread of non-standard employment and its transform into the main characteristics of labor, work force and employment markets were discussed. In the study, it was emphasized that the non-standardization of employment is a common feature that intersects both working forms characterized as bad and precarious works, and the status of qualified-white-collar-good jobs new digital platform-based working forms.

Keywords:

Neoliberal Employment Politics, Flexibilty, Non-Standart Work, Gig Economic, Digital Online Labour Platforms,

PDF

___

Appelbaum, E. K., Arne, L., ve Rho, Hye J. (2019). Nonstandard workarrangements and older Americans. 2005–2017,CEPR, Economic Policy Institute View this report accessed on epi.org/162673.
BMO. (2018). Gig economy. BMO Wealth Management, s.1-9. 23.07.2019 tarihinde https://wealth.bmoharris.com/media/resource_pdf/18-0996_BMO_Wealth_Insight_Gig_Economy_US_Ev4.pdfadresinden erişilmiştir.
Bora, T. ve Erdoğan, N. (2012). Cüppenin, kılıcın ve kalemin mahcup yoksulları. yeni kapitalizm, yeni işsizlik ve beyaz yakalılar( Bora, T. - Bora, A. - Erdoğan, N. - Üstün, İ. Ed.) “Boşuna mı Okuduk?” Türkiye’de Beyaz Yakalı İşsizliği içinde(s. 13-44),İstanbul:İletişim Yay.
Busby, C. ve Muthukumaran, R. (2016).Precarious positions: Policy options to mitigate risks in non-standard employment. C.D. Howe Institute, Toronto, Ontario.
De Stefano, V. (2016). The rise of the "just-in-time workforce : On-demand work, crowdwork and labour protection in the "gig-economy".International Labour Office, Inclusive Labour Markets, Labour Relations and Working Conditions Branch. - Geneva: ILO, 2016 Conditions of work and employment series; No. 71)
Dosen, I. ve Graham, M.(2018). Labour rights in the gig economy An Explainer. Research Note No. 7, June, Research & Inquiries Unit, Parliamentary Library & Information Service, Parliament of Victoria, s. 1-24.
Bora, T. ve Erdoğan, N. (2012). Sancılı dil, hadım edilen kendilik ve aşınan karakter. ( Bora, T. - Bora, A. - Erdoğan, N. - Üstün, İ. Ed.) “Boşuna mı Okuduk?” Türkiye’de Beyaz Yakalı İşsizliği içinde(s. 13-44),İstanbul:İletişim Yay.
Erdoğan, E. ve Çiğdem, S. (2018).Gig ekonomisi ve freelance işgücünün yükselişi: Freelancer.com üzerinden bir değerlendirme.(Ed. Erdoğan, E.),Sakarya Üniversitesi Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Seçme Yazılar-II içinde (s. 229-261), Sakarya Yay. Sakarya..
Etzioni, Amitai (2018). “Benefits for Gig Workers, Challenge, 61:3, s.255-268.
EUROFOUND (2018).Gig economy.18.07.2019 tarihinde https://www.eurofound.europa.eu/observatories/eurwork/industrial-relationsdictionary/gig-economy adresinden erişilmiştir.
EUROFOUND (2017a). Non-standard forms of employment: Recent trends and future prospects. Eurofound, Dublin.
EUROFOUND (2017b).Aspects of non-standard employment in Europe. Publications Office of the European Union, Luxembourg.
FREELANCERSUNİON (2019). Freelancersunion, About.23.07.2019 tarihinde https://www.freelancersunion.org/about/ adresinden erişilmiştir.
ILO (2018).Digital labour platforms and the future of work.Towards decent work in the online worldInternational Labour Office – Geneva: ILO.
ILO (2016a).Non-standard employment around the world. Understanding challenges, shaping prospects, International Labour Office – Geneva: ILO.
ILO (2016b).Standart dışı işlerin kalitesinin artırılması için düzenleyici reformlar gerekiyor26.02.2019 tarihinde https://www.ilo.org/ankara/news/WCMS_534965/lang--tr/index.htm adresinden erişilmiştir.
ILO (2015). World employment and social outlook 2015, The changing nature of jobs / International Labour Office – Geneva: ILO.
ITU (2017). ICT Facts and Figures 2017. Geneva, 1-8.19.07.2019 tarihinde https://www.itu.int/en/ITUD/Statistics/Documents/facts/ICTFactsFigures2017.pdfadresinden erişilmiştir.
Jenkins, K. (2017). Exploring the UK freelance workforce in 2016. Small Business, Research Centre, London, s. 1-8. 25.07.2019 tarihinde https://www.ipse.co.uk/uploads/assets/uploaded/de84dfb7-283a-4c26-ba446f95f5547c1f.pdfadresinden erişilmiştir.
Jenkins, K. (2018). The rise of freelancing, feature. 25.07.2019 tarihinde http://www.myfreelancerguide.com/the-rise-of-freelancing-feature/ adresinden erişilmiştir.
Kalleberg, A. L. (2011). Good jobs, bad jobs: The rise of polarized and precarious employment systems in The United States, 1970s to 2010s. Russell Sage Foundation, New York.
Kalleberg, A. L. (2009).Precarious work, insecure workers: Employment relations in transition. American Sociological Review, 74,1–22.
Kalleberg, Arne L. (2000).Nonstandart employment relations: Part-time, temporary and contract work. Annual Revival Sociology, 26, 341–65.
Kalleberg, A. L., Reskin, B. F. and Hudson, K. (2000).Bad jobs in America: Standard and nonstandard employment relations and job quality in the United States.American Sociological Review, 65(2), 256-278.
Magdoff, F. ve Magdoff, H. (2004). Disposible Workers. Monthly Review, 55(11), xxx-xxx.09.12.2012 tarihinde http//www.monthlyreview.org/0404magdoff.html adresinden erişilmiştir.
MTurk (2019). Amazon mechanical turk. Overview, 22.07.2019 tarihindehttps://www.mturk.com/ adresinden erişildi.
Ogura, K. (2005).İnternational comparison of atypical employment: Differing concepts and realities in industrialized countries. Japan Labour Review, 2(2), 5-29.
OECD (2018). Job creation and local economic development 2018.Preparing for the Future of Work, Paris:OECD Publishing,.
Pesole, A., Urzí Brancati, M.C, Fernández-Macías, E., Biagi, F., González ve Vázquez, I. (2018). Platform workers in Europe.Luxembourg:Publications Office of the European Union,.
Sennett, R. (2010). Karakter aşınması.Yeni kapitalizmde işin kişilik üzerindeki etkileri.(Çev. B. Yıldırım), (4.Basım),İstanbul:Ayrıntı Yay.
Harris, S. D. ve Krueger,A. (2015). A proposal for modernizing labor laws for Twenty-First-Century work: The ındependent worker, The Hamilton project. Brookings Inst., Washington DC, s. 1-40.
Standing, G. (2017). Prekarya Bildirgesi, Hakların kısılmasından yurttaşlığa. (Çev.S.Çınar ve S. Demiralp), İstanbul:İletişim Yay.
Vosko, Leah, F. (2010). Managing the Margins: Gender, citizenship, and the ınternational regulation of precarious employment.New York:Oxford University Press.