11962

Çocuk Edebiyatına Sığınanlar: Zorunlu Göç Öyküleri

Ülkemizde ve dünyada, mülteci olma deneyimini çeşitli yönleriyle ele alan çocuk kitabı sayısı her geçen gün artmaktadır. Bunun nedeni yaşanan savaş ve benzeri felaketlerin insanlar üzerindeki etkisini gün geçtikçe artırmasıdır. Bu araştırmanın amacı; dünyada insan elinden çıkma felaketlerin en kötüsü olan savaş konusunun, çocuk ve gençlik edebiyatına nasıl yansıdığına ilişkin belirlemelerde bulunmaktır. Araştırmada, ana teması mültecilik deneyimi olan çocuk kitaplarında mülteci kimliğinin sunuluşu ve bu metinlerin mültecilik konusunu işleme biçimleri ele alınmıştır. Araştırmada doküman analizi yönteminden yararlanılmıştır. Ele alınan kitaplar betimsel kodlama yoluyla çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda, okurun duygularını sömürmeden, empati kurabilmesi için gerçekçi ancak çocuk gerçekliğini de göz önünde bulunduran bir yaklaşımla mülteci kimliğinin sunulmasının yapıtın niteliğine ve amacına önemli katkısının olduğu görülmüştür. Bunun yanında yapıtlarda mültecilik konusunun işlenişinde belirli bir döngünün olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu döngü; söz konusu göçe neden olan felaketin yaşanması, yapıtın kahramanı olan çocuğun yaşadığı somut bir kayıp, yeni bir yuvanın bulunması ve mutlu son olarak sıralanmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Çocuk Edebiyatı, sığınmacılık, çocuk edebiyatında hassas konular

Seeking Refuge on the Shores of Children’s Literature: Stories of Forced Migration

Over the years, a large number of children’s literature books have been published on the subject of being a refugee both in Turkey and in the world. It particularly stems from the tremendous increase in major disasters such as ‘war’ around the world. Therefore, I aimed to specify how the concept of ‘war’ is reflected in the children’s literature books. I extendedly investigated the identity construction on being a refugee in the children’s literature books written on the main theme of refuge. Besides, I analyzed how authors handle the issue of seeking refuge in children’s literature books. I designed this research study using document analysis technique as the methodology, and conducted the data analysis process using descriptive coding scheme. As a result of the research, it has been seen that the representment of refugee identity is a significant contribution to the nature and purpose of the work, with an approach that does not exploit the reader's feelings, but is realistic to empathize but takes into account the child's reality. In addition, the work has reached a certain turning point in the process of refugee issue. This cycle; the loss of a child who is the protagonist of the work, the discovery of a new place, and the happy end.

Keywords:

Children’s literature, sensitive issues in literature, refugees,

PDF

___

AFAD. (2014). Suriye'den Türkiye'ye nüfus hareketleri, Ankara, Türkiye. 26.09.2017 tarihinde https://www.afad.gov.tr/upload/Node/ 3931/xfiles/webformatisuriyedenturkiyeyenufushareketleri.pdf adresinden alınmıştır.
Aslan, C. (2013). Duyarlık ve düşünceyi geliştirmede çocuk/gençlik edebiyatı. Çoluk Çocuk Anne Baba Eğitimci Dergisi, 12, 29-32.
Aslan, C. (2014). Türkiye'de çocuk ve gençlik edebiyatında duyarlı konuların (sensitive issues) ele alınışı üzerine eleştirel bir yaklaşım. Eleştirel Pedagoji, 32, 51-56.
Birleşmiş̧ Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği, 1951 tarihli Mültecilerin Hukuki Durumuna Dair Cenevre Sözleşmesi, madde 1.
Burke, C. L., Copenhaver, J. G. (2004). Animals as people in children's literature. Language Arts, 81(3), 205-213.
Cullingford, Cedric. (1998). Children's literature and its effects. London: Cassell.
Dilidüzgün, S. (2003). İletişim Odaklı Türkçe Derslerinde Çocuk Kitapları. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
Dilidüzgün, S. (2004). Çağdaş çocuk yazını: Yazın eğitimine atılan ilk adım. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
Dolan, A. M. (2014). Intercultural education, picturebooks and refugees: Approaches for language teachers. CLELE Journal, 2, 92-109.
Hope, J. (2008). “One Day We Had to Run": The development of the refugee identity in children's literature and its function in education. Children's Literature in Education, 39(4), 295-304.
Grumberg, J.C. (2016). Çabuksığınlar. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Krippendorff, K. (2012). Content analysis: An introduction to its methodology. Sage.
Kutup Yıldızı Kolektifi (2012). Tarık ve beyaz karga. Sarı Gaga Yayınları. Lynch-Brown, C., Tomlinson, C. M., Short, K.G. (2014). Essentials of children's literature. Essex: Pearson Education Limited.
Lukens, R. J., Smith, J., Coffel, C. M. (2013). A critical handbook of children's literature. Essex: Pearson Education Limited.
Mallan, K. (2017). Children's literature in education. G. Noblit (Ed.). Oxford Research Encyclopedia of Education. Oxford University Press, New York.
Morgan, H. (2009). Picture book biographies for young children: A way to teach multiple perspectives. Early Childhood Education Journal, 37(3), 219-227.
Rutter, J. (2006). Refugee children in the UK. Maidenhead: Open University Press.
Sever, S. (2010). Çocuk ve edebiyat. İzmir: Tudem Yayınları.
Sever, S. (2013). Çocuk edebiyatı ve okuma kültürü. İzmir: Tudem Yayınları.
Short, K. G. (2009). Critically reading the word and the world: Building intercultural understanding through literature. Bookbird: A Journal of International Children's Literature, 47(2), 1-10.
Ural, S. (2013). Okulöncesi çocuk kitaplarının tanımı. M. Gönen (Ed.) Çocuk Edebiyatı (s. 33-55). Ankara: Eğiten Kitap.
Uzmen, S. (1993). Türkçe ve İngilizce basılmış̧resimli çocuk kitaplarının konu yönünden incelenmesi. (Yayımlanmamış Bilim Uzmanlığı Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
UNICEF. (2016). Türkiye'deki Suriyeli çocuklar bilgi notu. 26.09.2017 tarihinde http://unicef.org.tr/files/bilgimerkezi/doc/Türkiyedeki %20Suriyeli%20Çocuklar_Bilgi%20Notu%20Nisan%202016_1.pdf adresinden alınmıştır.
Wilkinson, P. A., Kido, E. (1997). Literature and cultural awareness: Voices from the journey. Language Arts, 74(4), 255-265.
Yalçın, A., Aytaş G. (2014). Çocuk edebiyatı. Ankara: Akçağ Yayınları.