MARY DALY’NİN ATAERKİL HRİSTİYAN TANRI ANLAYIŞI HAKKINDAKİ ELEŞTİRİLERİ

Kadın varoluşu ve kadının gerek özel gerekse toplumsal hayattaki konumlan-dırılışı ilk insanın yaratılışından bu yana süregelen birtakım sorunları bera-berinde getirmiştir. Bu sorunları çözmek amacıyla pek çok farklı düşünsel akım geliştirilmiştir. Geliştirilen bu akımlar ataerkil toplum yapısının nasıl oluştuğu, nelere etki ettiği, kadın üzerinde uygulanan cinsel, dini, politik ve ekonomik baskılar gibi konularla ilgilenmiştir. İnsanlığın tarihsel gelişimi bo-yunca bu baskıların belki de en çok hissedildiği alan din olmuştur. Bu çalış-mada, feminizm akımları içinde son dönem akımlardan biri olan radikal femi-nizmin önde gelen temsilcilerinden Mary Daly’nin genelde ataerkilliği özelde Hristiyanlığı kadın varoluşuna engel olduğu gerekçesiyle eleştiren bakış açısı ele alınacaktır. Ona göre dinler, ataerki şemsiyesinin altındaki mezheplerden başka bir şey değildir. Çalışmalarında gezgin bir ruh hali içinde bulunmasını istediği kadınların aktif bir fiil olarak tanımladığı Tanrı’ya katılmalarının tek yolunun içlerindeki ataerkil şeytanları kovmak olduğunu söyleyen Daly’nin feminist teolojisi kadınlara ışık tutacak niteliktedir. Bu çalışmada yazarın Hristiyan Tanrı anlayışına odaklanılacaktır.

THE CRITICISM OF MARY DALY OF CHRISTIAN PATRIARCHAL GOD PERCEPTION

Being and position of woman both in the private and social life have caused some problems since the first human was created. With the inclination of so-lutions for these problems, lots of spiritual movements have been developed. These developed movements have concerned with subjects such as how pat-riarchal society developed, which fields were effected and the sexual, religi-ous, political and economical pressure upon women. During historical deve-lopment of human, religion has been the uttermost effected area among all of these. In this study, Mary Daly who is one of the most important pioneers of radical feminism which developed as one of the last feminist movements, in general, criticized patriachy and especially Christianity in a critical way, which has been considered as a blocking factor for the development of human being. According to her, religions are nothing else from the sects under the patriarchal umbrella. Feminist teology of Mary Daly saying for women in de-sire of wanderlusting, the only way of participating to God as an active verb is to dismiss the patriarchal evils in women inside, is an enlightening work for women defined by women. In this paper, her concept of Christian God will be focused on.

PDF

___

Alıcı, Mustafa. “Mutfakta Pişir Mutfakta Ye: Çağdaş Dinler Tarihi Metodolojisin-de Feminist Yaklaşım”. Milel ve Nihal 2/2 (2005): 81-110.
Aristoteles. Politika. Trc. Mete Tuncay. İstanbul: Remzi Kitabevi, 1983.
Baloğlu, Adnan Bülent. “Kadın Merkezli Bir İslami Teoloji İnşasına Doğru mu?”. İslami İlimler Dergisi 4/l-2 (Bahar-Güz 2009): 45-60.
Beauvoir, Simone de. Kadın: İkinci Cins. Trc. Bertan Onaran. İstanbul: Panel Yayın-ları, 1986.
Berktay, Fatmagül. Tarihin Cinsiyeti. İstanbul: Metis Yayınları, 2006.
Berktay, Fatmagül. Tek Tanrılı Dinler Karşısında Kadın. 5. Baskı. İstanbul: Metis Yayınları, 2014.
Daly, Mary. Beyond God The Father. Boston: Beacon Press, 1985.
Daly, Mary. Gyn/Ecology :The Metaethics Of Radical Feminism. Boston: Beacon Pres, 1978.
Daly, Mary. The Church and the Second Sex. New York: Harper & Row, 1975.
Delaney, Carol. Tohum ve Toprak: Türk Köy Toplumunda Cinsiyet ve Kozmoloji. Trc. S. Somuncuoğlu ve A. Bora. İstanbul: İletişim Yayınları, 2001.
Durham, Paula Hope. “Patriarchy and Self-hate : Mary Daly’s Psychological As-sessment of Patriarchal Religion Appraised and Critiqued In the Context of Karen H. Orneyy’s Psychoanalitic Theory”. Journal of Feminist Studies in Religion, 13/1, (Spring, 1997): 119-30.
Freeland, Cynthia. Nourishing Seculation: A Feminist Reading of Aristotelian Science Engendering Origins: Critical Feminist Readings in Plato and Aristotle. Albany: State University of New York Press, 1994.
Tümer, Günay – Küçük, Abdurrahman. Dinler Tarihi. Ankara: Ocak Yayınları, 2002.
Haddad, Yvonne Yazbeck ve Esposito, John L. Daughters of Abraham:Feminist Thought in Judaism, Christianity, and Islam. Gainnesville: University Press of Florida, 2002.
Hauke, Manfred. God or Goddess? Feminist Teology: What is it? Where does it lead?. San Francisco: Ignatus Press, 1995.
Hick, John. The Metaphor of God Incarnete. Westminister: John Knox Press, 1993.
Hill, Barbara. Bizans İmparatorluk Kadınları (1025-1204) İktidar, Himaye ve İdeoloji. Trc. Elif Gökteke Tut. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 2003.
Hudson, Rebecca. In the World But Not Of It: A Critique of American Evangelical Views of God and the Material. United Kingdom: Stirling, July 2012.
Humm, Maggie, Feminist Edebiyat Eleştirisi. İstanbul: Say Yayınları, 1994.
Işık, Emre. “Feminizm Cinsiyet ve Epistemoloji”. Erişim: 16.09.2017. http://www.aymavisi.org/felsefe/Feminizm,%20Cinsiyet%20Ve%20Epistemoloji%20-%20Emre%20Isik.html.
Kaval, Musa. “Semavi Dinlerde Kadın”. Erişim: 22.08.2017. www.toplumsalsiddetalgikongresi.org/bildiri/dergi/ila201506dccd8.docx King, Ursula. Women and Spirituality. London: Macmillian, 1998.
Kitab-ı Mukaddes.
Masıraliev, Şumkar. John Hick’in Uluhiyeti Işığında Hristiyan Teizmin Felsefi Güçlük-leri. Dokuz Eylül Üniversitesi, Doktora Tezi, İzmir 2007.
Platon. Devlet, Trc. Sabahattin Eyüpoğlu ve M. Ali Cimcoz. İstanbul: Kültür Ya-yınları, 1962.
Ruether, Rosemary Radford. Feminist Theology, A New Dictionary of Christian Theo-logy. Kent: 1996.
Wettler, Betty Talbert. “Secular Feminist Religious Metaphor And Christianity”. Journal Of The Evangelical Theological Society 38/1 (March 1995): 77-92.
Wood, Hannelie. ”Revisiting Mary Daly: Towards A Quadripartite Theological And Philosophical Paradigm”. HTS Teologiese Studies/ Theological Studies 71/1, (1911): 1-10.
Wood, Johanna Martina. Patriarchy Feminism and Mary Daly. University of South Africa, 2013.
Yağmurlu, Mustafa. Çağımızda Kadın Sorunu. İstanbul: Beyan Yayınları, 1984.
Yıldırım, Tamer. “Ludwig Andreas Feuerbach’ın Yansıtma Din Teorisi ve Eskato-loji Eleştirisi”. Şırnak Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 1/1-2 (2010): 65-85.