2017

TOPLUMSAL CİNSİYETE DUYARLI OMBUDSMAN AVRUPA UYGULAMALARI VE TÜRKİYE İÇİN ÖNERİLER

Halkın avukatlığını üstlenerek, temel insan hak ve özgürlükleri hususunda birey ve devlet arasında bir köprü olan ombudsman kurumu Türkiye’de 2012 senesinde 6328 sayılı yasa ile kurulmuştur. Bir toplumdaki her bireyin devletten beklentileri aynı olmayacağı gibi devletin uyguladığı kamu politikaları da her kesimi eşit etkilememektedir. Bu kapsamda toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanması hususu kamu kurumları tarafından özel bir dikkat ve özenle takip edilmelidir. Çünkü toplumsal cinsiyet eşitliğine duyarlı bir kamu politikası izlenmesi toplumda kadın ve erkek eşitliğin sağlanması bakımından bilhassa mühimdir. Bu makalede Avrupa eşitlik kurumları ışığında Türkiye’deki ombudsman kurumunun toplumsal cinsiyete duyarlılığının bir değerlendirmesi yapılmış, kimi öneri ve düşüncelere yer verilmiştir. Uzun vadede toplumun kalıp yargılarında zihinsel dönüşümün sağlanması, kısa vadede kurumun çeşitli kanallar aracılığıyla bilinilirliğinin artması, her ayrımcılık türüne ayrı denetçilerin bakması ve departmanların oluşturulması bu kapsamda öne sürülen tavsiye ve düşüncelerdendir.

Gender Responsive Ombudsman European Practises and Suggestions for Turkey

Undertaking advocacy of public, Ombudsman Institution of Turkey was founded in 2012 as per the law numbered 6328 in the aim of being a bridge between the individual and the state in terms of fundamental human rights and freedoms. Expectations of each individual in a society are not same; likewise, public policies applied by a state do not affect each class in an equal way. Within this context, the issue of gender equality should be followed by the public institutions with special attention and care. Because monitoring a public policy that is sensitive to gender equality is particularly important in terms of ensuring equality between men and women in society. In this article, an assessment was made on the sensitivity of Ombudsman Institution of Turkey against gender in the light of European equity organizations, and some suggestions and ideas were included in the study. The suggestions and ideas put forward within this context were to provide mental change in social stereotypes in the long term, to increase the recognition of the institution by means of various channels in the short term, to assign different ombudsmen for each type of discrimination and to establish departments accordingly.

PDF

___

6328 SAYILI KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU KANUNU, Resmi Gazete Tarihi: 29.06.2012 Resmi Gazete Sayısı: 28338. http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/ 1.5.6328.pdf (Erişim Tarihi: 28.04.2018).
ABDULLAHI, Maimuna. Forgotten Women: The Impact of Islamophobia on Muslim Women in Sweden. ENAR. 2016, http://www.enar-eu.org/IMG/pdf/ forgotten_women_report_sweden_-_final-3.pdf (11.09.2019).
CANSIZ, Harun (2009). Cinsiyete Duyarlı Bütçeleme Yaklaşımı ve Türkiye’ye İlişkin Öneriler, Gazi Kitabevi, Ankara.
DISKRIMINERINGSOMBUDSMANNEN (2011). About the Equality Ombudsman. http://www.do.se/ (Erişim Tarihi: 23.04.2018).
DOĞAN, Alper (2013). “Türkiye’de Toplumsal Cinsiyet Eşitliğini Sağlamaya Yönelik Hizmet Veren Kamu Kurumları ve Hizmetleri Üzerine Bir Değerlendirme”, KSÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 10(2), http://dergipark.gov.tr/download/ article-file/107787 (Erişim Tarihi: 20.04.2018), ss.75-95.
EIGE. The Greek Ombudsman (Department of Gender Equality), http://eige.europa. eu/gender-mainstreaming/structures/greece/greek-ombudsman-department- gender-equality , (Erişim Tarihi:23.04.2018).
EQUALITY AND HUMAN RIGHTS COMMISSION. What we do?, https:// www.equalityhumanrights.com/en/about-us/what-we-do (ErişimTarihi: 24.04.2018).
EQUINET (2017). Calendar 2017, http://www.equineteurope.org/IMG/pdf/ calendar_8_web.pdf, (Erişim Tarihi: 23.04.2018).
EQUINET. Croatia: Gender Equality Ombudwoman, http://www.equineteurope. org/spip.php?action=memberdata_pdf_export&arg=27&hash=05f- 475f69e68992ee705b408ea 6750dcea5b4946&redirect=%23SELF (Erişim Tarihi: 23.04.2018).
EQUINET. Czech Republic: Public Defender of Rights, http://www.equineteurope. org/Office-of-the-Public-Defender-of (ErişimTarihi:24.04.2018).
EQUINET. Equality Ombudsman – Sweden, http://www.equineteurope.org/ (Erişim Tarihi:23.04.2018).
EQUINET. Estonia: Gender Equality and Equal Treatment Commissioner, http:// www.equineteurope.org/Gender-Equality-and-Equal, (Erişim Tarihi: 28.04.2018).
EQUINET. Finland: Ombudsman for Equality, http://www.equineteurope.org/ spip.php?action=memberdata_pdf_export&arg=25&hash=8d5a78474a- 2d46036e734155dcdd3758c120e793&redirect=%23SELF (Erişim Tarihi: 23.04.2018).
EQUINET. Great Britain: Equality and Human Rights Commission, http://www. equineteurope.org/Great-Britain-Equality-and-Human (24.04.2018).
EQUINET. Lithuania: Office of the Equal Opportunities Ombudsperson, https:// translate.google.com.tr/#en/tr/OFFICE%20OF%20THE%20 EQUAL%20OPPORTUNITIES%20OMBUDSPERSON (Erişim Tarihi: 24.04.2018). EQUINET. Malta: National Commission For the Promotion of Equality, http:// www.equineteurope.org/National-Commission-for-the (Erişim Tarihi: 24.04.2018).
EQUINET. Norway: Equality and Anti-discrimination Ombud, http://www.equineteurope. org/spip.php?action=memberdata_pdf_export&arg=28&- hash=492aea7edd4640c5969372174ed9ebdf746fafd7&redirect=%23SELF (Erişim Tarihi: 23.04.2018).
EUROPEAN COMMISSION, The European Network of Equality Bodies, https:// ec.europa.eu/info/strategy/justice-and-fundamental-rights/discrimination/ gender-equality/who-we-work-gender-equality/national-gender- equality-bodies_en, (Erişim Tarihi:24.04.2018).
KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU KANUNUNUN UYGULANMASINA İLİŞ- KİN USUL VE ESASLAR HAKKINDA YÖNETMELİK, Resmi Gazete Tarihi: 28.03.2013, Resmi Gazete Sayısı: 28601 (mükerrer) https://www. ombudsman.gov.tr/contents/files/711KAMU-DENETCILIGI-KURUMU- KANUNUNUN-UYGULANMASINA-ILISKIN-USUL-VE-ESASLAR- HAKKINDA-YONETMELIK.pdf (Erişim Tarihi: 28.04.2018).
KDK (2017). Kadın Hakları ve Ombudsmanlık, Çalıştay Raporu, Ankara, https:// kadin.ombudsman.gov.tr/wp-content/uploads/2018/02/kadin-haklari- ve-ombudsmanlik-calistay-raporu.pdf (Erişim Tarihi: 20.04.2018).
KDK (2018). Yıllık Rapor 2017, Ankara, https://www.ombudsman.gov. tr/wp-content/uploads/2016/06/2017-y%C4%B1ll%C4%B1k-rapor- SON-PDF.pdf (Erişim Tarihi: 28.04.2018).
NCPE. The Functions of the Commission, https://ncpe.gov.mt/en/Pages/ About_Us/Functions.aspx#, (Erişim Tarihi:24.04.2018).
OMBUDSMAN PUBLIC DEFENDER OF RIGHTS. History and Background of the Institution of Ombudsman, https://www.ochrance.cz/en/history- of-the-institution-of-ombudsman/ (Erişim Tarihi: 21.04.2018).
OMBUDSMAN PUBLIC DEFENDER OF RIGHTS (2018). Summary Report on Protection Against Discrimination 2017. http://www.equineteurope. org/IMG/pdf/summary_report_on_protection_against_discrimination_ 2017.pdf (Erişim Tarihi:29.09.2018).
OMBUDSMAN PUBLIC DEFENDER OF RIGHTS. Discrimination, https:// www.ochrance.cz/en/discrimination/ (Erişim Tarihi: 24.04.2018).
ÖZER, M. Akif (2017). “Avrupa Ombudsmanı Ve Türkiye Kamu Denetçiliği Kurumu: Mukayeseli Bir İnceleme”, TAAD, Yıl:8, Sayı:31, ss.65-96.
SARIER, Burcu (2010). Kadın-Erkek Eşitliği Bağlamında Bağımsız Bir Kamu Denetim Kurumu: Ombud(sman), T.C.Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü, Uzmanlık Tezi, Ankara.
STEPHENSON, Mary-Ann (2018). A Guide to Gender-Responsive Budgeting What is gender-responsive budgeting?, OxfamWomen’s Budget Group https://policy- practice.oxfam.org.uk/publications/a-guide-to-gender-responsive- budgeting-620429 (Erişim Tarihi: 20.04.2018).
SWEDEN SVERIGE. Gender Equality in Sweden, https://sweden.se/society/ gender-equality-in-sweden/ (Erişim Tarihi:23.04.2018).
ŞEREN KURULAR, Gamze Yıldız (2016). Toplumsal Cinsiyeti Ana Akımlaştırma Stratejisi Doğrultusunda Bir Maliye Politikası Aracı Toplumsal Cinsiyete Duyarlı Bütçeleme, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
T.C. AİLE VE SOSYAL POLİTİKALAR BAKANLIĞI & HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ NÜFUS ETÜTLERİ ENSTİTÜSÜ (2015). Türkiye’de Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet Araştırması, Ankara, http://www.hips.hacettepe.edu.tr/KKSA- TRAnaRaporKitap26Mart.pdf, (Erişim Tarihi: 21.12.2015).
TEIGEN, Mari (1999). “Documenting Discrimination: A Study of Recruitment Cases Brought to the Norwegian Gender Equality Ombud”, Gender, Work&Organization, Vol.6, Issue 2, https://onlinelibrary.wiley.com/doi/ full/10.1111/1468-0432.00073 (23.04.2018), ss.91-105.
THE OFFICE OF THE EQUAL OPPORTUNITIES OMBUDSPERSON. About Office, http://www.lygybe.lt/en/about (Erişim Tarihi: 24.04.2018).
UN (1997). Gender Mainstreaming, Extract From Report Of The Economic And Social Council For 1997, Chapter IV, http://www.un.org/womenwatch/ daw/csw/GMS.PDF, (23.04.2018).
UNDP (2016). Gender Inequality Index. http://hdr.undp.org/en/composite/GII (Erişim Tarihi: 10.09.2019).