İmâm gazâlî’ye göre ömer ibn abdülaziz

Bu makalede, İmâm Gazâlî’ye göre, Ömer İbn Abdülaziz’in ilmî Şahsiyeti, adaleti, zühd ve takvası, hutbeleri ve dönemin âlim, zahid ve âbidleri ile olan ilişkileri üzerinde durulacaktır. Ömer İbn Abdülaziz, adaleti zühd ve takvası ile Hz. Ömer’e benzediği için İkinci Ömer ve ilk dört halifeden sonra beşinci halife olarak İslam tarihine geçmiştir. Adaletli idareciliğinin yanında; ilim, zühd ve takvasıyla da meşhûr olan Ömer İbn Abdülaziz, sahabelerin, muhadislerin, fâkihlerin, âlimlerin âbid, zâhid ve ediplerin meclislerinde bulunmuş, onların vaazlarını ve nasihatlerini dinleyip kendilerine gereken saygıyı göstermiştir. İdarecilerine ve halka İslam’ı her yönü ile yaşama konusunda gayret sarf etmelerini tavsiye etmiştir.

Omer ibn Abd al Aziz according to imam ghazali

In this paper, according to Imam Ghazali, scholarly personality, asceticizm, justice, godlines, khutbas (sermons) of Omer Ibn Abd al Aziz (the son of Abd al Aziz) and, his relationships with the scholars of that period of time was studied. Omer Ibn Abd al Aziz with his justice, asceticısm and godliness is similar to Hadrat Omar and was named as second Omar. Hewas also accepted asthe fifth caliph in Islamic History Beside his equitable management, he was also famous with knowledge, asceticism and godliness. He had participated to the meetings of the companions of the Prophet Muhammad, muhaddith, scribes, scholars, worshipers of Allah, asceticistic, and authors. He had listened their Islamic sermonies and suggestions, and behaved respectfully. He suggested and encouraged the people and directors to obey and practice the Islamic rules in every ways.

___

  • Ağırakça, Ahmed İslâm’da İlk Tecdid Hareketi ve Ömer İbn Abdülaziz, II. Basım, İstanbul, Buruc Yayınları, 1995.
  • Atar, Feriduddîn, Tezkiretü’l-Evliyâ, Tahran, neşr: Muhammed İsti’lâmî, Caphane-i Bank, 1346.
  • Câmî, Abdurrahman b. Ahmed, Nefehâtü’l-Üns, çev: Lami Çelebi , Hazırlayan: Süleyman Uludağ – Mustafa Kara, İstanbul, Marifet yayınları, 1995.
  • Canan, İbrahim Hadis Külliyatı Kütüb-i Sitte Tercüme ve Şerhi, Ankara, c. I, Akçağ Yayınları, 1988.
  • Ebu Nuaym, Ahmed b. Abdullah, Hilyetu’l-Evliyâ, c. V, Beyrut, 1987.
  • Ekrem Ziya Ömeri, Hadis Tarihi, çeviren: İsmail Kaya, Konya, Esrâ Yayınları 1990,
  • Gazâlî, Abū Hāmid Muhammed ibn Muhammed, İhyau Ulûmi’d-dîn, c. I-IV, Beyrut/Lübnan, Dâru’l-Kalem, tarihsiz.
  • Gazâlî, Abū Hāmid Muhammed ibn Muhammed, İhyau Ulûmi’d-dîn, c. I-IV, İstanbul, Tercüme, Ahmet Serdaroğlu,Cümle yayınları, 1993.
  • Gazâlî, Abū Hāmid Muhammed ibn Muhammed Mukâşefetu’l—Kulub, Beyrut, Darü İhyâi’t- Terâsi’l-Arabî, 1416/1995.
  • Gazâlî, Abū Hāmid Muhammed ibn Muhammed Mukâşefetu’l--Kulub, (Kalplerin Keşfi) tercüme: ömer Faruk haznedaroğlu- Selamet Akpınarlı- Öztürk Yavaşan, İstanbul, Medine yayıcılık, tarihsiz.
  • Gazâlî, Abū Hāmid Muhammed ibn Muhammed Kimya-yı Saadet, tercüme, Abdullah Aydın- Abdurrahman Aydın, İstanbul, Aydın Yayınevi, tarihsiz
  • Hasan İbrahim Hasan, İslam Tarihi, c. I, çev, İsmail Yiğit- Sadrettin Gümüş, İstanbul, 1987.
  • İbn Sa’d, Muhammed b. Sa’ad, Tabakatü’l-Kübrâ, c.V, Beyrut, tarih yok.
  • İbnu’l-Esir, Ali bin Muhammed bin Abdülkerîm el-Cezerî, el-Kâmil fi’t-Tarih, Beyrut, Darusâdır, 1402/1982.
  • İbn Kesir, İmâdu’d-dîn Ebu’l-Fidâ İsmail b. Ömer b. El- Kesîr, elİz, Mahir, Tasavvuf, İstanbul, Garanti Matbaası, 1969.
  • Kâsım Gânî, Târîh-i Tasavvuf-i der İslâm, İsfend, II. basım, Çaphane-i Nakş-i Cihân, 1330.
  • Koçyiğit, Talat Zührî, İsalam Ansiklopedisi, c. XIII, İstanbul, Milli Eğitim Basım Evi, 1986.
  • Koyuncu, Mevlüt İkinci Hazreti Ömer (Ömer bin Abdülaziz) İstanbul, Boğaziçi Yayınları, 1996.
  • Kelâbâzî, Ebu Bekir Muhammed, Taarruf, Beyrut,1413
  • Kuşeyrî, Ebu’l-Kasım Abdulkerim, er-Risaletü’l-Kuşeyriye, Beyrut, Daru’l-Hayr Matbaası, 1413/1993.
  • Mekkî, Ebu Tâlib Muhammed, Kutu’l-Kulûb, Beyrut, Daru Sadr Mat., 1310.
  • Mekkî, Ebu Tâlib Muhammed, Kutu’l- Kulûb, çev: Yakup Çiçek, İstanbul, 1998.
  • Meybudî, Reşidu’d-Dîn Ebu’l-Fadl, Güzide-i Tefsir-i Keşfu’l-Esrâr, derleyen, Rıza Enzabi Nejâd, Tahran, 1369.
  • Mekkî, Ebu Tâlib Muhammed, Keşfu’l-Esrâr ve Uddetu’l-Ebrâr, c. I-X, III.basım, neşr: Ali Asgar Hikmet, Tahran, Emir Kebîr Matbaası, 1361.
  • Muhammed Edib es-Salih, et-Takvâ, Beyrut, 1416.
  • Muhâsibî, Ebu Abdillah el-Haris er-Riaye li Hukûkillah, Tahkik, Abdulkadir Ahmed Atâ, Daru’l- Kütübi’l-ilmiye, Beyrut, tarih yok.
  • Namekî, Ahmed Câm, Miftahu’n-Necât, Tahran, 1373.
  • Öztürk, Yaşar Nurî Kur’ân’daki İslam, İstanbul, Yeni Boyut Yayınları, 2000.
  • Philip K: Hitti, Siyâsî ve Kültürel İslam Tarihi, c. II, çeviren. Salih Tuğ, İstanbul, Boğaziçi Yayınları, 1980
  • Safer Baba, Istılâhât-ı Sofiyye Fî Vatan-ı Asliyye Tasavvuf Terimleri, İstanbul, Hetüen KetenYayınları, 1998.
  • Serrac, Ebû Nasr Abdullah b. Ali et-Tusî, el-Luma’ fi’t-Tasavvuf, nşr:R. N.Nicholson, Leiden, Matbaa-i Berîl, 1914.
  • Serrac, Ebû Nasr Abdullah b el-Luma’ İslâm Tasavvufu, çeviren, H. Kâmil Yılmaz, İstanbul, Altın 0luk Yayınları, 1417/1996.
  • Sühreverdi, Şihabuddîn Ebu Hafs, Avârifu’l-Maârif,Daru’n-Nehri’n- Nil y.ş., tarihsiz. (İhya’nın V. cildi ile beraber.)
  • Sühreverdi, Şihabuddîn Ebu Hafs, Avârifü’l-Me’ârif (Gerçek Tasavvuf) II. basım,Tercüme ve Tahric, Dilâver Selvi, İstanbul.Umran Yayınları, tarih yok.
  • Taberi, Tarihu’l-Umem ve’l-Mulûk, c. VI, Beyrut, 1407/1987.
  • Ubbâdî, Kutbeddîn Ebu’l-Muzaffer, Sufinâme, neşr: Gulam Hüseyin Yusufi, Tahran, Ferheng-i İran, 1347.
  • Uludağ, Süleyman, “Hasan-ı Basrî”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, c. 14, İstanbul, 1997.
  • Uludağ, Süleyman, Tasavvuf Terimleri Sözlüğü, İstanbul, 1995.
  • Ünlü, Nuri İslam Tarihi, c. I-II, İstanbul, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 1997.
  • Yakubî, Ahmed b. Ebi Yakub b. Ca’fer, Tarihu’l-Yakubî, Necef, 1358.
  • Yılmaz, Hasan Kamil Nefs Terbiyesinde Açlık ve Az yemek, İstanbul, 1985.
  • Yiğit, İsmail, “Ömer b. Abdülaziz”, Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, c. XXXIV.