Fars ve Türk edebiyatlarında hint üslubuna genel bakış

Bu makalenin amacı, asıl itibariyle Fars edebiyatında Hint üslubunun (Sebk-i Hindî) ortaya çıkışı, üslubun belli başlı özelliklerini genel hatlarıyla ortaya koymak ve önde gelen şairlerin şiir üslubu hakkında bilgi vermektir. Türkiye'de yeterince araştırılmamış olan Hint üslubu, Safevîler döneminde (1501-1735) İran ve Hindistan'da Farsça şiir söyleyen şairlerin takip ettikleri edebî üslubun adıdır. Hindistan'da teşekkül eden Hint üslubunun ortaya çıkış nedenleri, özellikleri, bü üslup üzerine yapılan incelemeler ve değerlendirmeler, Asya ve Türk edebiyatlarını da büyük bir oranda etkilediğinden, Fars edebiyatı araştırma-cılarını olduğu kadar, Türk edebiyatı ile ilgilenenleri de ilgilendirmekte-dir.

General looking to Indian style at persian and a look to Indian style in persian and Turkish literatures

The aim of this study is to provide information about Indian style (Sebk-i Hindi) in Persian Literature. The Indian Style, which is not very well known in Turkey, is the name of the style of many poets who wrote in Persian in Iran and India during the Safavid era. Studies related to this Style should be a concern of those who study Turkish Literature as well as it had a great influence on Asian and Turkish Literatures too.

PDF

___

Dihhodâ, Ali Ekber, Lugatnâme-i Dihhodâ, I-L, Tahran 1337-1345hş.
Dilçin, Cem, Örneklerle Türk Şiir Bilgisi, Ankara 1992.
Dilçin, Cem, "Divan Şiirinde Gazel", Türk Şiiri Özel Sayısı II (Divan Şiiri), TDK, Ankara 1986.
Erbâb-ı Şirânî, Sa'îd, "Mazmûn-sâzî der şi'r-i Sebk-i Hindi", Sâib ve Sebk-i Hindi, der. Muhammed Resul-i Dervâgeşt, Tahran 1371hş.
Gölpınarlı, Abdulbaki, "Şeyh Gâlib", İA (=îslâm Ansiklopedisi), XI, İstanbul 1993.
Hânlerî, Pervîz Nâtil, "Yâdı ez Sâib", Sâib ve Sebk-i Hindi, der. Muhammed Resûl-i Deryâgeşt, Tahran 1371hş.
İpekten, Haluk, Nâilî-i Kadîm, Hayatı ve Edebî Kişiliği, Ankara 1973.
İz, Fahir, Eski Türk Edebiyatında Nazım, İstanbul 1967.
Kedkenî, Şefî'î, Suver-i hıyâl der şi 'r-i Fârsî, Tahran 1358hş.
Lengrûdî, Şems, Sebk-i Hindî ve Kelîm-i Kâşânî, Tahran 1372hş.
Milâni, Ali, Şevket-i Buharî, Hayatı ve Divan'ından Seçmeler, İstanbul 1961.
Nurânî-i Visâl, Abdu'l-vehlıâb, "Sebk-i Hindî ve vech-i tesmiye-i ân", Sâib ve Sebk-i Hindî, der. Muhammed Resul-i Deryâgeşt, Tahran 1371hş.
Okumuş, Ömer, "Hind Üslûbu (Sebk-i Hindî)", Atatürk Üniv. Araştırma Dergisi, sayı: 17, Erzurum 1989.
Restgârfesâî, Mansûr, Envâ-i şi 'r-i Fârsî, Tahran 1372hş.
Rypka, Jan, History of Iranian Literature, nşr. Karl Jahn, Dordrecht- Hollanda 1968.
Sâib-i Tebrîzî, Dîvân-i Sâib-i Tebrîzî, nşr. Muhammed Kahramân, I-V, Tahran 1370hş.
Safâ, Zebîhullah, Târîh-i edebiyat der İran, I-V, Tahran 1372hş.
Safâ, Zebîhullah, Muhtasarı der târîh-i tahavvul-i nazm u nesr-i Pârsî, Tahran 133 lhş.
Şemîsâ, Sîrûs, Sebk-şinâsî-i şi'r, Tahran 1374hş.
Şiblî-i Nu'mânî, Şi'ru'l-Acem - Târîh-i şu'arâ ve edebiyât-i Iran, trc.
Seyyid Muhammed Takî-i Fahr-i Dâî-i Geylânî, I-V, Tahran 1368hş.
Tâhirü'l-Mevlevî, Edebiyat Lügati, İstanbul 1973.
Tarlan, Ali Nihat, İran Edebiyatı, İstanbul 1944.
Toker, Halil, "Sebk-i Hindî (Hind Üslûbu)", İlmî Araştırmalar Dergisi, sayı: 2, İstanbul 1996.
Vanlıoğlu, Mehmet-Atalay, Mehmet, Edebiyat Lügati, Erzurum 1994. Yazıcı, Tahsin, "Sâib", İA, X, İstanbul 1993.
Yorulmaz, Hüseyin, Dîvân Edebiyatında Nâbî Ekolü -eski şiirde hikemiyat, İstanbul 1996.
Yüksel, Şedit, Şeyh Galip, eserlerinin dil ve sanat değeri, Ankara 1980.
Zerrînkûb, Abdu'l-Hüseyin, Nakd-i edebî, I-II, Tahran 1373hş.