EBU'L-KÂSIM-İ LÂHÛTÎ'NİN GÖZÜYLE MAKSİM GORKİ

Fars şiirinde realizm akımını ortaya çıkaran Ebu'l-Kâsım-i Lâhûtî'nin, gençlik çağlarından itibaren özgürlük yanlısı bir edîb olarak Fars edebiyatında kendine has bir yeri olmuştur. Siyasi düşüncelerinin ve edebî kişiliğinin oluşumundaki en büyük etken ise Rusya'da yaşanan Bolşevik Devrimi'dir. Ülkesinde verdiği mücadele neticesinde uzun yıllar sürgün hayatı yaşayan şair, özellikle Rusya'da kaldığı senelerde Rus edebiyatçıların eserlerinden ve görüşlerinden oldukça etkilenmiştir. Bu bağlamda, kişiliğini ve eserlerini takdir ettiği Maksim Gorki için divanında bir şiir söylemiş ve yazarın 'Fırtına Habercisi'nin Türküsü' isimli şiirini de Farsçaya tercüme etmiştir. Bu çalışmada, Lâhûtî'nin divanında yer alan söz konusu iki şiir, Lâhûtî'nin ve Gorki'nin edebî üslupları ve kişiliklerinden de bahsedilerek ele alınacaktır.

Maxim Gorky Through the Eyes of Abu'l-Qasım Lahoti

Lahoti who brought realism to Persian poetry, has taken place since the early years of his youth as a pro-freedom poet in Persian literature. The biggest factor in the formation of his political thoughts and literary personality was the October Revolution in Russia. As a result of the struggle, which he had given in his country, he had lived in exile for many years and especially strongly had been influenced by the opinions and the works of Russian writers in the years of his staying in Russia. In this context, he had written a poem in his diwan for Maxim Gorky whom appreciated his personality and his work. He had also translated Maxim Gorky's the most famous poem called 'The Song of the Stormy Petrel' into Persian. In this study, Lahoti's two poems will be examined by mentioning Lahoti's and Gorky's literary personalities.

PDF

___

'Alevî, Bozorg, Târîh-i Edebiyât-i Mu'âsır-i İrân, Nazm o Nesr, Çev.:Sa'id Feyrûz Âbâdî, Tahran, 1386.
Âryanpûr, Yahya, Ez Sabâ Tâ Nîmâ, C.II., Tahran, 1372.
'Âtifî, Yedullâh, Guzide-i Eşâr-i Ebu'l-Kâsım-i Lâhûtî, Kirmanşâh, 1384.
Bahâr, Muhammed Takî, (Meliku'ş-Şuarâ-yi Bahâr) Târîh-i Muhtasar-i Ahzâb-i Siyâsî İran, C.I, Tahran, 1371.
Günal, Zeynep, M. Özlem Parer, Ayla Kaşoğlu, Ayşe PamirDietrich, Çağdaş Rus Öykü Seçkisi, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara, 2012.
Hâşimî, Hamîd, Zindeginame-i Şâ'irân-i İrân, Ez Âgâz tâ'Asr-i Hâzır, Tahran, 1388.
Hukûkî, Muhammed, Morûrî ber Târîh-i Edeb u Edebiyat-i İmrûz-i İrân, II, Nazım, Tahran, 1377.
Karaca, Birsen, "Rus Edebiyat Tarihinde Öykü Türünün Gelişim Evreleri" Ankara Ünv. D.T.C.F. Dergisi, 44,1 (2004), s.149-167.
Karakaş, Şuayip, "Sosyalist Realizm (Toplumcu Gerçekçilik) ve Sovyet Edebiyatı Hakkında Resmî Bir Yazı", Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, (595-617), Ankara, 2009.
Kanar, Mehmet, Çağdaş İran Edebiyatının Doğuşu ve Gelişmesi, İstanbul 1999.
Kandemir, Hüseyin, Mihail Zoşçenko'nun Öykülerinde Hiciv, Yayınlanmamış Dr. Tezi, Ank. Ünv. Sos.Bil.Enst., Ankara, 2005.
Nâsır, Muhammed, Tehavvol-i Mevzu u Mana der Şi'r-i Mu'âsır, Tahran, 1382.
Nerimanoğlu, Kamil Veli, "Sovyet ve Dünya Edebiyatı Bağlamında Cengiz Aytmatov Fenomeni" Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 6/3 Summer 2011, p. 69-73,Turkey.
Rûzbih, Muhammed Rızâ, Edebiyat-i Mu'âsır-i İrân (Şi'r), Tahran, 1386. Sobhânî, Tevfik H., Târîh-i Edebiyat-i İrân, Tahran, 1386.
Şâfi'î, Husrev, Zindegi ve Şi'r-i Sad Şâir, Ez Rudeki tâ İmrûz, Tahran, 1380.
Uygur, Erdoğan, "Sosyalist Realizm Kavramının Ortaya Çıkış Süreci," Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi - Turkish Journal of Social Research, Yıl 9, Sayı 1-2, 23-30, (Nisan-Ağustos 2005)
Yâhakkî, Muhammed Ca'fer, Cûyibâr-i Lehzehâ, Edebiyat-i Mu'âsır-i Fârsî - Nazm o Nesr, Tahran, 1388.
Yâhakkî, Muhammed Ca'fer, Çûn Sebû-yi Teşne, Edebiyat-i Mu'âsır-i Fârsî, Tahran, 1375.
Yıldırım, Nimet, "Ebu'l-Kâsim-i Lâhûtî (1266-1336 HŞ./1887-1957)",
Nüsha Şarkiyat Araştırmaları Dergisi, Yıl: II, Sayı: IV, Kış 2002, s.17-35.
Yedlin, Tovah, Maxim Gorky: A Political Biography, Road West, Westport. 1999.
Zerkânî, Seyid Mehdi, Çeşmendâz-i Şiir-i Mu'âsır-i İrân, s.130, Tahran 1383.
http://www.alekseymaksimovicpeskov.blogspot.com.tr/
www.rusyam.com/maksim-gorki-aleksey-maksimovic-peskov
http://global.britannica.com/EBchecked/topic/239349/Maksim-Gorky
http://www.biyografi.net.tr/maksim-gorki-kimdir/ (Erş.Tar.06.04.2016)