EXAMINATION OF PERSONALITY CHARACTERISTICS OF STUDENTS AT HIGH SCHOOLS GIVING SPORTS EDUCATION

Bu çalışma spor liselerinde öğrenim gören öğrencilerin kişilik yapılarını incelemek amacı ile yapılmıştır. Tarama yöntemi kullanılan araştırmada, veri toplama aracı olarak M.E.B e bağlı TVF Güzel Sanatlar ve Spor Lisesinde öğrenim gören rastgele yöntemle seçilmiş toplam 161 (95 erkek; 66 bayan) ortaöğretim öğrencisine, Francis ve ark. (1992) tarafından geliştirilen Eysenck Kişilik Anketi- Gözden Geçirilmiş Kısa Formu (EKA-GGK) ölçeği uygulanmıştır. Verilerin analizinde, ikili karşılaştırmalarda independent samples t testi, ikiden fazla grubun olduğu branşlara ilişkin karşılaştırmalarda ise Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) kullanılmıştır. Bulunan anlamlı farklılıkların karşılaştırılması için Tukey HSD çoklu karşılaştırma testinden yararlanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre, spor lisesinde öğrenim gören milli sporcuların milli olmayan sporculara göre dışa-dönüklük alt boyut puan ortalamaları anlamlı derecede yüksek olduğu tespit edilmiştir. Yine spor lisesindeki öğrencilerin spor branşı değişkenine göre tüm alt boyutlarla ayrı ayrı karşılaştırıldığında; bireysel spor yapanların, voleybol ve futbol (takım sporları) ile uğraşanlara göre psikotisizm alt boyut puan ortalamalarının anlamlı derecede yüksek çıktığı görülmüştür. Spor lisesindeki öğrenciler spor yaşı değişkenine göre karşılaştırıldığında ise 7 yıl ve üzeri spor yapan öğrencilerin, 1-3 yıl ve 4-6 yıl aralığında spor yapan öğrencilere göre yalan alt boyutu puan ortalamalarının anlamlı derecede düşük olduğu anlaşılmıştır. Tüm bu bulgulardan hareketle spor eğitiminin öğrencilerin kişilik yapılarının gelişmesinde olumlu bir etkiye sahip olduğu sonucuna varılmıştır.

SPOR LİSESİ ÖĞRENCİLERİNİN KİŞİLİK YAPILARININ İNCELENMESİ

This study is performed in order to investigate the personality structure of the students studying in the high school of sport. In the study in which the screening method is used, Eysenck Personality Survey Revised Short Form (EPS-RSF) scale (developed by Francis and his friends in 1992), is applied to 161 high school students (95 male, 66 female) which are studying in the TVF The High School of Fine Arts and Sports (affiliated to Ministry of National Education M.E.B.) and which are selected randomly as data collecting tool. In the analysis of the data, Independent Samples Test is utilized for pairwise comparison and One-way Analysis of Variance (ANOVA) is utilized for the comparison of branches including more than two groups. Tukey HSD multiple comparison test is utilized for the comparison of meaningful differences. As a result of findings obtained, it is confirmed that the extraversion sub-dimension mean scores of the national team sportsmen, studying in the high school of sport, are significantly higher than that of sportsmen which are not playing for national team. Similarly, in the case that the students are compared in all sub-dimensions separately with respect to the variable of sport branch, it is observed that psychoticism sub-dimension mean scores of the ones making sport individually, are significantly higher than that of team players (volleyball and football). It is understood that the lie sub-dimension mean scores of the students who have been sporting for 7 years or more, are significantly lower than that of students who have been sporting for the time between 1 to 3 years and that of students who have been sporting for a time between 4 and 6 years.İn light of all these results, it was concluded that sports education has positive effecet on the development of personality traits of students.

PDF

___

1. Allen MS, Greenlees I, Jones M., An İnvestigation of the Five-Factor Model of Personality and Coping Behaviour in Sport Journal of Sport Sciences. 29 (8). 841-850. 2011.
2. Başer. E., Uygulamalı Spor Psikolojisi. Bağırgan Yayınevi, Ankara, 1998. [In Turkish]
3. Bayar P., Spor Yapan ve Yapmayanların Kişilik Özelliklerinin Karşılaştırılması H.Ü. Spor
4. Bilimleri Dergisi 14(3) 133-143. 2003. [In Turkish]
5. Baysal. C, Tekarslan. E., Davranış Bilimleri, Avcıol Basım Yayın, İstanbul 2004. [In Turkish]
6. Burger. JM. Kişilik, Psikoloji Biliminin İnsan Doğasına Dair Söyledikleri. Sarıoğlu İDE ( Çev), Kaknüs Yayınları, İstanbul, 2006. [In Turkish]
7. Certel Z, Bahadır Z., Takım Sporu Yapan Sporcularda Benlik Saygısı ve Sürekli Öfke ve Öfke İfade Tarz İlişkisinin İncelenmesi Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi 14(2). 157-164. 2012. [In Turkish]
8. Çetinöz F., Bireysel ve Takım Sporları Yapanların Kişilik Faktörü Analizi Cattelin 16 Kişilik Faktörü Envanteri İle Üst Düzey Sporcular Üzerinde Bir Araştırma Celal Bayar Üniversitesi, Manisa, 2005. [In Turkish]
9. Doğan. O., Spor Psikolojisi Ders Kitabı, Cumhuriyet Üniversitesi Yayınları, Sivas , 2004. [In Turkish]
10. Ergun. D., Kimlikler Kıskacında Ulusal Kişilik, İmge Kitabevi, Ankara, 2000. [In Turkish]
11. Eroğlu. F., Davranış Bilimleri, Beta Basım, İstanbul, 1996. [In Turkish]
12. Gençlik ve Spor Bakanlığı., Ulusal Gençlik ve Spor Politikası Belgesi. Ankara, 2013. [In Turkish]
13. Güçlü M, Yentür J., Milli Takım Düzeyindeki Elit Bayan Sporcuların Kişisel ve Sosyal Uyum Düzeyleri ile Bedenlerini Algılama Düzeylerinin Karşılaştırılması Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi 6(4) 183-192. 2008. [In Turkish]
14. Güler M., Artistik Cimnastikle İlgilenen Elit Sporcuların Kişilik Yapısı, Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu, 2005. [In Turkish]
15. Güney. S., Davranış Bilimleri, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara, 2006. [In Turkish]
16. İnanç. Y B, Yerlikaya E E., Kişilik Kuramları. Pagem Akademi, Ankara, 2011. [In Turkish]
17. Karancı N, Dirik G, Yorulmaz O., Eysenck Kişilik Anketi- Gözden Geçirilmiş Kısaltılmış Formunun (EKA-GGK) Türkiyede geçerlik ve Güvenilirlik Çalışması Türk Psikiyatri Dergisi,18 (3). 1-8. 2007. [In Turkish]
18. Kılcıgil. E., Sosyal Çevre-Spor İlişkileri Teori ve Elit Sporculara İlişkin Bir Uygulama, Bağırgan Yayımevi, Ankara, 1998. [In Turkish]
19. Kuru E., Farklı Statüdeki Beden Eğitimi Bölümü Öğrencilerinin Kişilik Özellikleri. G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi. 23(1) 175-191. 2003. [In Turkish]
20. Kuru. E., Sporda Psikoloji, İletişim Fakültesi Basımevi, Ankara, 2000. [In Turkish]
21. Kuru E., Türkiye ve Kazakistanlı Spora Katılımcı Erkek Üniversite Öğrencilerinin Psikolojik İhtiyaçlarının Karşılaştırılması Bilig / Yaz . 30.pp.203-233. 2000. [In Turkish]
22. Martin JJ, Malone LA, Hilyer JC., Personality and Mood in Womens Paralympic Basketball Champions Journal of Clinical Sport Psychology 5 . 197-210. 2011.
23. Nia EN, Besharat MA., Comparison of Athletes Personality Characteristics in İndividual and Team Sports Procedia-Social and behavioral Sciences. 5.808- 812. 2010.
24. Salar B, Hekim M, Tokgöz M., 15-18 Yaş Grubu Takım ve Ferdi Spor Yapan Bireylerin Duygusal Durumlarının Karşılaştırılması M.A.E. Üniversitesi Sosyal bilimler Enstitüsü Dergisi 4(6).111-135. 2012. [In Turkish]
25. Tezcan. M., Kültür ve Kişilik, Bilim Kitap Kırtasiye, Ankara ,1987. [In Turkish]
26. Tiryaki. Ş., Spor Psikolojisi Kavramlar, Kuramlar ve Uygulama.Eylül Kitap ve Yayınevi, Ankara, 2000. [In Turkish]
27. Yıldırım S, Özcan G., Lisanslı Olarak Takım Sporu ve Bireysel Spor Yapan ile Yapmayan Ortaöğretim Öğrencilerinin Sosyal Beceri Düzeylerinin Karşılaştırılması A.İ.B.Ü Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2(23).111-135. 2011. [In Turkish]
28. Yıldız M., Farklı Liglerde Yer Alan Futbolcuların Kişilik Tipleri İle Sürekli Öfke-Öfke İfade Tarzlarının İncelenmesi, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara, 2008. [In Turkish]
29. Zengin Ö., Bireysel Mücadele Sporlarındaki (Taekwondo, Judo, Güreş) Elit Sporcuların Kişilik Özellikleri ile Öfke Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara, Gazi Üniversitesi, 2010. [In Turkish]