TÜRKİYE’DE ELEKTRİK ÜRETİMİNİN SERA GAZI EMİSYONLARI AÇISINDAN İNCELENMESİ

Sera etkisi küresel iklim değişikliğinin başlıca nedenidir ve sera etkisine neden olan gazlar içerisinde en büyük pay karbon dioksite (CO2) aittir. CO2’in başlıca kaynağı elektrik üretimi amacıyla fosil yakıtların kullanımıdır. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın stratejik hedeflerine göre doğal gazın elektrik üretiminde 2013’te %43,8 olan payının 2019’a kadar %38’e indirilmesi, kömür tüketiminin ise 2 katına yükseltilmesi amaçlanmaktadır. Bu çalışma kapsamında, enerji üretiminde kullanılan yakıtlar ile ortaya çıkan emisyonların değişimi incelenmiştir. Bu amaçla 2000-2014 dönemi için emisyon faktörleri hesaplanmıştır. 2000-2004 yılları arasında elektrik üretiminde kömürden doğalgaza geçişin etkisi ile emisyon faktörü 0,65’ten 0,50 seviyesine düşmüş, sonrasında ise artan kömür tüketimi ile 2008’e kadar hızlı bir artış göstermiş ve dalgalanarak devam etmiştir. 2000–2013 arasında Avrupa ülkelerinde tüm yakıt türlerinden kaynaklı emisyonlar azalırken, Türkiye’de fosil yakıtlardan kaynaklı emisyonda %41 artış meydana gelmiştir. Stratejik hedefler doğrultusunda, önümüzdeki dönemlerde de enerji üretiminden kaynaklı sera gazı emisyonu artmaya devam edecektir.

Anahtar Kelimeler:

: Sera gazı emisyonu, fosil yakıtlar, enerji, karbon dioksit emisyonu

INVESTIGATION OF ELECTRICITY GENERATION IN TURKEY IN TERMS OF GREENHOUSE GAS EMISSIONS

Greenhouse effect is the main cause of global climate change and carbon dioxide has the biggest portion in greenhouse gases. Carbon dioxide sourced mainly from combustion of fossil fuels for energy production. According to strategic targets of the Ministry of Energy and Natural Sources, the portion of natural gas in electricity production will decrease from 43.8% to 38% while coal consumption increases two fold, till 2019. In this study, change of emissions with fuel types used for energy production was investigated and emission factors were calculated for the period of 2000-2014. Emission factor was decreased from 0.65 to 0.50 between 2000 and 2004, as a result of transition from coal to natural gas in electricity production. Then, it increased rapidly with increased coal consumption till 2008 and continued with fluctuations. While the emissions from all types of fuels decreased in European Countries, these increased 41% in Turkey between 2000 and 2013. In the future, greenhouse gas emissions from energy production will decrease according to strategic targets.

Keywords:

Greenhouse gases emission, fossil fuel, energy, carbon dioxide emission,

PDF

___

[1] IPCC, Technical Summary. In T.F. STOCKER, D. QIN, G.-K. PLATTNER, M. TIGNOR, S.K. ALLEN, J. BOSCHUNG, A. NAUELS, Y. XIA, V. BEX AND P.M. MIDGLEY (Eds.), Climate Change 2013: The Physical Science Basis. Contribution of Working Group I to the Fifth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change (pp. 33-115), Cambridge University Press, Cambridge, United Kingdom and New York, NY, USA, 2013.
[2] TÜRKEŞ, M., “IPCC İklim Değişikliği 2013: Fiziksel Bilim Temeli Politikacılar için Özet Raporundaki Yeni Bulgu ve Sonuçların Bilimsel Bir Değerlendirmesi”, İklim Değişikliğinde Son Gelişmeler: IPCC 2013 Raporu Paneli Bildiriler Kitapçığı, İstanbul Politikalar Merkezi, Sabancı Üniversitesi, Stiftung Mercator Girişimi, 8-18. İstanbul, 2013.
[3] IPCC, Climate Change 2007: Synthesis Report. Contribution of Working Groups I, II and III to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change. Core Writing Team, R.K. PACHAURI AND A. REISINGER (Eds.), IPCC, Geneva, Switzerland, 2007.
[4] EPA, Climate Change Indicators in the United States, 2014 (3rd ed.), EPA 430-R-14-004. www.epa.gov/climatechange/indicators (erişim tarihi 01.07.2016)
[5] IEA, Key World Energy Statistics, IEA Publications, Paris, Fransa, 2015.
[6] TÜRKİYE KÖMÜR İŞLETMELERİ KURUMU (TKİ), Kömür Sektör Raporu (Linyit) – 2013, T. C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu, Stratejik Planlama Koordinasyon Birimi, Ankara, 2014.
[7] T.C. ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANLIĞI (ETKB), http://www.enerji.gov.tr/tr-TR/Sayfalar/Elektrik, (erişim tarihi 12.06.2016)
[8] T.C. ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANLIĞI (ETKB), 2015 – 2019 Stratejik Planı, Ankara, 2015.
[9] TÜRKİYE ELEKTRİK İLETİM A. Ş., Türkiye Elektrik İstatistikleri, http://www.teias.gov.tr/ T%C3%BCrkiyeElektrik%C4%B0statistikleri/istatistik2014/istatistik2014.htm, (erişim tarihi 05.06.2016)
[10] GÓMEZ, D.R., WATTERSON, J.D., Chapter 2: Stationary Combustion. In S. EGGLESTON, L. BUENDIA, K. MIWA, T. NGARA, K. TANABE (Eds.), 2006 IPCC Guidelines for National Greenhouse Gas Inventories, Vol. 2: Energy (pp. 2.1-2.47), Institute for Global Environmental Strategies (IGES), on behalf of the IPCC, Hayama, Japan, 2006.
[11] IEA, CO2 Emissions from Fuel Combustion – Highlights, 2015 Edition, IEA Publications, Paris, 2015.
[12] T.C. ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI, BİRLEŞMİŞ MİLLETLER İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ ÇERÇEVE SÖZLEŞMESİ, Kyoto Protokolü, 13 Mayıs 2009 tarih ve 27227 Sayılı Resmi Gazete, 2009.