TRIPADVISOR ZİYARETÇİ YORUMLARI İLE HATAY ARKEOLOJİ MÜZESİ’NİN DEPREMLER ÖNCESİ DURUMUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ

6 Şubat 2023 tarihinde Kahramanmaraş merkezli Mw 7,7 ve Mw 7,6  büyüklüğünde, 20 Şubat 2023 tarihinde Hatay merkezli Mw 6,4 ve Mw 5,8 büyüklüklerindeki depremler sonrası Hatay ilinde çok büyük bir yıkım, can ve mal kayıpları ile kültürel miras değerlerinde de kayıplar yaşanmıştır. Hatay kültürel turizmi için önemli değerlerden biri olan Hatay Arkeoloji Müzesi depremlerden kısmen daha az hasar almasına rağmen depremler sonrası Antakya’nın yeniden yapılaşması sürecinde müzenin de bakıma ve yenilenmeye ihtiyacı vardır. Bu çalışmada, depremler öncesinde TripAdvisor’da paylaşılmış olan ziyaretçi yorumları aracılığıyla, ziyaretçi deneyimi açısından müzenin durumu ortaya konularak, Antakya’nın yeniden planlanması ve inşası sürecinde müzenin önceden var olan olumlu durumunun korunması, eksiklerinin ise giderilerek yeniden ziyarete açılabilmesi konusunda fikir vermesi amaçlanmaktadır. Ayrıca, Antakya’nın yeniden bir kültür turizmi destinasyonu olarak planlanmasına ilişkin olarak müzenin konumu ve çevresine yönelik öneriler oluşturulması da bu çalışmanın amaçları arasındadır. Çalışmada, Hatay Arkeoloji Müzesi ile ilgili TripAdvisor üzerinde yer alan 804 ziyaretçi yorumu MAXQDA Analytics Pro 2022, programı ile değerlendirilmiş ve içerik analizi yapılmıştır. Ziyaretçi motivasyonu, ziyaretçi deneyimi, ziyaretçi kazanımları, hizmet kalitesi ve mekânsal özellikler şeklinde 5 tema ortaya çıkmıştır. Temalar içinde en fazla kodlamaya sahip olan Ziyaretçi Motivasyonu teması ve bu tema kapsamındaki memnuniyet ve tavsiye etme kodlarıdır.

Anahtar Kelimeler:

Hatay Arkeoloji Müzesi, Deprem, Ziyaretçi yorumları, Ziyaretçi deneyimi, TripAdvisor

ASSESSMENT OF PRE-EARTHQUAKE CONDITION OF HATAY ARCHEOLOGY MUSEUM BASED ON TRIPADVISOR VISITOR REVIEWS

PDF

___

Akoğlan Kozak, M., & Güncan, Ö. (2021). Oyuncak Müzeleri ve Ziyaretçi Deneyimleri. Social Science Development Journal, 6(24), 74-97. https://doi.org/10.31567/ssd.347
Alexander, V. D., Blank, G., & Hale, S. A. (2018). TripAdvisor Reviews of London Museums: A New Approach to Understanding Visitors. Museum International, 70(1-2), 154-165. https://doi.org/10.1111/muse.12200
Arıca, R., & Çorbacı, A. (2019). Turizm Sektöründe Müşterilerin Bilgi Üretici Rolü: Adıyaman’daki Turistik Çekiciliklere Yönelik Tripadvisor Sitesinde Yer Alan Yorumlar Üzerine Bir Araştırma. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 16(3), 437-455. https://doi.org/10.24010/soid.655292
Arıca, R., & Yeşi̇lyurt, H. (2018). Mutfak Müzesi Ziyaretçilerinin Deneyimlerinin İncelenmesi: Emine Göğüş Mutfak Müzesi Örneği. Turk Turizm Arastirmalari Dergisi, 2(1), 60-70. https://doi.org/10.26677/tutad.2018.24
Bahçeci, V. (2022). Müze Yöneticileri Gözünden Ziyaretçi Deneyimleri: İzmir İlinde Bir Araştırma. Journal of Global Tourism and Technology Research, 3(1), 42-49. https://doi.org/10.54493/jgttr.1063939
Başaran, T., & Somuncu, M. (2021). Sürdürülebilir Destinasyon İçin Ziyaretçi Görüşlerinin Önemi: Assos Antik Kenti Örneği. Ankara Üniversitesi Çevre Bilimleri Dergisi, 8(2), 31-45
Baycar, A. (2017). Yerel Gastronomik Kimlik Oluşum Unsuru Olarak Gastronomi Müzeleri: Safranbolu Türk Kahve Müzesi Örneği. Aydın Gastronomy, 6(2), 119-136. https://doi.org/10.17932/IAU.GASTRONOMY.2017.016/gastronomy_v06i2002
Bornarel, F., Delacour, H., Liarte, S., & Virgili, S. (2021). Exploring travellers’ experiences when visiting Verdun battlefield: A TripAdvisor case study. Current Issues in Tourism, 24(6), 824-841. https://doi.org/10.1080/13683500.2020.1751593
Çakar, K. (2018). Experiences of visitors to Gallipoli, a nostalgia-themed dark tourism destination: An insight from TripAdvisor. International Journal of Tourism Cities, 4(1), 98-109. https://doi.org/10.1108/IJTC-03-2017-0018
Çoban, S., Çoban, E., & Yetgin, D. (2019). Şehir Turizminde Faaliyet Gösteren Otellere Yönelik E-Yorumların İncelenmesi: Eskişehir İli Örneği. Turk Turizm Arastirmalari Dergisi, 3(3), 542-558. https://doi.org/10.26677/TR1010.2019.177
Çuhadar, Y. (2021). İznik’i Ziyaret Eden Turistlerin Kültürel Deneyimleri Üzerine Bir Araştırma. Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi Uygulamalı Sosyal Bilimler ve Güzel Sanatlar Dergisi, 3(5), 38-53.
Demi̇rel, N., & Çamlıca, K. (2021). Serhat İllerinin Rekreasyon Kaynaklarının Değerlendirilmesi: Tripadvisor Örneği. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(25), 574-597.
Deprem bölgesindeki kültür varlıkları için 'Afet Bölgesi Kazı Başkanlığı' oluşturulacak. (2023, Şubat 24). TRT Haber. https://www.trthaber.com/haber/gundem/deprem-bolgesindeki-kultur-varliklari-icin-afet-bolgesi-kazi-baskanligi-olusturulacak-748775.html
Emekli, G. (2003). Kültür Mirasının Kültürel Turizm Yaklaşımıyla Değerlendirilmesi. 2. Coğrafi Çevre Koruma ve Turizm Sempozyumu, 16-18, Nisan 2003, İzmir.
Erdoğan, H., & Kırcova, İ. (2017). Müze Deneyimi Boyutları: İstanbul Oyuncak Müzesi Örneği. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 16. UİK Özel Sayısı, 649-664. https://doi.org/10.18092/ulikidince.323747
Gökçe, F., Altunöz Sürücü, Ö., & Sunar, H. (2018). Hatay’ın Turizm Değerlerinin Online Müşteri Deneyimleri Aracılığıyla İncelenmesi. Journal of Recreation and Tourism Research, 5(4), 63-71. https://doi.org/10.31771/jrtr.2018.9
Göktaş, L. S. (2023). Kahramanmaraş Merkezli Depremlerin Turizm Sektörüne Etkisi ve Deprem Sonrası Atılması Gereken Adımlar Hakkında Öneriler. Journal of Gastronomy, Hospitality and Travel, 6(2), 624-635. 10.33083/joghat.2023.288
Göktaş, L. S., & Dinçer, M. Z. (2017). İstanbul’da Bulunan Özel Müzelere Yönelik E-Yorumların İçerik Analiziyle Birlite Değerlendirilmesi. Journal of Recreation and Tourism Research, 4(1), 328-342.
Güneş, E., Pekerşen, Yeliz, Alagöz, Gürkan, & Sivrikaya, Kadri Koray. (2019). Müze Ziyaretçilerinin Hizmet Kalitesine Yönelik Algılamaları: Mevlana Müzesi Örneği. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 11(22), 591-612.
Harman, S., & Akgündüz, Y. (2014). Efes Örenyeri Ziyaretçilerinin Müze Deneyimi Beklentilerini Belirlemeye Dönük Bir Araştırma. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(2), 113-133.
Hatay Valiliği. (2023). Hatay Arkeoloji Müzesi. http://www.hatay.gov.tr/arkeoloji-muzesi
İşçi̇, C., Güzel, B., Maktol Canko, D. Y., İşçi̇, T., & Moroğlu, F. (2020). Müze Deneyimi: Yönetim ve Ziyaretçi Perspektiflerinin Karşılaştırılması. Turizm Akademik Dergisi, 7(1), 29-45.
Kalaba, B., & Saçlı, Ç. (2021). Hizmet Kalitesi ile Yenilenme Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Hatay Arkeoloji Müzesi Örneği. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 5(3), 1704-1722. https://doi.org/10.26677/TR1010.2021.815
Kaya, İ., & Aylan, S. (2020). Bir Hüzün Turizmi Destinasyonu Olarak Ulucanlar Cezaevi Müzesi Ziyaretçilerinin Elektronik Yorumlarının İçerik Analizi. Turk Turizm Arastirmalari Dergisi, 4(1), 488-504. https://doi.org/10.26677/TR1010.2020.325
Kervankıran, İ. (2014). Dünyada Değişen Müze Algısı Ekseninde Türkiye’deki Müze Turizmine Bakış. Turkish Studies, 9(11), 345-369.
Keskin, M., & Köroğlu Keskin, M. (2020). Müze Ziyaretçilerinin Hizmet Kalitesi Algılarının Ölçülmesi: Hatay Arkeoloji Müzesi Örneği. Çatalhöyük International Journal of Tourism and Social Research, 5, 84-98.
Korkmaz, H. (2020). Troya Müzesi Elektronik Ziyaretçi Yorumlarının Hizmet Özellikleri, Memnuniyet ve Tavsiye Açısından İncelenmesi. Gastroia: Journal of Gastronomy And Travel Research, 4(1), 43-56. https://doi.org/10.32958/gastoria.708307
Korkmaz, H., Savaşçı, U., & Aydın, B. (2019). Müze Tanıtım Faaliyetleri ve Ziyaretçi Deneyiminin Değerlendirilmesi: Troya Müzesi Örneği. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 7(4), 3156-3173. https://doi.org/10.21325/jotags.2019.521
Kozinets, R.V. (1997). ''I want to believe'': A netnography of the X-Philes' subculture of consumption. Advances In Consumer Research, 24(1), 470-475.
Köroğlu, Ö., Dumanlı, Ş., Şalk, S., İnanır, İ., Gürsoy, H., Karataş Bahar, A., & Özgöller, G. (2017). Müzelere Yönelik Olumsuz Kullanıcı Güdümlü İçerik Çözümlemesi: TripAdvisor Örneği. Journal of Recreation and Tourism Research, 4(3), 29-48.
Kültür ve Turizm Bakanlığı. (2023). Hatay Müze Müdürlüğü. https://kvmgm.ktb.gov.tr/TR-44091/hatay-muze-mudurlugu.html
Kültür ve Turizm Bakanlığı: Müzeler güvenli durumda. (2023, Şubat 09). Sözcü Gazetesi. https://www.sozcu.com.tr/hayatim/kultur-sanat-haberleri/kultur-ve-turizm-bakanligi-muzeler-guvenli-durumda/?utm_source=ilgili_haber&utm_medium=free&utm_campaign=ilgilihaber
Mancı, A. R., & Tengilimoğlu, E. (2021). TripAdvisor Ziyaretçi Yorumlarının İçerik Analizi: Göbeklitepe Örneği. Turk Turizm Arastirmalari Dergisi, 5(2), 1525-1545. https://doi.org/10.26677/TR1010.2021.779
Maurer, E. L. (2011). My Tripadvisor: Mining Social Media for Visitors’. Exhibitionist, Spring(11), 28-35.
Ongun, U., Ballı, R., & Sop, S. A. (2020). Müze Deneyimini Etkileyen Unsurlar: Çevrimiçi Yorumlar Üzerine Nitel Bir Araştırma. Turk Turizm Arastirmalari Dergisi, 4(2), 1123-1138. https://doi.org/10.26677/TR1010.2020.386
Paraskevaidis, P., & Weidenfeld, A. (2019). Sign consumption and sign promotion in visitor attractions: A netnography of the visitor experience in Titanic Belfast. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 31(4), 1937-1955. https://doi.org/10.1108/IJCHM-07-2018-0543
Riva, P., & Agostino, D. (2022). Latent dimensions of museum experience: Assessing cross-cultural perspectives of visitors from tripadvisor reviews. Museum Management and Curatorship, 1-25. https://doi.org/10.1080/09647775.2022.2073560
Saçlı, Ç., & Kalaba, B. (2020). Müze Ziyaretçilerinin Hizmet Kalitesi Algıları: Hatay Arkeoloji Müzesi Örneği. 4. Uluslararası Mersin Sempozyumu, 22 – 24 Ekim 2020, Mersin.
Sarı Gök, H., & Şalvarcı, S. (2020). Türkiye’deki Gastronomi Temalı Müzelere Yönelik Çevrimiçi Ziyaretçi Deneyimlerinin İncelenmesi. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 18(1), 120-140. https://doi.org/10.24010/soid.810798
Soltani-Nejad, N., Rastegar, R., Shahriari-Mehr, G., & Taheri-Azad, F. (2022). Conceptualizing Tourist Journey: Qualitative Analysis of Tourist Experiences on TripAdvisor. Journal of Quality Assurance in Hospitality & Tourism, 1-22. https://doi.org/10.1080/1528008X.2022.2124575
Sop, S. A., Ongun, U., & Abalı, R. (2020). Müze Deneyimini Etkileyen Unsurlar: Çevrimiçi Yorumlar Üzerine Nitel Bir Araştırma. Turk Turizm Arastirmalari Dergisi, 4(2), 1123-1138. https://doi.org/10.26677/TR1010.2020.386
Stoleriu, O. M., Brochado, A., Rusu, A., & Lupu, C. (2019). Analyses of Visitors’ Experiences in a Natural World Heritage Site Based on TripAdvisor Reviews. Visitor Studies, 22(2), 192-212. https://doi.org/10.1080/10645578.2019.1665390
Şad, B., & Şahi̇n, S. (2018). Müzelere Yönelik E-Yorumların İçerik Analizi Yöntemi ile Değerlendirilmesi. International Journal of Management Economics and Business, 14(1), 199-232. https://doi.org/10.17130/ijmeb.2018137582
Şehirdeki tüm müzelerdeki eserler Hatay Müzesi’ne taşındı. (2023, Şubat 20). Sözcü Gazetesi. https://www.sozcu.com.tr/hayatim/kultur-sanat-haberleri/sehirdeki-tum-muzelerdeki-eserler-hatay-muzesine-tasindi/?utm_source=dahafazla_haber&utm_medium=free&utm_campaign=dahafazlahaber
Şuppiluliuma'ya çelik kafes... Hatay Arkeoloji Müzesi'nde üst düzey koruma. (2023, Mart 02). Karar Haber. https://www.karar.com/foto-galeri/suppiluliumaya-celik-kafes-hatay-arkeoloji-muzesinde-ust-duzey-koruma-1731905
Taecharungroj, V., & Mathayomchan, B. (2019). Analysing TripAdvisor reviews of tourist attractions in Phuket, Thailand. Tourism Management, 75, 550-568. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2019.06.020
Tezgel, E., & Akova, O. (2017). Müze Ziyaretçileri Üzerine Yapılan Çalışmalara İlişkin Alanyazın Taraması. Journal of Recreation and Tourism Research, 4(1), 13.
Topsakal, Y. (2019). Arslantepe Höyüğü TripAdvisor Çevrimiçi Yorumlarının İçerik Analizi İle İncelenmesi. Gastroia: Journal of Gastronomy And Travel Research, 3(4), 753-764. https://doi.org/10.32958/gastoria.570808
Türker, & Yaşar. (2018). Safranbolu’nun Kültürel Çekiciliklerine Yönelik Ziyaretçi E-Yorumlarının Değerlendirilmesi: TripAdvisor Örneği. I. Uluslararası Turizm ve Mimarlık Konferansı.
Türkiye Kültür Portalı. (2023). Hatay Arkeoloji Müzesi. https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/hatay/gezilecekyer/arkeoloji-muzesi149365
Van der Zee, E., & Bertocchi, D. (2018). Finding patterns in urban tourist behaviour: A social network analysis approach based on TripAdvisor reviews. Information Technology & Tourism, 20(1-4), 153-180. https://doi.org/10.1007/s40558-018-0128-5
Varnacı Uzun, F., & Somuncu, M. (2023). Depremler Sonrası Antakya Kentsel Kültürel Mirası Hakkında Değerlendirme. Ankara Üniversitesi Çevre Bilimleri Dergisi, 10(1), 9-23.
Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
Yıldız, S. B., & Diken, B. (2021). Müze Ziyaretçilerinin Hizmet Kalitesi Algılamalarının Memnuniyetleri Üzerindeki Etkisi: Topkapı Sarayı Müzesi Örneği. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 12(3), 848-859.
Yılmaz, İ., & Ardıç Yeti̇ş, Ş. (2016). Göreme Açık Hava Müzesi’ne Gelen Ziyaretçilerin Müze Deneyiminin Demografik Özelliklerine Göre Değişmesi. JOMAT Disiplinlerarası Akademik Turizm Dergisi, 1(1), 44-59.