Ceza Yargılamasında Bilirkişilik ve Uygulama Sorunları

Bilirkişilik, deliller üst başlığı altında incelenen önemli bir delil elde etme ve değerlendirme aracıdır. Bilirkişi, sahip olduğu teknik bilgi çerçevesinde hâkime yardımcı olan kişi veya kurumdur. Bilirkişi olabilmenin en önde gelen şartı, özel bilgi sahibi olmaktır. Zira hâkim, kendi mesleki ve teknik bilgisiyle çözemediği konuları bilirkişiye danışır. Bilirkişi, hâkimin yardımcısıdır, ama asla hâkimin yerine geçemez, hâkimlik fonksiyonu ifa edemez. Sadece kendisine sorulan sorulara cevap vermekle mükelleftir. Bundan fazlası, bilirkişilik görevinin sınırını aşar. Özetle Çözümü uzmanlığı, özel veya teknik bilgiyi gerektiren hâllerde bilirkişinin oy ve görüşünün alınmasına re'sen, Cumhuriyet savcısının, katılanın, vekilinin, şüphelinin veya sanığın, müdafinin veya kanunî temsilcinin istemi üzerine karar verilebilir. Bu çerçevede ortaya konacak ilk kural, bilirkişiliğin ihtiyari bir mesele oluşudur. Madde metninde de belirtildiği gibi hâkim bilirkişiye “... başvurabilir”. Bilirkişiye başvuru, kural olarak zorunlu değildir. Hâkim, günlük bilgisiyle ya da mesleki bilgi ve tecrübesiyle çözebileceği hususlarda bilirkişiye başvuramaz. Bizim sistemimizde hep eleştirdiğimiz, hâkimlerin bir alanda ihtisaslaşamayarak değişik mahkemelerde görev yapmaları aslında bu yönden bir avantajdır. Bir ceza hâkimi, daha önce farklı mahkemelerde görev yapmış olduğundan, hukuki konularda da bilgi sahibi olabilir. Ancak hâkimin zaten hukuka dair her konuda uzman olduğu kabul edilir. Bu çerçevede hâkimin, bir başka hukukçu olarak bilirkişiye başvurması hukuka aykırıdır.

Anahtar Kelimeler:

Bilirkişi, Uygulama Sorunları, Ceza Yargılaması

PDF

___

Atalı Murat, “6754 sayılı Bilirkişilik Kanunu ve Hukuki konularda Bilirkişilik” Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Cilt 65 S4
Batum, Süheyl/Yenisey Feridun/Erkut Celal/ İnceoğlu Sibel, AİHS ve Adil Yargılanma İlkesi Işığında Hukuk Devleti ve Yargı Reformu TÜSİAD yayınları İstanbul 2003
Centel, Nur, “Adli Tıp Bilimleri ve İnsan Hakları” AÜEHFD IV 1-2 2000
Çakmut Yenerer, Özlem, “Cinsel Taciz Suçu ve Ceza Muhakemesi Kanununa göre Bilirkişilik Kurumu” Ceza Hukuku Dergisi Sayı 11 Ankara 2009
Deryal Yahya Türk Hukukunda Bilirkişilik, Ankara 2015
Dönmez Burcu “Yeni CMK’da Bilirkişi Kavramı” Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi C.9 İzmir 2007
Dülger, İbrahim, “Ceza Muhakemesi Kanunundaki Bilirkişi İncelemesine İlişkin Düzenlemelerin Değerlendirilmesi”, GÜHFD, C. 11, S. 2007/1-2 (Yrd. Doç. Dr. İbrahim Ongün’e Armağan),
Karaburun, Gökhan “Karar Örnekleriyle Yargıtay’ın Bilirkişiliğe Bakışı ve Bilirkişiliğin Sorunları” Adli Tıp Bülteni, C22 S3 İstanbul 2017 Özbek, Veli Özer, “Tıbbi Deliller ve Yeni Ceza Muhakemesi Kanunu” Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi C 3 S2 İstanbul 2006 Şahin Cumhur/Göktürk Neslihan, Ceza Muhakemesi Hukuku II 7.Baskı Ankara 2018
Ünver Yener, “Ceza Muhakemesinde İspat, CMK ve Uygulamamız” Ceza Hukuku Dergisi Aralık
Yokuş Sevük, Handan, “Ceza Muhakemesi Hukukunda Bilirkişilik” İHFM LXIV 1 2006 Yurtcan Erdener. Ceza Yargılaması Hukuku İstanbul 2005
WEB KAYNAKLARI https://bilirkisilik.adalet.gov.tr/Home/SayfaDetay/bilirkisilerin-uyacagi-rehber-ilkeler-ve-bilirkisi-raporlarinda-bulunmasi-gereken-standartlar26032021121159 E.T 7.05.2021
https://www.kararara.com/aihm/turkce3/aihm11476.htm E.T 06.05.2021