ŞAİR OSMANLI PADİŞAHLARINA DAİR BİR ESER: KELÂMÜ'L-MÜLÛK MÜLÛKÜ'L-KELÂM

Bu çalışmada Ali Nureddin tarafından kaleme alınmış olan Kelâmü'l-Mülûk Mülûkü'lKelâm (Sultanların Sözleri Sözün Sultanları) adlı eser üzerinde durulmuştur. 1311 (1893) yılında basılan eser şairlikleriyle bilinen Osmanlı padişahlarının yirmi ikisinden söz etmektedir. Bunlar Osman Gazi, Orhan Gazi, I. Murat, I. Bayezit (Yıldırım), I. Mehmet (Çelebi), II. Murat, II. Mehmet (Fatih), II. Bayezit, I. Selim (Yavuz), Kanuni Sultan Süleyman, II. Selim, III. Murat, III. Mehmet, I. Ahmet, II. Osman (Genç), IV. Murat, II. Mustafa, III. Ahmet, I. Mahmut, III. Mustafa, III. Selim ve II. Mahmut'tur. Ali Nureddin eserine padişahların şairliklerini birer ikişer cümleyle ve tek tek değerlendirerek başlamıştır. Ardından da her padişahın şiirlerinden o padişahı tanıtıcı bir başlık altında örnekler vermiştir. Ali Emîrî Efendi'nin şair padişahlarla ilgili Cevâhirü'l-Mülûk adlı eserinin 1319 yılında yayımlandığı düşünülürse Ali Nureddin'in eseri şu anki bilgilerimize göre bu konudaki ilk eser olma vasfını taşımaktadır. Çalışmada söz konusu bu eser tanıtılacak, şair padişahların eserlerinden örnekler verilecektir

A WORK ABOUT THE POET OTTOMAN SULTANS: KELÂMÜ'L-MÜLÛK MÜLÛKÜ'L-KELÂM

This paper dwells on the work titled Kelâmü'l-Mülûk Mülûkü'l-Kelâm (Words of Sultans, Sultans of the Words), written by Ali Nureddin. Published in 1311 (1893 A.D.), the work includes 22 Ottoman sultans renowned for their poetry. These sultans are Osman I, Orhan Ghazi, Murad I, Bayezid I (Yıldırım), Mehmed I (Chelebi), Murad II, Mehmed II (the Conqueror), Bayezid II, Selim I (Yavuz), Suleiman the Magnificent, Selim II, Murad III, Mehmed III, Ahmed I, Osman II (the Young), Murad IV, Mustafa II, Ahmed III, Mahmud I, Mustafa III, Selim III, and Mahmud II. Ali Nureddin begins its work by introducing each sultan and his poetry individually by one or two sentences dedicated to them. Then, he provides examples from the poems of each sultan under an introductory title dedicated to the respective sultan. Considering the fact that the work titled Cevâhirü'l-Mülûk, written by Ali Emîrî Efendi about the poet sultans was published in 1319 (1901 A.D. - 1902 A.D.), the work by Ali Nureddin is considered to be the first work of its kind based on our current knowledge. In this paper, the aforesaid work by Ali Nureddin will be introduced and then some of the examples of the poems written by the said poet sultans will be provided

PDF

___

Ak, C. (2001). Şair Padişahlar. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
Ali Emîrî Efendi (2013). Cevâhirü'l-Mülûk. haz. İdris Kadıoğlu, Halil Çeçen, Ramazan Sarıçiçek, Diyarbakır: Diyabakır Valiliği Yayınları.
Aydın, Ş. (2002). "Farsça Divân Sahibi Osmanlı Sultanları ve Divânlarının Nüshaları", Nüsha, (6), 45-56.
Baltacıoğlu, Ş. (1969). Şair Osmanlı Padişahları. Yayımlanmamış Bitirme Tezi, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü, İstanbul.
Bayhan, N.-Ö. F. Şerifoğlu (edt.) (2010). Şiirin Sultanları. İstanbul: İstanbul Büyük Şehir Kültür A.Ş. Yayınları.
Benli, A. (2013), "Üsküdar Kadısı Ali Nureddin Yüce ve Kasîde fî Esmâi's-Süver Tercümesi", Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, (44), 67-86.
Bilkan, A. F. (2003). "Sultanların Şiiri / Şiirlerin Sultanı", Yağmur, Dil-Kültür ve Edebiyat Dergisi, (19), 8-15.
Bilmen, S. S. (1942). Şair Osmanlı Padişahları, Edebî Tetkik. İstanbul: Aydınlık Basımevi.
Hamîd Vehbî (1301). Meşâhir-i İslâm. İstanbul: Mihran Matbaası.
İsen, M.-A. F. Bilkan (1997). Sultan Şairler. Ankara: Akçağ Yayınları.
İsen, M.-A. F. Bilkan-T. Işınsu Durmuş (2012). Sultanların Şiirleri Şiirlerin Sultanları. İstanbul: Kapı Yayınları.
Kırkkılıç, A. (1985). Sultân Üçüncü Murâd (Murâdi) Hayatı, Edebî Kişiliği, Eserleri ve Divânının Tenkidli Metni. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
Kitapçı, Z. (1986). Hz. Peygamberin Hadislerinde Türkler. İstanbul: Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Yayınları.
Koçu, R. E. (1950). Aşık ve Şair Padişahlar. Tarih Dünyası Özel Sayı, İstanbul: Saka Matbaası. (Âşık Şair ve Padişahlar adıyla 2005 yılında bazı değişikliklerle Doğan Kitap tarafından tekrar yayımlanmıştır).
Kut, G. (2000). "Payitaht İstanbul'un Sultan Şairleri (Seyf ve'l Kalem Sahipleri)", İlmî Araştırmalar, (9), 161-78.
Kutlu, Ş. (1948). "Sultan Şairler ve Saltanatlı Şiirler", Salon Mecmuası, (11), 163.
Özpekel, O. N. (1999). "Şair ve Bestekâr Osmanlı Padişahları", Osmanlı, 10, edt. Güler Eren, Ankara: Yeni Türkiye Yayınlar, 607-27.
Pala, İ. (2005). Şiirin Sultanları. İstanbul: Asya Finans Kültür Yayınları.
Şardağ, R. (1982). Şair Sultanlar. Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
Uzun, Ş. (2007). Türk İslam Edebiyatında Hac ve Kurban Motifleri (Şair Sultanlar Örneği), Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Uzun, Ş. (2009). "Şair Sultanların Şiirlerinde Hacca Dair Unsurlar", İSTEM: İslam Sanat, Tarih, Edebiyat ve Musikisi Dergisi, 8 (13), 331-40.
Yıldız, Â. (2015). "İslami Türk Edebiyatında Münacat: Sultan Şairler Örneği", 2. İslami Türk Edebiyatı Sempozyumu, edt. Hasan Gökçe, İzmir: Kaynak Yayınları, 103-11.
Yorgancı, O. (2013). Şair Padişahlar. İstanbul: Anonim Yayınları.
Yücebaş, H. (1960). Şair Padişahlar. İstanbul: Yeni Matbaa.