ÖĞRENCİLERİN ALAN BAĞIMLI/BAĞIMSIZ BİLİŞSEL STİLLERİNİN VE BİLİMSEL DÜŞÜNME YETENEKLERİNİN MADDENİN DOĞASI KAVRAMLARINI ANLAMALARINA VE FEN DERSİNE YÖNELİK TUTUMLARINA ETKİSİ1

Çalışmanın amacı, ilköğretim sekizinci sınıf öğrencilerinin alan bağımlı/bağımsız bilişsel stilleri ve bilimsel düşünme yeteneklerinin maddenin doğası kavramlarını anlamalarına ve fen dersine yönelik tutumlarına etkisini incelemektir. Örneklem, Bolu il merkezinde bulunan 10 ilköğretim okulunda öğrenim gören 770 sekizinci sınıf öğrencisinden oluşmaktadır. Çalışmada dört veri toplama aracı kullanılmıştır: Saklı Figürler Testi, Bilimsel Düşünme Yetenek Testi, Maddenin Doğası Kavramları Testi ve Fen Dersine yönelik Tutum Ölçeği. Veriler, SPSS 13 de betimsel istatistik ve MANOVA kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışma sonuçlarına göre, öğrencilerin bilişsel stillerine göre maddenin doğası kavramlarını anlamaları arasında alan bağımsız bilişsel stile sahip öğrenciler lehine istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmuştur. Ancak, öğrencilerin bilişsel stillerine göre fen dersine yönelik tutumları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıştır. Ayrıca, öğrencilerin bilimsel düşünme yeteneklerine göre maddenin doğası kavramları anlamaları ve fen dersine yönelik tutumları arasında soyut düşünme yetenekleri lehine istatistiksel olarak anlamlı bir fark belirlenmiştir

THE EFFECTS OF THE STUDENTS' COGNITIVE STYLES OF FIELD DEPENDENT/INDEPENDENT AND SCIENTIFIC THINKING SKILLS TO THE STUDENTS' UNDERSTANDING OF THE NATURE OF MATTER CONCEPTS AND ATTITUDES TOWARD SCIENCE

In this study the effects of the students' cognitive styles of field dependent/independent and scientific thinking skills to the students' understanding of the nature of matter concepts and attitudes toward science were investigated. Sample included 770 eight grade students at 10 junior high schools in Bolu. Four data collection instrument were used in this study: The Group Embedded Figures Test, Scientific Thinking Skills Test, Nature of Matter Concepts Test, and Attitude Scale towards Science. Data were analyzed using by descriptive statistics and multiple variance analysis (MANOVA) at SPSS 13.0. The study results revealed that the field dependent/independent students were statistically significant predictors of the students' achievements, in favor of the field independent students. However, there was no statistically significant difference between students' cognitive style of field dependence/independence and attitudes toward science. In addition, according to students' scientific thinking skills to understand the concepts of the nature of matter concepts and their attitudes toward science was statistically significant difference. This difference was in favor of the abstract thinking scientific thinking skills

PDF

___

Adey, P. S., & Shayer, M. (1994). Accelerating the development of formal thinking in middle and high school pupils. Journal of Research in Science Teaching, 27(3), 267-285.
Aklan, F., & Erdem, E. (2009). Kimya öğretmenliği öğrencilerinin bilimsel düşünme yetenekleri üzerine bir çalışma. The First International Congress of Educational Research, Educational Research Association. Çanakkale Onsekiz Mart University Ministry of National Education, May 1-3.
Al-Naeme, F. F. A. (1991). The influence of various learning styles on practical problem solving in Scottish secondary schools. Unpublished Doctoral Thesis, Glasgow University, Glasgow, Scotland.
Altun, A. (2003). Öğretmen adaylarının bilişsel stilleri ile bilgisayara yönelik tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi, The Turkish Online Journal of Educational Technology-TOJET, ISSN: 1303-6521, 2(1).
Altun, A., & Çakan, M. (2006). Undergraduate students' academic achievement, field dependent/independent cognitive styles and attitude toward computers. Educational Technology & Society, 9(1), 289-297.
Ateş, S., & Çataloglu, E., (2007). The effects of students' cognitive styles on conceptual understandings and problem solving skills in introductory mechanics. Research in Science and Technological Education, 25(2), 167- 178.
Aydın, Ö., Tunca, N., & Şahin, S. A. (2015). Fen bilgisi öğretmen adaylarının öğretme ve incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 23(3), 1331-1346. çeşitli değişkenler açısından
Azizoğlu, N., & Çetin, G. (2009). 6. ve 7. sınıf öğrencilerinin öğrenme stilleri, fen
dersine yönelik tutumları ve motivasyonları arasındaki ilişki. Kastamonu
Eğitim Dergisi, 17(1), 171-182.
Bacanlı, H. (2002). Gelişim ve öğrenme. Ankara: Nobel Dağıtım.
Bahar, M. (2003). The effect of instructional methods on the performance of the students having different cognitive styles. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24, 26-32.
Bahar, M., & Hansell, M. H. (2000). The relationship between some psychological factors and their effect on the performance of grid questions and word association tests, Educational Psychology, 20(3), 349-364.
Bağcı Kılıç, G. (2001). Oluşturmacı fen öğretimi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 1(1), 7-22.
Bayram, H., Sökmen, N., & Gürdal, A. (1999). Öğrencilerin temel fen kavramlarını anlama düzeylerinin öğretim kademesi ile değişimi ve öğrencilerin mantıksal düşünme yetenekleri arasındaki ilişki. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 11, 39-48.
Bilgin, İ., &Ateş, S. (2004). İlköğretim bölümü öğrencilerinin mantıksal düşünme yeteneklerinin alan ve cinsiyet açısından karşılaştırılması. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(8), 17-27.
Çakıcı, Y. (2008). Fen ve teknoloji öğretiminde yeni yaklaşımlar. (Editör: Özgür Taşkın). Ankara: Pegem Akademi, 3-5.
Coştu, B., Ayas, A. & Niaz, M. (2009). Promoting conceptual change in first year
students' understanding of evaporation. Chemistry Education: Research
and Practice, 11, 5-16.
Demircioğlu, H., Vural, S., & Demircioğlu, G. (2013). Üstün yetenekli öğrencilerin
zihinsel modelleri: Maddenin tanecikli yapısı. Journal of Educational
Sciences, 38, 65-84, DOI: 10.15285/EBD.2013385567.
Ergin, S., & Sari, M. (2015). 4MAT Öğretim Yöntemi ve Sunuş Yoluyla Öğretim Yöntemine Göre Öğrencilerin Öğrenme Stillerinin Başarıya Etkisinin Araştırılması. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 178.
Geban, Ö., Aşkar, P. & Özkan, İ. (1992). Effects of computer simulation and problem- solving approaches on high school students. Journal of Educational Reaearch, 86(1), 5-10.
Geban, Ö., Ertepınar, H., Yılmaz, G., Altan, A., & Şahbaz, F. (1994). Bilgisayar destekli eğitimin öğrencilerin fen bilgisi başarılarına ve fen bilgisine ilgilerine etkisi. I. Ulusal Fen Bilimleri Eğitimi Sempozyumu Bildirileri. Buca Eğitim Fakültesi, İzmir.
Hançer, A. H., Uludağ, N., &Yılmaz, A. (2007). The evaluation of the attitudes of science teacher candidates towards chemistry lesson. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32, 100-109.
Horzum, M. B., & Alper, A. (2006). The effect of case based learning model, cognitive style and gender to the student achievement in science courses, Ankara University, Journal of Faculty of Educational Sciences, 39(2), 151-175.
Johnson, M.A., Lawson A. E. (1998). What are the relative effects of reasoning ability and prior knowledge on biology achievement in expository and inquiry classes? Journal Research in Science Teaching, 35(1), 89-103.
Kalın, B., & Arıkıl, G. (2010). Misconceptions possessed by undergraduate students
about the topic "Solutions". Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve
Matematik Eğitimi Dergisi, 4(2), 177-206.
Karaçam, S., & Ateş, S. (2010). Ölçme tekniğinin farklı bilişsel stillerdeki öğrencilerin hareket konusundaki kavramsal bilgi düzeylerine etkisi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Dergisi, 10(1), 21-30.
Kavak, N. (2007). Maddenin tanecikli doğası hakkında ilköğretim 7. sınıf öğrencilerinin imaj oluşturmalarına rol oynama öğretim yönteminin etkisi. GÜ, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(2), 327-339.
Kesamang, M. E. E., & Taiwo, A. A. (2002). The correlates of the socio-cultural background of Botswana junior secondary school students with their attitudes towards and achievements in science. International Journal of Science Education, 24, 919-940.
Kıncal, R. Y., & Yazgan, A. D. (2010). Investigating the formal operational thinking skills of 7th and 8th grade primary school students according to some variables. Elementary Education Online, 9(2), 723-733.
Lawson, A. E. (1982). Formal reasoning, achievement, and intelligence: An issue of importance. Science Education, 63(2), 231-236.
Nakiboğlu, C. (2001). Maddenin yapısı ünitesinin işbirlikli öğrenme yöntemi
kullanılarak kimya öğretmen adaylarına öğretilmesinin öğrenci başarısına
etkisi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(3), 131-143.
Onyekuru, B.U. (2015). Field dependence-field independence cognitive style, gender, career choice and academic achievement of secondary school students in emohua local government area of rivers state. Journal of Education and Practice, 6(10), 76-85.
Prayekti, M. (2015). The influence of cooperative learning type stad vs expository and cognitive style on learning of comprehension physics concept in among students at tenth grade senior high school in east jakarta, indonesia. Pinnacle Educational Research an Education, 3(3), 1-9.
Senemoğlu, N. (2011). Gelişim Öğrenme ve Öğretim (Kuramdan Uygulamaya). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
Schunk, D. H. (2009). Öğrenme Teorilerine Eğitimsel bir Bakış (Çev. Edit. Muzaffer Şahin). Ankara: Nobel Yayınları.
Solso, R. L., Maclin, M. K. , & Maclin, O. H. (2009). Bilişsel Psikoloji. (Çev: Ayşe Ayçiçeği-Dinn). İstanbul: Bayrak Matbacılık.
Sökmen, N., & Bayram, H. (1999). Lise 1. sınıf öğrencilerinde temel fen kavramlarının anlaşılma düzeylerinin saptanması. 12. Ulusal Kimya Kongresi Bildirileri, Trakya Üniversitesi, 7-11 Eylül.
Steinkamp, M. W., & Maehr, M. L. (1983). Affect, ability and science achievement: A quantitative synthesis of correlational. Research. Review of Educational Research, 53, 369-396.
Sungur, S., & Tekkaya, C. (2003). Students' achievement in human circulatory system unit: the effect of reasoning ability and gender. Journal of Science Education and Technology, 12, 59-64.
Sungur, S., Tekkaya, C., & Geban, Ö. (2001). Cinsiyet farkı ve düşünme yeteneğinin insanda dolaşım sistemi kavramını öğrenme başarısı üzerine etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 126-130.
Şeker Sır, N., Karataş, H. ve Çeliköz, N. (2015). Öğretmen adaylarının öğrenme stili
tercihlerine ilişkin bir inceleme. Education Sciences Status, 10(4): 237-252, ISSN: 1308 7274.
Tekbıyık, A., & İpek, C. (2007). Sınıf öğretmeni adaylarının fen bilimlerine yönelik tutumları ve mantıksal düşünme becerileri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 102-117.
Tezcan, H., & Yılmazel, S. (2004). Lise öğrencilerinin çözünürlük konusundaki kavram yanılgılarının tespiti ve giderilmesi konusunda yöntemlerin ve diğer bazı etkenlerin araştırılması, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(3), 323-340.
Trifone, D. J. (1987). The test of logical thinking. The American Biology Teacher, 49(8), 411-416.
Tobin, K. G., & Capie, W. (1981). The development and validation of a group test of logical thinking. Educational and Psychological Measurement, 41, 413-423.
Tsitsipis, G., Stamovlasis, D., & Papageorgiou, G. (2009). The effect of three cognitive variables on students' understanding of the particulate nature of matter and its changes of state, International Journal of Science Education, 32(8), 987-1016.
Turhan, F., Aydoğdu, M., Şensoy, Ö., & Yıldırım, H. İ. (2008). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin bilişsel gelişim düzeyleri, fen bilgisi başarıları, fen bilgisine karşı tutumları ve cinsiyet değişkenleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 16(2), 439-450.
Witkin, H. A., Goodenough, D. R., Moore, C. A., & Cox, P. W. (1977). Field dependent and field independent cognitive styles and their educational implications. Review of Educational Research, 47, 1-64.
Yenilmez, A., Sungur, S., & Tekkaya, C. (2005). Investigating students' logical thinking abilities: The effects of gender and grade level. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 219-225.
Yılmaz, S. (2006). Analysis of preservice science teachers' attitudes toward mechanics' concepts. Eurasian Journal of Educational Research, 24, 199-208.
Zimmerman, C., & Croker, S. (2014). A prospective cognition analysis of scientific thinking and the implications for teaching and learning science. Journal of Cognitive Education and Psychology, 13(2), 245-257.
EK 1. Maddenin Doğası Kavramları Testi'ne Ait Örnek Sorular
Soru 1. Aşağıdaki kutucuklara bir katı, bir sıvı ve bir gaz moleküllerinin resimlerini çiziniz. Katı Sıvı Gaz
Soru 4. Aşağıda verilen listeden hangi materyallerin; a) homojen b) heterojen c) saf madde
d) karışım e) çözelti f) bileşik g) element olduğunu belirleyerek noktalı yerlere yazınız.
çöp ........................................
altın ......................................
süt ........................................
kuru buz (katı CO2) ............................................
sıcak çay ..............................................................
tuz ........................................................................
Soru 8. Aşağıdakilerden hangileri kimyasal değişmelerdir?
a. Yırtılan bir kağıt
b. Demirin mıknatısla çekilmesi
c. Yanan bir parça kağıt
d. Demirin paslanması
e. Şekerin suda çözünmesi
Soru 15. Klor elementinin iki izotop atomu vardır (Cl-35 ve Cl-37). Bu izotop
atomların birbirinden farklı olan iki yönünü (özelliğini) yazınız? 1. ........................................................................................................................ ........................... 2.
......................................................................................................................
.........................