Ümit Yalçın KALYONCUOĞLU, Olcay ÇAKMAK, Erdinç ÖKSÜM, Cağdaş ÇELİK

TERKEDİLMİŞ KROMİT MADEN SAHASININ GRAVİTE VE MANYETİK YÖNTEMLER İLE YENİDEN İŞLETİLEBİLİRLİĞİNİN ARAŞTIRILMASI

Kromit madenin aranmasında çoklu jeofizik yöntemlerin kullanılması dünya genelinde birinci dereceden tercih konusu olsa da ülkemizin geçmişinde çoğu kez bu tür madenlerin aranmasında sadece yüzey araştırmalarının sonuçları ile yetinilmiş veya sadece tek yöntemli jeofizik uygulamalar gerçekleştirilmiştir. Bu nedenle, mevcut kromit alanlarındaki rezervler genel olarak gerçek potansiyelleri ile henüz belirlenmemiştir. Bu çalışmada Isparta ili Sütçüler ilçesi kuzeybatısında yer alan ve günümüzde işletme durumunda olmayan terk edilmiş bir kromit maden sahasının yer altında gömülü potansiyel rezerv devamlılığının araştırılması amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda 300 m × 400 m boyutlarında belirlenen pilot bir çalışma alanında ortalama 5 m ölçü aralıklarında gravite ve manyetik ölçümler gerçekleştirilmiştir. Elde edilen potansiyel alan verilerinin birlikte değerlendirilmesi sonucunda çalışma sahası sınırları içinde yüksek yoğunluk ve düşük manyetik duyarlılık gösteren yapıların kaynak olabileceği anomali alanlarının varlığı tespit edilmiştir. Söz konusu bu alanlar çalışma sahasının içerisinde halen gömülü maden rezervlerinin potansiyel varlığına işaret etmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Jeofizik, Gravite yöntemi, Manyetik yöntem, krom madeni

INVESTIGATION OF RE-OPERABILITY OF ABANDONED CHROMITE MINE SITE USING GRAVITY AND MAGNETIC METHODS

Although the use of multiple geophysical methods in the search of chromite mines is the first choice in the world in general, in the past of our country, the search for such mines has often been limited to the results of surface surveys or only one methodical geophysical applications have been carried out. For this reason, the reserves in many existing chromite areas have not yet been determined by their real potential. In this study, it is aimed to investigate the continuity of the buried potential reserve of an abandoned chromite mine site located in the north western part of the Sütçüler district of Isparta province, which is not currently in operation. For this purpose, gravity and magnetic measurements were carried out with an average spacing of 5 m in a pilot study area of 300 m × 400 m in size. As a result of the interpretation of the potential field data obtained, the existence of anomalous areas where high density and low magnetic susceptibility structures could be the sources were determined. In particular, these areas point to the potential presence of buried mining reserves in the study area.

Keywords:

Geophysics, Gravity method, Magnetics, Chromite mine,

PDF

___

Baranov, V., 1957. A new method for interptretation of aeromagnetic maps: Pseudo-gravimetric anomalies. Geophysics, 22, 359-383.
Bayat, C., 2015. Osmaniye Fenk yaylası krom yataklarının mikrogravite yöntemiyle araştırılması. Sakarya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
Bournas, N., and Baker, H.A., 2001. Interpretation of Magnetic Anomalies Using The Horizontal Gradient Analytic Signal, Ann. Geophys. 44, 3, 505-526, DOI, 10.4401/ag-3572.
Cooper, G.R.J. and Cowan, D.R., 2006. Enhancing potential field data using filters based on the local phase. Computers & Geosciences, 32, 1585-1591.
Kınalıbalaban, B., Beyhan, G., Karavul, C., 2013. Sofalıca bölgesi (Gaziantep) krom madeni üzerinde mikrogravite anomalilerinin normalize tam gradyent ve doğrusal olmayan ters çözümle modellenmesi. Sakarya Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 17, 2, 247-255.
Kuşçu, M., Cengiz, O., Bozcu, A., 2001. Menteşe (Isparta) Dolamitlerinin Endüstriyel Hammadde Özelliklerinin Araştırılması. 4. Endüstriyel Hammaddeler Sempozyumu, 236-249.
Hammer, S.I., Nettleton, L.L., Hastings, W.K., 1945. Gravimeter Prospecting for chromite in Cuba. Geophysics, 10, 1, 34-49.
Miller, H.G. and Sing, V. 1994. Potential Field Tilt, A New Concept For Location of Potential Field Sources. Journal of Applied Geophysics, 32, 213-217.
Nabighian, M.N., 1972. The Analytic Signal of Two Dimensional Magnetic Bodies With Polygonal Cross-Section: Its Properties and Use For Automated Interpretation. Geophysics, 37, 507-517.
Nabighian, M.N., 1984. Toward A Three Dimensional Automatic Interpretation of Potential Feld Data Via Generalized Hilbert Transforms: Fundamental Relations. Geophysics, 49, 780-786.
Nelson, J.B., 1986. An Alternate Derivation of The Three-Dimensional Hilbert Transform Relations From Frst Principles. Geophysics, 51, 1014-1015.
Nelson, J.B., 1988. Calculation of The Magnetic Gradient Tensor From Total Feld Gradient Measurements and Its Application to Geophysical Interpretation, Geophysics, 53, 957-966.