Hatice VAROL ÖZKAVAK, Ezgi Eylem BIÇAKLI

TAM YOĞUN VE TOZ METAL AA2024 ALÜMİNYUM ALAŞIMININ MEKANİK ÖZELLİKLERİNE YAŞLANDIRMA İŞLEMİNİN ETKİSİ

Bu deneysel çalışmada AA2024 Alüminyum alaşımından üretilmiş toz metal ve tam yoğun malzemelere farklı işlem sıcaklıklarında ve sürelerinde yaşlandırma işlemi uygulanarak alaşımın mekanik özelliklerinde meydana gelen değişimler belirlenmeye çalışılmıştır. Bu amaçla 10*10*55 mm boyutlarında hazırlanan numuneler solüsyona alınmış daha sonra 160 °C, 190 °C ve 220°C sıcaklıklarda 4,8,12,16,20 saat sürelerde yaşlandırma işlemine tabi tutulmuşlardır. Yaşlandırılan numunelerin sertlik ölçümlerinin yanında 3 noktadan eğme deneyleri yapılmıştır. Ayrıca yaşlandırılan numunelerin SEM ile içyapı incelemeleri yapılmıştır. Çalışma sonucunda tam yoğun malzemelerin mekanik özellikleri toz metal numunelere göre daha yüksek elde edilmiştir. Ayrıca tam yoğun ve toz metal malzemeler için mekanik özelliklerin (sertlik ve eğme dayanımı) 220°C işlem sıcaklığında ve 12 saat işlem süresinde en yüksek değerler elde edildiği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

AA 2024, Yaşlandırma, Mekanik özellikler, T/M

THE EFFECT OF FULLY DENSE AND POWDER METAL 2024 ALUMINUM ALLOYS ON AGING PROCESS TO THE MECHANICAL PROPERTIES

In this experimental study, the differences were investigated in mechanical properties by applying aging process to AA2024 Aluminum alloy powder metal and fully dense materials at various process temperatures and durations. For this purpose, the specimen prepared in dimensions of 10 * 10 * 55 mm were taken into solutionizing process and then aged at 160 ° C, 190 ° C and 220 ° C for 4,8,12,16,20 hours, respectively. Beside hardness measurements of aged specimens, 3-point bending tests were performed. In addition, aged specimens were examined by using SEM. As a result of the study, the mechanical properties of fully dense materials were better than those of powder metal samples. In addition, the mechanical properties (hardness and bending strength) for fully dense and powder metal materials have reached the highest values at 220 ° C processing temperature and 12 hours processing time.

Keywords:

AA 2024, Ageing, Mechanical Properties, P/M,

PDF

___

Erkal, S,. 2011. Aa2024 Alüminyum Alaşımlarında Yaşlandırma Isıl İşlemlerinin Mekanik Özelliklere ve İşlenebilirliğe Etkisi, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 91s, Ankara.
Bishop, D.P., Caley, W.F., Kipouros G.J., Hexemer, R.L., Donaldson I.W., 2011. Powder Metallurgy Processing Of 2XXX And 7XXX Series Aluminium Alloys. Canadian Journal of Metallurgy and Material Science, Volume 50, No:3.
Aydın, H., Bayram , A., 2010. Farklı Isıl İşlem Koşullarındaki 2024 Alüminyum Alaşımlarının Korozyon Sonrası Mekanik Özelliklerindeki Kaybın Belirlenmesi. Uludağ Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, Cilt 15, Sayı1.
Aldulzahra, H.I., Tunay R.F., 2017. Suni Yaşlandırma İşleminin Alüminyum Alaşımının Sertliği Üzerine Etkisi. Mühendislik Bilimleri ve Tasarım dergisi, 5(3)-525-532.
Güven, Ş.,Y.,Delikanlı, Y.,E., 2012. AA 2024 Alüminyum Alaşımında Çökelme Sertleşmesinin Mekanik Özelliklere Etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Teknik Bilimler Dergisi, Cilt 2, Sayı:2(4), 13-20.
Dilmeç, M., Tınkır, M., Arıkan, H., 2015.Al 2024 Alaşımının Çökelme Sertleşmesi İşlemi Koşullarının Şekillendirilebilirliğe Etkisinin İncelenmesi. Çukurova Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, Cilt 30, Sayı 1.
Meyveci, A., 2007. Yaşlandırılmış 2XXX ve 6XXX Serisi Alüminyum Alaşımlarının Aşınma Davranışlarının İncelenmesi, Karabük Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bilim uzmanlığı Tezi, 109s. Karabük.
Yılmaz, R., Özyürek ,D., Kibar, E., 2012. Yeniden Çözeltiye Alma Parametrelerinin 7075 Alüminyum Alaşımlarının Sertlik Ve Aşınma Davranışlarına Etkisi. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, Cilt 27,No 2, 429-438.
Sun, Y., 1998. Yaşlanabilir Alüminyum Alaşımlarının Aşınma Davranışları, İTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Metalürji Mühendisliği Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.Chua, A.S., 2014. Development Of Aluminium Powder Metallurgy Alloys For Aerospace Applications. Dalhousie University, Master Thesis, Nova Scotia.
Yaylacı, E., 2010. Malzemelerde Çökelme Sertleşmesi, Erişim tarihi: 04.03.2018. http://eyupyaylaci.com/malzemelerde-cokelme-sertlesmesi/.
German, R., M., 2007. Toz Metalurjisi ve Parçacıklı Malzeme İşlemleri, Çev. Sarıtaş, S., Türker, M., Durlu, N. Türk Toz Metalurjisi Derneği Yayınları, 574s, Ankara.
Dwight, J., 1999. Aluminum Design and Construction, E & FN Spon Routledge, New York.
Bıçaklı, E.E.., 2018. Tam Yoğun ve T/M AA2024 Alüminyum Alaşımının Mekanik Özelliklerine Yaşlandırmanın Etkisinin Karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi. Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta.