Bu çalışmada, 19. yüzyılın ikinci yarısından Cumhuriyete kadar Türkiye’de, yöneticiler ile edebiyat sanatçıları arasında yaşanan uyum ve uyumsuzluk dereceleri ve bunun sonuçları incelenecektir. Tanzimat’tan Cumhuriyet’e 80 yıllık süreye bakıldığında; önceki devirlere oranla Osmanlı toplumunda çok farklı taleplerin görüldüğü bir sosyal ve buna bağlı olarak siyasal süreç gelişmiştir. Bu dönemde; yönetim sisteminde 1876’da I., 1908’de II. Meşrutiyet; Osmanlılık, Beynelmilelcilik, Batıcılık, İslamcılık, Türkçülük gibi siyasal yönü ağırlıklı düşünceler; Yeni Osmanlılar, Jön Türk, İttihat ve Terakki gibi siyasal hareketler yaşanmıştır. Eski devirlere oranla çok hızlı değişimlerin görüldüğü bir dönemde, edebiyat sanatçısının özelikle siyasal sürecin aktörleri ile yaşadığı uyum ve uyumsuzluk derecesi edebiyat sosyolojisi açısından önemli bir konudur. Konunun Tanzimat’tan önceki uzantılarına dikkat çekilmekle birlikte belirtilen dönemin önemli üç edebiyatçısı esas alınmıştır.