İnsan Midesindeki Enteroendokrin Hücrelerin Histokimyasal ve İmmünhistokimyasal Olarak İncelenmesi

Bu çalışma; sağlıklı insan antral mukozasında bulunan enteroendokrin hücrelerden olan, gastrin ve somatostatin hormonlarını salgılayan G ve D hücrelerinin yerleşim, morfoloji ve sıklıklarının immünohistokimyasal teknikler kullanılarak gösterilmesi amacıyla yapılmıştır. Bu çalışmada materyal olarak, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Patoloji Birimi arşivlerindeki, 2016 yılında 30 hastadan alınmış mide biyopsi örneklerinden patolojik olmayan antrum bölgesine ait doku blokları seçilmiştir. Bloklardan elde edilen kesitlere Hematoksilen Eozin, PAS, antigastrin ve antisomatostatin immünboyaları uygulanmıştır. Bu kesitler ışık mikroskobunda incelenmiştir. Çalışmamızda somatostatin immünreaktivitesi gösteren hücreler bezlerin boyun ve bazal bölgelerinde daha yoğun iken, gastrin immünreaktivitesi gösteren hücreler bezlerin boyun kısımlarında daha yoğun olarak gözlendi. Hücreler (+) ile (+++) arasında değişen yoğunlukta immünreaktivite gösterdi. Gastrin immünreaktivitesi gösteren hücreler çoğunlukla piramidal şekilliydi. Bu hücrelerin büyük kısmının kapalı tip enteroendokrin hücre olduğu, az bir kısmının ise lümene ulaşan açık tip olduğu görüldü. Somatostatin immünreaktivitesi gösteren hücreler ise yuvarlak, eliptik veya piramidal değişik şekillerde izlendi. Bu hücreler de açık tip veya kapalı tip enteroendokrin hücreler olarak gözlendi. Gastrin ve somatostatin hormonlarına ait hücre yapısındaki ve sayılarındaki göreceli değişiklikler ve bunların salgıları genellikle sindirim sisteminin normal işlevlerini etkilemekte, hatta klinik belirtilere neden olmaktadır. Sağlıklı hücrelere ait yerleşim ve dağılımların belirlenmesinin, hastalık durumlarındaki yapısal değişikliklerle karşılaştırılıp hastalık ve hücreler arası ilişkilerin ortaya konulmasında kaynak olacağı düşüncesindeyiz.

Anahtar Kelimeler:

Enteroendokrin Hücreler, Gastrin, İmmünohistokimyasal Boyama, Mide, Somatostatin

Histochemical and Immunohistochemical Investigation of Enteroendocrine Cells in Human Stomach

The aim of this study is to investigate the location, morphology and the frequency of the enteroendocrine cells named as G and D cells, which secrete gastrin and somatostatin hormones consequently, in healthy human antral mucosa samples using immunohistochemical techniques. Tissue blocks of antral mucosa specimens of 30 patients that were evaluated as histopathologically normal in 2016 are obtained from Mugla Sıtkı Kocman University Training and Research Hospital Pathology Unit Archive. Hematoxylin-Eosin, PAS, antigastrin and antisomatostatin immunoassays are applied to the sections and the sections examined under light microscope. In this study, while somatostatin immunoreactivity showing cells were observed as more frequent in neck and base of the glands, gastrin immunoreactivity presenting cells located in neck of glands were found more frequently. The cells demonstrated the immunoreactivity in density that changes between (+) and (+++). The cells indicating gastrin immunoreactivity were mostly in the shape of pyramid. Majority of these cells were found as closed type of enteroendocrine cell and the rest was the open type that was in contact with the lumen. Cells showing somatostatin immunoreactivity were observed in round, elliptical or pyramidal shapes. These cells were also observed as open type or closed type enteroendocrine cells. Relative changes in structure and numbers of the cell of gastrin and somatostatin hormones usually affect the normal function of the digestive system and even cause clinical symptoms. We suggest determination of location and distribution related to the healthy cells to be compared with structural changes in disease situations and to be a resource of revealing the intercellular relationship.

Keywords:

Enteroendocrine Cells, Gastrin, Immunohistochemical Staining, Somatostatin, Stomach,

PDF

___

1. Eşrefoğlu M. Özel Histoloji. İstanbul Tıp Kitapevi. 2016.
2. William KO, Nahırney PC. Netter Temel Histoloji. Öncü Basımevi (Güneş tıp kitapevleri). 2009.
3. Fawcett DW. A Textbook of Histology.1994;599-615.12a ed. London:Chapman Hall.
4. Çetin H. Sıçan Sindirim Kanalının Onkogenezisi ve Gastrin Hücreleri Doktora Tezi. Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.1997.
5. Ross MH, Pawlina W. Histoloji Konu Anlatımı ve Atlas. 2014:574-86.
6. Shulkes A., Baldwin G. Biology and pathology of non-amidated gastrins. Scand J Clin Lab Invest Suppl. 2001;234:123-8.
7. Şimşek H. Gastroenteroloji, Midenin Sekretuar Fonksiyonları. Hekimler Yayın Birliği.1993.
8. Patel YC, Wheatly TM, Ning C. Multiple Forms of immünoreactive somatostatin: comparison of distribution in neural and non-neural tissues and portal plasma of the rat. Endocrinol.1981;109:1943-9.
9. Asakawa A, İnui A, Kaga T. Ghrelin is an appetite stimulatory signal from stomach with structural resemblance to motilin.Gastroenterology. 2001;120:337-45.
10. Culling CFA, Allison RT, Barr WT. Cellular Pathology Techniques. London:4th edit. 1985;475-7.
11. Timurkaan S, Timurkaan N, Ozkan E, Girgin M. Immunhistochemical distribution of somatostatin, glucagon and gastrin in the gastric fundus of the citellus (Spermophilus xanthoprymnus). J Anim Vet Sci Adv. 2009;8:2210-4.
12. Waldum HL,Sandvik AK, Brenna E,Peterson H, Gastrin-Histamine sequence in the regulation of gastric acid. Secretion Gut.1991;32: 698-701.
13. Vinik AL, Gaginella TS, O’Dorisio TM, Shapiro B,Wagner L. The distrubution and characterization of somatostatin–like immünoreactivity in epithelial cells,submucosa and muscle of the rat stomach and intestine. Endocrinol. 1981;109:1921-6.
14. Liu Y, Vosmaer GD, Tytgat GN, Xiao SD, Ten Kate FJ. Gastrin (G) cells and somatostatin (d) cells in patient with dyspeptic symptoms:Helicobacter pylori associated and non-associated gastritis. J Clin Path 2005;58:927-31.
15. Tzaneva MA. Effects of duodenogastric reflux on gastric cells, somatostatin cells and serotonin cells in human antral gastric mucosa. Path Res Prac.2004;200:431-8.
16. Tzaneva MA. Ultrastructural ımmunohistochemical localization of gastrin, somatostatin and serotonin in endocrine cells of human antral gastric mucosa. Acta Histo. 2003;105:191-201.
17. Xie XZ, Zhao ZG, Qi DS, Wang ZM. Assay of gastrin and somatostatin in gastric antrum tissues of children with chronic gastritis and duodenal ulcer. W J Gastro. 2006;12:2288-90.
18. Kasacka I, Lebkowski W, Janiuk I, Lapinska J, Lewandowska A. Immunohistochemical ıdentification and localisation of gastrin and somatostatin in endocrine cells of human pyloric gastric mucosa. Fol Morpoh. 2012;71:39-44.
19. El-Salhy M, Gılja OH, Hatlebakk JG, Hausken T. Stomach antral endocrine cells in patients with ırritable bowel syndrome. Inter J Mol Med. 2014;34:967-74.
20. Rong-He M,Song Y, Zhi F. Gastrointestinal hormon abnormalities and g and d cells in functional dyspepsia patients with gastric dysmotility. W J Gastro. 2005;11(3):443-6.