Halil ÖZTÜRK, Gülnihal BALLIOĞLU, Gülten ŞEN

ÖĞRETMEN ADAYLARININ ÖZEL EĞİTİMDE KAYNAŞTIRMA UYGULAMALARINA YÖNELİK TUTUMLARININ İNCELENMESİ

Özet Bu çalışmanın amacı öğretmen adaylarının özel eğitimde kaynaştırma uygulamalarına yönelik tutumlarını incelemektir. Araştırma, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi son sınıfa devam eden 314 öğrenci üzerinde yürütülmüştür. Veri toplamada “Entegrasyona Karşı Tutum Ölçeği (EKTÖ)” ve Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Verilere yüzdelik değer, t-testi, tek yönlü varyans analizi uygulanmıştır. Araştırma sonunda öğretmen adaylarının kaynaştırma eğitimine yönelik tutumlarının çeşitli demografik değişkenlere göre farklılık gösterip göstermediğine bakılmıştır. Elde edilen bulgular öğretmen adaylarının kaynaştırma eğitimine ilişkin tutumlarının genellikle olumlu olduğunu, bu tutumlarının çeşitli demografik değişkenlere (öğrenim görülen alan, özel eğitime ihtiyacı olan bireyler hakkında bilgi sahibi olup olmama, bu bireyleri gözleme şansı olup olmama, kaynaştırma/özel eğitim dersi alıp almama) göre anlamlı farklılık göstermiştir. Anahtar Sözcükler: öğretmen adayları, özel eğitim, kaynaştırma eğitimi, tutum AN INVESTIGATION OF TEACHER CANDIDATES’ ATTITUDES TOWARDS INCLUSIVE PRACTICES in SPECIAL EDUCATION AbstractThe aim of this study to explore prospective teachers attitudes towards mainstreaming practices in special education.The study was administered on 314 senior students studying at Muğla Sıtkı Koçman University, Faculty of Education. Attitudes Toward Mainstreaming Scale (ATMS) and Personal Information Form were used in data collection.The grade of percentage,t- test and ANOVA was applied on data. At the end of the study, whether the attitudes of prospective teachers differed according to various demographic variables or not were examined. The results of the study show that the attitudes of prospective teachers towards inclusive education is generally positive and these attitudes differ according to various demographic variables. (The learning area, whether individual has information about the people who need speacial education or not, whether individual has chance to observe these people, whether individual has received the course of mainstream/speacial education or not)Key Words: prospective teacher, special education, mainstreaming, attitude

Anahtar Kelimeler:

öğretmen adayları, özel eğitim, kaynaştırma eğitimi, tutum

-

The aim of this study to explore prospective teachers attitudes towards mainstreaming practices in special education.The study was administered on 314 senior students studying at Muğla Sıtkı Koçman University, Faculty of Education. Attitudes Toward Mainstreaming Scale (ATMS) and Personal Information Form were used in data collection.The grade of percentage,t- test and ANOVA was applied on data. At the end of the study, whether the attitudes of prospective teachers differed according to various demographic variables or not were examined. The results of the study show that the attitudes of prospective teachers towards inclusive education is generally positive and these attitudes differ according to various demographic variables. (The learning area, whether individual has information about the people who need speacial education or not, whether individual has chance to observe these people, whether individual has received the course of mainstream/speacial education or not)

Keywords:

prospective teacher, special education, mainstreaming, attitude,

PDF

___

Ataman, A. (2009). Özel Eğitime Giriş. Ankara: Gündüz
Atay, M. (1995) Özürlü Çocukların Normal Yaşıtlarıyla Birlikte Eğitim Aldıkları Kaynaştırma Programlarına Karşı Öğretmen Tutumları Üzerine Bir İnceleme. Yayınlanmamış Doktora Tezi H.Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
Avramidis, E. , Bayliss, P. ve Burden, R. (2000) Student teachers' attitudes towards the inclusion of children with special educational needs in the ordinary school Teaching and Teacher Education 16, 277-293
Bülbin, S., Ünsal, P., & Özokçu, O. (2004). Kaynaştırma sınıfı öğretmenlerinin önleyici sınıf yönetimi becerilerinin incelenmesi. Ankara Üniversitesi Özel Eğitim Dergisi, 5 (1), 23-33.
Diken, İ. H. ve Sucuoğlu, B. (1999) Sınıfında Zihin Engelli Çocuk Bulunan ve Bulunmayan Sınıf Öğretmenlerinin Zihin Engelli Çocukların Kaynaştırılmasına Yönelik Tutumlarının Karşılaştırılması, Özel Eğitim Dergisi, 2, 25-39
Diler, N. (1998). Kaynaştırma kavramı, Kaynaştırma uygulamaları ve etkili Kaynaştırma için yapılması gerekenler.8.Ulusal Özel Eğitim Kongresi, Edirne.
Eripek, S. (2004) . Türkiye’de Zihin Engelli Çocukların Kaynaştırılmalarına İlişkin
Olarak Yapılan Araştırmaların Gözden Geçirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5 , 25-32.
Gay, L. R., Mills, G. E. and Airasian, P. (2006). Educational research: Competencies foranalysis and application (8th. ed.). Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall.
Gökdere, M. (2012) Sınıf Öğretmenleri ile Sınıf Öğretmeni Adaylarının Kaynaştırma Eğitimine Yönelik Tutum, Endişe ve Etkileşim Düzeylerinin Karşılaştırmalı İncelemesi
Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 12(4) 2789-2806
Gözün, Ö. ve Yıkmış, A. (2004) Öğretmen Adaylarının Kaynaştırma Konusunda Bilgilendirilmelerinin Kaynaştırmaya Yönelik Tutumlarının Değişimindeki Etkililiği Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5, 65-77
Gözün, Ö. ve Yıkmış, A. (2004) Öğretmen Adaylarının Kaynaştırma Konusunda Bilgilendirilmelerinin Kaynaştırmaya Yönelik Tutumlarının Değişimindeki Etkililiği Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi 5 (2) 65-77
Karasar, N. (2008).Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yay.
Kargın, T. ve Baydık,(2002) B. Kaynaştırma Ortamındaki İşiten Öğrencilerin İşitme Engelli Akranlarına Yönelik Tutumlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 3 (2) 27-39
Kayılı, G., Koçyiğit, S., Yıldırım Doğru, S. ve Çiftci S. (2010) Kaynaştırma Eğitimi Dersinin Okulöncesi Öğretmeni Adaylarının Kaynaştırmaya İlişkin Görüşlerine Etkisi Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Yıl 10, Sayı 20, 48 - 65
Kırcaali-İftar, G. (1992). Özel Eğitimde Kaynaştırma. Eğitim ve Bilim. 16, 45-50.
Kuzu, S. (2012) Öğretmen Adaylarının Kaynaştırma Eğitimine Yönelik Tutumları ve Öz Duyarlık Düzeylerinin Karşılaştırılması, Yüksek Lisans Tezi İstanbul,
Kırcaali-İftar, G. (1998). Özel eğitim kaynaştırma ve destek özel eğitim hizmetleri. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları. No: 561.
Sadioğlu, Ö. , Batu, S. ve Bilgin. A. (2012) Sınıf Öğretmenlerinin Özel Gereksinimli Öğrencilerin Kaynaştırılmasına İlişkin Görüşleri Uludağ üni. Eğitim Fakültesi Dergisi 25 (2), 399-432
Sarı, H. ve Bozgeyikli, H. (2003) Öğretmen Adaylarının Özel Eğitime Yönelik Tutumlarının İncelenmesi: Karşılaştırmalı Bir Çalışma Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9, 163-182
Shapiro, A. (1999). Everybody Belongs: Changing Negative Attitudes toward Classmates with Disabilities, New York: RoutledgeFalmer
Özyürek, M. (2006) Engellilere Yönelik Tutumların Değiştirilmesi Ankara: Kök Yayıncılık
Sünbül, A. Murat. (2002) Okul Öncesi Dönemde Kaynaştırma Eğitimine İlişkin Öğretmen Tutumlarının (Çeşitli Değişkenler Açısından) İncelenmesi. Ankara Ü. Özel Eğitim Kongresinde Sunulan Bildiri.
Sucuoğlu, B. (2004). Türkiye’de Kaynaştırma Uygulamaları: Yayınlar/Araştırmalar
(1980-2005) Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi,5 , 15-23
Sucuoğlu, B. ve Kargın, T. (2006) İlköğretimde Kaynaştırma Uygulamaları Yaklaşımlar Yöntemler Teknikler İstanbul: Morpa Yayınları
Sucuoğlu, B. ve Özokçu, O. (2005) Kaynaştırma Öğrencilerinin Sosyal Becerilerinin
Değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 6 (1) 41-57
Şahbaz, Ü. Ve Kalya, G.(2010) Okulöncesi Eğitimi Öğretmen Adaylarının Kaynaştırmaya İlişkin Görüşlerinin Belirlenmesi, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,116-135
Şahbaz, Ü. ve Kalay, G.(2010) Okulöncesi Eğitimi Öğretmen Adaylarının Kaynaştırmaya İlişkin Görüşlerinin Belirlenmesi, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Yıl 10, Sayı 19, 116-135
Orel, A. , Zerey, Z. ve Töret, G. (2004) Sınıf Öğretmeni Adaylarının Kaynaştırmaya Yönelik Tutumlarının İncelenmesi Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5 (2) 65-77