YABANCI ÖĞRENCİLERE TÜRKÇE ÖĞRETİMİNDE TÜRK KÜLTÜR ELÇİSİ OLAN “ATASÖZLERİ”NİN KULLANIMI

Özet Folklor, bir milletin maddi ve manevi yarattığı her şeyin, kültürün bir parçasıdır. Folklor, bir milletin yaşayan tarihidir, geçmişteki nice nesillerin duygu ve düşünce dünyasını içinde barındırır. Hafızalarda taşınır, taze belleklere aktarılır. Diğer taraftan aktarılırken, içinde bulunulan çağa uyum sağlar, benimsenir ancak özündeki mesajları silmez. Tüm bu sebeplerle, eğitiminde folklorun yeri, temel değerleri yüklenici rolü yadsınamaz. Folklorun bu önemli özelliği, yabancı öğrencilere Türkçe öğretiminde de kullanılabilir. Folklorun yapı taşlarından birisi de ‘atasözleri’dir. Yabancı öğrencilere Türkçe öğretimi derslerinde, bu tür sadece bir ‘ders adı’ olabileceği gibi, Türkçe öğretimi sırasında bilinçli olarak bu folklor ürününe başvurulup Türk kültürünün temel değerleri, mecazlı, kinayeli ince üslubu, ders verici mesajları sezdirilmeden ‘doğrudan’ verilebilir. Yabancılara dil öğretiminde, dilin ait olduğu kültürün de tanıtılması, yabancı dil öğretiminin temel hedefleri arasında sayılmaktadır. Bu çalışmada, yabancılara Türkçe öğretiminde, ‘folklor’ ve ‘eğitim’ anahtar kelimelerinden hareketle, atasözlerinin kullanımı ile ilgili bazı yaklaşımlar, öneriler ve buradan hareketle örnekler sunulmaya çalışılmıştır. Anahtar Kelimeler: Yabancı Öğrenciler, Türkçe Öğretimi, Türk Kültürü, Folklor, Atasözleri The usage of Proverbs which are Turkish cultural envoy in teaching Turkish to foreign students Abstract Folklore is the part of the culture and anyhing that a nation constitutes both materially and morally. Folklore is a nation’s living history; it includes the emotions and notions of old generations. It is kept in minds and transferred to fresh minds. While being transferred, it accommodates itself to the current age, but don’t lose the merits in its core. For all these reasons, the place of folklore in education and its role of shouldering basic value cannot be denied. Such important feature of folklore can be used while teaching Turkish to foreign people. One of the building blocks of folklore is “proverbs”. While teaching Turkish to the foreign people, as it can be a “lesson name”, folklore can also be applied to teach basic values of Turkish culture, Turkish style, metaphors, allusions and didactic messages “directly”. When teaching language to the foreigners, representing the culture the language belongs to is among the primary goals of foreign language teaching. In this study, with the keywords of “education” and “folklore”, some approaches, suggestions and examples about the usage of proverbs while teaching Turkish to foreigners are tried to be presented.Key words: Foreign Students, Teaching Turkish, Turkish Culture, Folklore, Proverbs

Anahtar Kelimeler:

Yabancı Öğrenciler, Türkçe Öğretimi, Türk Kültürü, Folklor, Atasözleri

-

Folklore is the part of the culture and anyhing that a nation constitutes both materially and morally. Folklore is a nation’s living history; it includes the emotions and notions of old generations. It is kept in minds and transferred to fresh minds. While being transferred, it accommodates itself to the current age, but don’t lose the merits in its core. For all these reasons, the place of folklore in education and its role of shouldering basic value cannot be denied. Such important feature of folklore can be used while teaching Turkish to foreign people. One of the building blocks of folklore is “proverbs”. While teaching Turkish to the foreign people, as it can be a “lesson name”, folklore can also be applied to teach basic values of Turkish culture, Turkish style, metaphors, allusions and didactic messages “directly”. When teaching language to the foreigners, representing the culture the language belongs to is among the primary goals of foreign language teaching. In this study, with the keywords of “education” and “folklore”, some approaches, suggestions and examples about the usage of proverbs while teaching Turkish to foreigners are tried to be presented

Keywords:

-,

PDF

___

Açıklamalı Atasözleri Sözlüğü. 1983 . Hazırlayanlar: Türk Dili ve Edebiyatı Yayım Kurulu. İstanbul: Dergah Yayınları.
Aça, M., Yılmaz, A. M., ve Sever, M.( 2007). “Anonim Halk Edebiyatı”, “Atasözü ve Deyim”, Türk
Halk Edebiyatı El Kitabı. Editör: M. Öcal Oğuz. (Genişletilmiş 5. baskı) Ankara: Grafiker Yayınları. Aksoy, Ö. A. (1995). Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü. Atasözleri sözlüğü I. İstanbul: İnkılap Kitabevi.
Akkaya, A. (2013). “Yabancılara Türkçe Öğretimi Kapsamında Fıkralar: Nasrettin Hoca Fıkraları.”
Millî Folklor. Yıl 25, Sayı 100. Türkçe öğretimi için etkinlik örneklerinde, (sınıf içi çalışmalarda) jest ve mimiklerden yararlanılarak atasözlerini bulma pratikleri yapılabilir (Sever vd. 2006: 91).
Aksoy, Ö. A. (1984). Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü, I-Atasözleri Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Bascom, W. R. (2005). “Folklorun Dört İşlevi”. Çeviri: Ferya Çalış. Halkbiliminde Kuramlar ve Yaklaşımlar. Editör: M. Öcal Oğuz, Selcan Gürçayır. Ankara: Geleneksel Yayıncılık.
Banarli, N. S. (2004). Türkçenin Sırları (20. baskı). İstanbul: Kubbealtı Neşriyatı.
Çobanoğlu, Ö. (2004). Türk Dünyası Ortak Atasözleri Sözlüğü. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi
Başkanlığı Yayınları. Duman, G. B. (2013). Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretiminde Materyal Geliştirme ve Materyallerin Etkin Kullanımı. Ana Dili Eğitimi Dergisi. 1(2),1-8.
Elçin, Ş. (1993). Halk Edebiyatına Giriş (Gözden geçirilmiş ilaveli yeni baskı). Ankara: Akçağ Yayınları.
Eyüboğlu, E. K.(1973). On Üçüncü Yüzyıldan Günümüze Kadar Şiirde ve Halk Dilinde Atasözleri ve Deyimler – Atasözleri I. İstanbul: Doğan Kardeş Yayınları.
Kaya, D. (2007). Ansiklopedik Türk Halk Terimleri Sözlüğü. Ankara: Akçağ Yayınları.
Muallimoğlu, N. (1977). Atasözleri Dünyasında Bir Gezinti. Milli Kültür Dergisi. C. I. Nisan.
Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları. Oy, A. (1972). Tarih Boyunca Türk Atasözleri. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
Önkaş, A. N. (2010). Ana Dili Öğretiminde Yeni Yaklaşımlar. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler
Enstitüsü Dergisi (İLKE). Bahar 2010. Sayı: 24.
Özdemir, C. (2013). Dil- Kültür İlişkisi: Folklor Ürünlerinin Türkçenin Yabancı Dil Olarak
Öğretiminde Yeri ve İşlevi. Milli Folklor, Sayı: 97, Yıl: 25. Ankara. Sever, S., Kaya, Z. ve Arslan, C. ( 2006). Etkinliklerle Türkçe Öğretimi. İstanbul: Morpa Yayınları.
Ünalan, Ş. (2001). Türkçe Öğretimi. (Geliştirilmiş 2. baskı) Ankara: Nobel Yayınları.
Yılmaz, F. (2012). Cultural Transmission Through Teaching Türkish as a Foreign Language Course
Books. Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 7/3, Summer. Sibel TURHAN TUNA Dr. Muğla S. K. Üni. Rektörlüğü Türk Dili Bölüm Başkanlığı, Türk Dili Okt. Tel: 211 14 09- 211 13 57 E- Mail: sibeltuna2002@yahoo.com