RESİMLİ HİKÂYE KİTAPLARINDA SÖZEL MİZAH UNSURLARI

Araştırmada, Türk yazarlar tarafından yazılmış resimli hikâye kitaplarındaki sözel mizah unsurlarının okul öncesi dönem çocuklarının mizah gelişimine uygunluğunun incelenmesi amaçlanmaktadır.  Mizahın merak uyandırıcı doğası, çocuk gelişimine katkısı ve bu konudaki araştırmaların yetersizliği bu çalışmayı önemli hale getirmektedir. Nitel araştırma yöntemlerinden betimsel desende planlanan çalışmada doküman analizi kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu, 2008-2018 yılları arasında yayınlanan mizah içerikli 67 adet Türkçe resimli çocuk kitabından oluşmaktadır. Araştırmada veriler “Resimli Çocuk Kitaplarında Yer Alan Mizahi Unsurları İnceleme Formu” kullanılarak elde edilmiştir.  Bu form görsel mizah, sözel mizah ve durumsal mizah olmak üzere üç alt boyut ve toplam 45 maddeden oluşmaktadır. Bu araştırmada resimli hikâye kitapları yalnızca sözel açıdan incelendiği için sadece formun yirmi kategoriden oluşan sözel mizah unsuru alt boyutu kullanılmıştır. Araştırma sonucuna göre; incelenen resimli hikâye kitaplarında okul öncesi dönem çocuklarının mizah gelişimine uygun sözel mizah unsurlarına yoğunlaşıldığı tespit edilmiştir. Bazı resimli hikâye kitaplarında ise kısmen de olsa okul öncesi dönem çocuklarının mizah gelişimine uygun olmayan yedi yaş ve üstü çocukların mizah gelişimine uygun olan sözel mizah unsurlarına yer verildiği görülmüştür.

VERBAL HUMOROUS ELEMENTS IN PICTURE STORY BOOKS

It was aimed with the current study to investigate the suitability of the verbal humour elements in the picture story books written by Turkish writers to the humour development of preschool students. The evocatory nature of humour its contribution to child development and the lack of researches in this field make the study significant. In the study which was planned in descriptive design out of qualitative research methods, document analysis was used. The working group of the study was made up of 67 picture story books with a humorous content in Turkish language written between the years 2008 and 2018. The data in the research was obtained using “The Investigation Form of the Humorous Content Taking Place in the Picture Books for Children”. This form was made up of three sub-dimensions as visual humour, verbal humour and casual humour, 45 items in total. As the picture story books were just investigated verbally in the current study, only the verbal humour element which was made up of twenty categories in the form was used. Depending on the results of the research, it was found that preschool period children focused on verbal humour elements in the picture story books suitable for their humorous developments. In some picture story books, it was partly found that some verbal humour elements suitable for the humorous development of children at the age of seven and over, which is not suitable for the humour development of preschool students were given.

___

  • ADAM, Abdülmecit (2016). “Sanat Eğitimi ve Mizah”, I. Uluslararası Sosyal Bilimler Sempozyumu Bildiri Kitabı. (Hzl.: B. Polat), 47-56, Elazığ Asos Yayınları.
  • AKINCI, Şengül (2015). Resimli Çocuk Kitaplarında Yer Alan Mizahi Unsurların İncelenmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • ALKAN-ERSOY, Ö. ve BAYRAKTAR, Vedat (2018). Okul Öncesi Dönemde Çocuk Edebiyatı Kavramı ve Çocuk Kitaplarının Özellikleri. A. Turla (ed.) Çocuk Edebiyatı. 52-83.
  • BAYRAKTAR, Levent ve TEK, Zeynep (2015). Bergson’dan Mustafa Şekip’e Gülme. Ankara: Aktif Düşünce Yayıncılık.
  • BERELSON, Bernad. (1952). Content Analysis in Communication Research. Glencoe: Free Press.
  • BROCK, Avril ve RANKİN, Carolynn (2008). Communication, Language and Literacy From Birth to Five. London:Sage.
  • BÜYÜKÖZTÜRK, Şener ve diğerleri (2010). Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri (25. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
  • CHRISTIE, James. F. et all (2013). Teaching Language And Literacy. Boston: Pearson.
  • ELO, Satu. ve KYNAGAS, Helvi (2008). The Qualitative Content Analysis Process. Journal of Advanced Nursing, 2007, 62 (1), 107-115.
  • ERDİ, Arzu (2008). Türkiye’de 1980-1985 Yılları Arasındaki Çocuk Kitaplarında Eğitsel İletiler (Karşılaştırmalı Bir Çalışma), Yayımlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • ERSOY, Özlem ve BAYRAKTAR, Vedat (2015). Annelerin Öğrenim Durumlarına Göre Çocuklarını Kitapla Buluşturma Konusundaki Durumlarının İncelenmesi (Çalışma Kapsamı:57 İl). İlköğretim Online, 14 (4), 1406-1415.
  • DONOGHUE, Mildred, R. (2009). Language Arts. London: Sage.
  • GÜLEÇ, Havise Çakmak ve GEÇGEL, Hulusi (2015). Çocuk Edebiyatı. Ankara: Paradigma Akademi Yayınları.
  • HAMZADAYI, Ergün ve ÇETİNKYA, Gökhan (2013). Çocuk Okurların Bilişsel, Duyuşsal ve Toplumsal Gelişimlerindeki İşlevleri Açısından Aytül Akal’da Mizah Ögesinin Kullanımı. Turkish Studies, 8 (4), 489-498.
  • HUANG, Chu-Chu ve diğerleri (2016). Why Humorous Pictures For Young Children?European Journal of Research and Reflection in Educational Sciences, 4(5), 16-29.
  • HUCK, Charlotte. S. et all (2004). Children’s Literature in The Elementary School. (8. Baskı). Michigan: McGraw Hill.
  • JOHNSON, Morgan. A. (2010). Humor İn Children’s Picture Books , Unpublished Master Thesis, The University of North Carolina.
  • KARASAR, Niyazi (2008). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
  • KOÇER, Hale, ESKİDEMİR, Seda ve ÖZBEK, Tuğçe (2012). 6 Yaş Çocuklarının Mizahi Tepkilerinin Paul E. Mcghee’nin Mizahi Gelişim Evrelerine Göre İncelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(4), 82-93.
  • MCGHEE, Paul (2013). Humor and Children’s Development: A Guide to Practical Applications. London: Routledge.
  • MERRİAM, Sharan B. (2015). Nitel Araştırma, Desen ve Uygulama için Bir Rehber. (Çev.: Selahattin Turan), Ankara: Nobel Yayıncılık.
  • ÖZDEMİR, Servet ve diğerleri (2011). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Stresle Başa Çıkma Tarzları ile Kullandıkları Mizah Tarzları Arasındaki İlişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 17(3), 405-428.
  • ÖZKAN, Nazmiye (2001). Çocuk Kitaplarında Dil Sorunu, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • SEVER, Sedat (2015). Çocuk ve Edebiyat. Ankara: Kök Yayıncılık.
  • URAL, Serpil (2017). Okul Öncesi Çocuk Kitaplarının Tanımı. M. Gönen (ed.). Çocuk Edebiyatı (33-55). Ankara: Eğiten Kitap.
  • YAVUZER, Haluk (2017). Çocuk Psikolojisi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
  • YILDIRIM, Ali ve ŞİMŞEK, Hasan (2018). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. İstanbul: Seçkin Yayıncılık