Oğuz-namelerin şiirsel yapısı ve emsal-i Muhammed Ali el-yazısı

Emsal-i Muhammed Ali veya Mecmeül-emsal-i Muhammed Ali adlandırılan Oğuz- name nüshası XVI. Yüzyıl sonu XVII. Yüzyıl başlarında Anadolu'da yazıya aktarılmıştır. El-yazısı, atasözlerinden ve özdeyişlerden ibarettir. Bunlar nüshada Arap alfabesi sırasıyla dizilmiştir. Destan şeklinde olan Oğuz-nameler dışında nasihat konulu Oğuz-nameler de mevcuttu. Her iki türden olan Oğuz-nameler, ritimli-sentaktik paralelizme dayanılarak kurulmuştur. Kaynaklarda bu şiir şekli ozan-ozon-ozmak adlandırılıyor. Emsal-i Muhammed Ali yi tertip eden kişi, ritimli sentaktik paralelizmin yapı öğelerini parçalayarak metni Arap alfabesi sırasına uygun olarak düzenlemiştir.

Poetic structure of Oghuzname and manuscript of emasl-i-Mahammad Ali

It is known that the Oghuzname manuscript called Emsal-i Mahammad Ali orMejmeul-emsal-i Mahammad Ali was copied at the of 16 and begining of 17-th century In Anatolia. The manuscript includes proverbs, which were lined up in the manuscript in succession in Arabic alphabet. Apart from the Oghuzname,in the form of epos there were didactic Oghuzname. The Oghuzname of the both types were constructed resting uponrhytmical-syntactic paralelism. This poem was called ozan-ozon-ozmak in the sources. The person who drawn up Emsal-i Mahammad Ali lined up the text in strict conformity with the Arabic alphabet s row, breaking down the rhytmical-syntactic paralelism.

PDF

___

1. ƏSGƏR Əfzələddin. (2003). Ozmaq nəğməsi və poetik forması haqqında. Dədə Qorqud jurnalı, No1,
2. HACIYEV Tofiq, VƏLIYEV Kamil. (1983). Azərbaycan dili tarixi. Bakı: Maarif
3. ЖИРМУНСКИЙ Виктор Максимович. (1974). Тюркский героический эпос. Ленинград: Наука
4. Kitabi-Dədə Qorqud. (1988). Bakı: Yazıçı
5. КОРОГЛУ Халид. (1976). Огузский героический эпос. Москва: Наука
6. KÖPRÜLÜ Fuad. (1966). Edebiyat araştırmaları. Ankara: Türk Tarih Kurumu
7. MOLLAYEV Natan. (1974). Alişir Navoiy va xalk ijotiyoti. Тoшкент: Adabiyot va Sanat Naşriyati
8. Oğuznamə. (1987). Bakı: Yazıçı
9. ПЕРМЯКОВ Григорий Лвовьич (1988). Основы структурной паремиологии. Москва: Наука