Kolan dokumanın giysi tasarımında kullanılması

Köklü bir geçmişin ürünü olan ve çok zengin çeşitliliğe sahip olan Türk El Sanatları, maddi kültür varlığımızın en değerli belgeleridir. İnsanların çağlar boyunca yaratıp ürettiği kültür varlıkları, gelişim ve değişim süreci içinde sürekli olarak geleceğe aktarılmış ve aktarılmaya da devam edilmektedir. Maddi kültür varlıkları arasında el dokuma ürünleri (halı, kilim, kumaş, kolan vb. dokumalar), zengin bir mirastır. Türkiye geneline baktığımızda, bu dokuma örneklerini hemen hemen tüm yörelerde görmekteyiz. Bu durumda Türklerin tarih boyunca el dokuma sanatına ne kadar önem verdiğini ve bu sanatı az da olsa bazı yörelerde hâlâ devam ettirdiğini ortaya konulan eserlerde görmekteyiz. Günümüzde, bir sanat eseri olan ve elde dokunan kolanın, artık eskisi gibi dokunmadığı veya çok az miktarda dokunduğu görülmektedir. İnsanlar kolanı eskiden hayvan koşumlarında çuval taşımalarda çocuk bağlamada, giysilerde bel kuşağı olarak kullanmaktaydı. Günümüzde ise artık bu işlerin yerine farklı araçlar veya fabrikasyon olarak çeşitli materyallerden üretilen kolanlar tercih edilmektedirler. Bu durum da zamanla kolan dokuma sanatının yok olmasına neden olmuştur. Elde dokuma kolanların yeniden canlandırılması ve kadın işgücüne maddi katkı sağlaması amacı ile kolanın yeniden giysi tasarımlarında kullanılarak bu sanatın yeniden canlanması, modacılara, genç tasarımcılara, hazır giyim sanayine, otantik tasarım yapanlara ve giyenlere ışık tutması, bu el sanatının gelecek nesillere aktarılması ve yaygınlaştırması için bu araştırma planlanmıştır. Çalışmada, çeşitli amaçlarda kullanılan ve yok olmaya başlamış elde dokunan kumaşlar üzerine farklı yörelere ait kolan dokumalar uygulanarak giysi tasarımları yapılmıştır. Bu tasarımlar içinden bir tane örnek giysi detayları ile hazırlanmıştır.

Using girth texture at cloth design

Turkish Handicrafts which are the products of a long standing background and which have a rich variety are the most valuable documents of our physical cultural assets. Cultural assets which have been designed and produced by humans during many ages have been continuously and uninterruptedly forwarded to the future in such a manner regarding recent developments and changes. Hand woven products (carpet, rug, cloth, girth, etc) which are considered among physical cultural assets are a rich heritage. Whenever we look at whole Turkey, we can see such textiles almost all over the regions. In this case it is understood that Turkey gives importance to art of handicraft during ages and this art is still continued in the least at some regions In the present, it is seen that handmade girth which is a work of art is not woven any more or it is woven at very small amounts. At past, people had used girth at making their tents and also at animal harnesses, while carrying bags or children and as belly bands for their cloths. At present, people prefer the fabricated girths and other tools which can be used instead of girths. This case has caused the art of girth woven to get disappeared. This research has been planned to boost handmade girths and so to provide financial contribution to woman workforce. The plan is to make fashion designers to use girths at their cloth designs and to help young designers and the ones who make authentic designs for readymade clothing industry to learn this and to present this art to everybody and another plan is to forward this art to next generations and to popularize the usage of girths. At the study, costume designs have been made and hand woven clothes which are used for different purposes and which almost extinct have been used for these costumes and girth textiles that belong to various regions have been used over these cloths. One sample costume among these designs have been prepared with all details.

___

  • ARSEVEN, C.E. 1966. “Sanat Ansiklopedisi”, Cilt III. İstanbul Millî Eğitim Basımevi, İstanbul.
  • BARIŞTA, H.Ö. 2005. “Türkiye Cumhuriyeti Dönemi Halk Plastik Sanatları”, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Ankara.
  • DURUL, Y. 1987. “Anadolu Kilimlerinden Örnekler-2”, Ak Yayınları Ltd., İstanbul.
  • ERBEK, G.1980. “Çarpana Dokumalar”, Akbank Yayınları, İstanbul.
  • JONES, Sue Jenkyn. 2009.Çeviri Hüseyin Kılıç,” Moda Tasarımı” Güncel Yayıncılık,İstanbul.
  • ONUR, T. ve Arkadaşları. 1998. “İçel El Sanatları”, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.
  • SARIOĞLU, H. Cavidan B.E. ve Arkadaşları. 1981. “Çarpanalı Dokumalar”, YA-PA Yayınları,Ankara.
  • YAZICIOĞLU, Y. Zeynep T. 1997. “Türkiye’de El Sanatları Geleneği ve Çağdaş Sanatlar İçindeki Yeri”. Sempozyum Bildirileri, T.C. Kültür Bakanlığı, Ankara.
  • ZENGİNGÖNÜL, Nuran, Ş. Çivitçi, S. Ağaç. 2005. “Kastamonu İli Nasrullah Camii Kalemişi Süslemelerinin Giyim Tasarımında Kullanılmasına İlişkin Bir Çalışma”, II. Kastamonu Kültür Sempozyumu Bildirileri, 18-20 Eylül, 2003, Kastamonu, s: 409.
  • http://www.kultur.gov.tr/TR/Genel/BelgeGoster.aspx
  • http://www.turkcebilgi.com/dokuma/ansiklopedi
  • http://www.okulyolu.biz/yeni/eskiler/dokumacilik.htm