KANLI KOCA OĞLU KAN TURALI KARİKATÜR BANDININ GÖSTERGEBİLİMSEL BİR ÇÖZÜMLEMESİ

Bu çalışmada, Dede Korkut boylarından “Kanlı Koca oğlu Kan Turalı” hikâyesi, Umut Sarıkaya’nın Naber dergisinin 2015/3 numaralı sayısında yayımlanmış olan “Kanlı Koca oğlu Kan Turalı” hikâyesinin karikatür bandı, esas alınarak göstergebilimsel bir yaklaşımla ele alınacaktır. Dede Korkut hikâyelerinin Dresden nüshasının 6. sırasında yer alan destansı hikâye, sözlü kültürden yazılı kültüre ve ardından karikatür-çizgi boyutuna taşınmıştır. Metnin yeni bir bağlamda karikatürize edilerek anlatılması ve bir mizah metnine dönüştürülmesi üzerinden karşılaştırma yapılması ardında da metne bu yöntemin uygulanması amaçlanmaktadır. Makalede “Kanlı Koca oğlu Kan Turalı”nın mizahi bağlamdaki dönüşümü ise metin içinde ayrıca ele alınmaktadır. Karikatürize edilen metnin mizahının anlaşılabilmesi için ana metni bilmenin ve kültürel kodlara sahip olmanın önemi değerlendirilme konusudur. Günümüzde anlatıların aktarımında yaşanan dönüşümlerin sürekliliği sağladığı yönündeki savdan hareketle söz konusu metnin karikatür bandında uğradığı değişimler göstergebilimsel bağlamda tespit edilmektedir. Dede Korkut boylarının, Türk milletinin kültürel kodlarına sahip en önemli eserlerinden biri olduğu tezinden yola çıkarak metnin kendisine yapılacak göstergebilimsel bir okumayla kültüre dair pek çok açık ve örtük anlamı ve işlevi açığa çıkarmak amaçlamaktadır. Bu sebeple yapılacak çözümlemelerde kültürel kodları temel alarak yorumlamalarda bulunmak büyük önem taşımaktadır. Ele alınan karikatür bandının Türk kültürü ve edebiyatı açısından önemi düşünüldüğünde metnin yapısındaki mizahi değişimleri bu yöntemle okumanın önemi bu çalışmanın değerlendirme konusudur.

Anahtar Kelimeler:

Dede Korkut, Kan Turalı, karikatür, mizah, göstergebilim

A SEMIOTIC ANALYSIS OF THE “KANLI KOCA OĞLU KAN TURALI” COMIC STRIP

In this study, the story of “Kanlı Koca oğlu Kan Turalı”, one of Dede Korkut tribes, and its comic strip published in the 2015/3 issue of the Naber magazine by Umut Sarıkaya is addressed with a semiotic approach. The epicstory in the sixth place of the Dresden copy of Dede Korkut stories has been moved from the verbal culture to the written culture and then to the comic strip dimension. A comparison is made based on the narration of the text through caricaturization in a new context and on the transformation of the text into a humor text, and then the semiotic method is applied to the text. In the article, the transformation of “Kanlı Koca oğlu Kan Turalı” with in the humorous context is also addressed. In order to understand the humor of the caricature text, the importance of knowing the main text and having cultural codes is evaluated. Based on the argument that the transformations experienced in the transfer of the narrative sensure continuity, the changes in the text in the comic strip are explored with in the semiotic context. Drawing on th eargument that Dede Korkut tribes are one of the most important works of the Turkish nation with cultural codes, a semiotic reading of the text will reveal many explicit andimplicit meanings and functions of culture. For this reason, it is of great significance to make interpretations based on cultural codes in the analyses to be made. Given the significance of the comic strip for Turkish culture and literature, theim portance of reading the changes in humor in the text structure using the semiotic method will be come apparent.

Keywords:

Dede Korkut, Kan Turalı, cartoon, humor, semiotics,

PDF

___

Aktulum, K. (2007). Metinlerarası ilişkiler. (3. Baskı) Ankara: Öteki.
Altıntop, G. (2017).Karikatür, edebiyat ve söylem. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).Mardin Artuklu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mardin.
Aristoteles, (1987). Poetika.(çev. İ. Tunalı). İstanbul: Remzi Kitabevi.
Bakhtin, M. (2001). Karnavaldan romana. (çev. S. Irzık). İstanbul: Ayrıntı.
Basat, E. (2014). Sözden Çizgiye: Karikatüristlerin Gözünden Sözlü Anlatılar,Millî Folklor,Sayı 101, Yıl 26, ss. 225-236.
Barthes, R. (1987). Göstergebilim ilkeleri. (çev. B. Vardar, M. Rifat). Ankara: KültürBakanlığı.
Barthes, R. (2012). Göstergebilimsel serüven. (6. baskı). (çev. M. Rifat, S. Rifat). İstanbul:Yapı Kredi.
Bergson, H. (2014). Gülme. (Çev. D. Çetinkasap). İstanbul: Türkiye İş Bankası.
Binyazar, A. (2013). Dede Korkut. (4. Baskı). İstanbul: Yapı Kredi.
Cebeci, O. (2016). Komik edebi türler. (2. baskı). İstanbul: İthaki.
Ege, F. (2016). Kanlı Koca Oğlu Kan Turalı Anlatısının Arketipsel Sembolizm Bağlamındaİncelenmesi. (Edt. Ramazan Korkmaz), Dede Korkut Okumaları,s.161-175,Ankara: Kesit.
Ergin, M. (2008). Dede Korkut kitabı-1. Ankara: TDK.
Eziler Kıran, A. (2015). Çağdaş Bir Anlatı: Kanlı Koca Oğlu Kan Turalı Boyu, Milli Folklor,Y:27, S.108, s. 155-164.
Gökyay, O.Ş. (2007). Dedem Korkudun kitabı. İstanbul: Kabalcı.
Günay, V. D.;Parsa, A. F. (Eds). (2012). Görsel Göstergebilim. İstanbul: Es.
Hobbes, T. (2007).Leviathan. (6. baskı). (çev. S. Lim.) İstanbul: Yapı Kredi.
Kanter, B. (2019). Miskinler Tekkesi Romanında Bir Anlatım Biçimi Olarak Mizah, Mizah,İstanbul: TEDEV.
Karakaş, R. (2013).Dede Korkut Hikâyelerinde “Tutsaklıktan Kurtarma Motifi” ve “Bey Oğulları” Arasındaki İlişki,TurkishStudies, 8/1 Kış 2013, s.1867-1879.
Koestler, A. (1997). Mizah yaratma eylemi. (çev. S. Kabakçıoğlu, Ö. Kabakçıoğlu). İstanbul:İris.
Morreall, J. (1993). Gülmeyi Ciddiye Almak,Güldiken, 1, 17-20.
Morreall, J. (1997).Gülmeyi Ciddiye Almak. (çev. Ş. Soyer). İstanbul: İris Yayıncılık.
Nesin, A. (1993). Gülmece Yazarı Nerede, Ne Zaman, Hangi Koşullarda Dünyaya Gelir, GülDiken, 1,s. 7-9.
Oğuz, Ö. (1996). Dede Korkut Destanlarından “Kanlı Koca Oğlu Turalı Boyı’nın” Tahlili, Bilig-1, s.17-24.
Parlatır, İ. (1998). Türkçe Sözlük 1-2 (9. baskı). Ankara: Türk Dil Kurumu.
Platon, (2005).Devlet. (çev. C. Saraçoğlu., V. Atayman). İstanbul: Bordo Siyah.
Rifat, M. (2013). XX. Yüzyılda dilbilim ve göstergebilim kuramları, 1. Tarihçe ve Eleştirel Düşünceler. (4. baskı). İstanbul: Yapı Kredi.
Rose, Margaret, A. (2016). Parodi: antik, modern ve postmodern, (çev. C. Dikme), Ankara:Hece.
Sanders, B. (2001). Kahkahanın zaferi: yıkıcı tarih olarak gülme.(Çev. K. Atakay). İstanbul:Ayrıntı.
Sarıkaya, U. (2015).Kanlı Koca Oğlu Kanturalı. Naber.
Schudson, M. (2007).Kolektif Bellekte Çarpıtma Dinamikleri, Cogito, S.50, s. 177-200.
Stokes, J. (2003). How To Do Media & CulturalStudies. London: Sage Publications.
Uygur, H. K. (2016).Dede Korkut Boylarında Kıskançlık Motifinin Olay Örgüsüne Etkisi.III.Uluslararası Türk Dünyası Kültür Kongresi, “Dede Korkut ve Türk Dünyası” Kongre Kitabı,(s. 1453-1466), İzmir: Ege Üniversitesi.
Uygur, H. K. (2017). Mizah Anlayışının Fıkra Türü Bağlamında Elektronik Ortamda Dönüşümü, (Editör:Kürşat Öncül, Songül Çek), Türk Fıkra Kültürü: Tanım, Tahlil, Yöntem, (s. 175 -193), ISBN:978-605-342-330-0, Ankara: Akçağ.
Yalçınkaya, M. (2020). II. Meşrutiyet Dönemi Romanında Mizah. (Yayımlanmamış DoktoraTezi). Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Elektronik Kaynaklar Duymaz, A. (1999). Kan Turalı Boyundaki Bazı Motif ve Unsurlar Üzerine.
http://www.tdk.gov.tr/images/css/TAE/1999_08/1999_08_05_Duymaz.pdf (Erşim tarihi: 15.03.2019). Erdem, S. (2014). Penguen. 2014/09. (Erişim tarihi: 20.02.2019).