Doğumla ilgili bazı âdetler bağlamında Kıbrıs Türklerinin etnik kökeni üzerine düşünceler

Bu çalışmada doğumla alakalı âdet ve inanışlar bağlamında, bazı Rum ve Batılı tarihçiler tarafından etnik kökenleri üzerinde Bazı Kıbrıslı Rum ve Batılı tarihçiler tarafından spekülasyon yapılan Kıbrıs Türklerinin etnik kökeni hakkında fikir yürütülmüştür. Kıbrıs Türkleri arasında çocukları olmayan ailelerin başvurduğu yöntemler, çocukları yaşamayan ailelerin başvurduğu çareler ve yeni doğmuş bebeklerle loğusalara tasallut ettiğine inanılan albastı isimli kötü ruh etrafında tezahür eden âdet ve inanışlar, benzer durumlarda Türk dünyasının geriye kalanında tatbik edilen uygulamalarla karşılaştırılmıştır. Yapılan karşılaştırmalarda, Kıbrısta tatbik edilen uygulamaların Türk dünyasının geriye kalanı ile büyük benzerlik gösterdiği tespit edilmiştir. Bu durum, Kıbrıs Türklerinin kültür köklerinin sıkı sıkıya Türkçe konuşan dünyanın geri kalanına bağlı olduğunu ortaya koymuştur.

Some thoughts on the ethnic origins of the Turkish Cypriots in the context of some traditions related with birth

This study tackles the ethnic origins of the Turkish Cypriots in the context of some traditions related to birth, as some speculations have been made on the ethnic origins of this community by some Greek Cypriot and Western historians. The superstitions and traditions present in the Turkish Cypriot community around infertility, infant death and an evil spirit pestering infants and women after birth are compared and contrasted with those present in the rest of the Turkic world. Comparison has demonstrated that the applications practices in Cyprus are parallel and in some cases identical with those practiced in the rest of the Turkic world. This situation has put forth that the culture of the Turkish Cypriots are tight-knit with the rest of the Turkic world.

___

  • ABDURRAZAK, Gokce Yukselen. (2012). The Tense, Aspect Mood – Modality System of the Turkish Spoken in Cyprus: A Socio-linguistic Perspective, Yayımlanmamış doktora tezi. Londra Üniversitesi Doğu ve Afrika Araştırmalar Okulu (SOAS).
  • BUHARALI, Eşref. (1995). “Kıbrıs’ta İlk Türkler veya Kıbrıs’ın Memluk Hakimiyetine Girişi”, Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, S. 95, ss. 82-120.
  • GÖNÜLLÜ, Ali Rıza. (1994). “Alanya Halk İnançlarında Ağaç Motifi”, Türk Dünyası Tarih Dergisi, S. 91, ss. 59-61.
  • GÖNÜLLÜ, Ali Rıza. (1996). “Türk Halk İnançlarında Demir Motifi”, Türk Kültürü, S. 402, ss. 634- 640.
  • GÜNGÖR, Harun. (1994). “Gagauz İnanış ve Âdetleri ile İlgili Bazı Notlar”, Türk Dünyası Tarih Dergisi, S. 87, ss. 21-26.
  • GÜNGÖR, Harun. (1998). Türk Bodun Bilimi Araştırmaları. Kayseri: Kıvılcım Yayınları.
  • GÜNGÖR, Harun ve Mustafa ARGUNŞAH. (1998). Gagauz Türkleri’nin Etnik Yapısı, Nüfusu, Dili, Dini, Folkloru Hakkında Bir Araştırma. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
  • HALAÇOĞLU, Yusuf. (2001). “Osmanlı Döneminde Kıbrıs’ta İskan Politikasi”. Dünden Bugüne Kıbrıs Meselesi. Yay. haz. Ali Ahmetbeyoğlu ve Erhan Afyoncu. İstanbul: Tarih ve Tabiat Vakfı Yayınları, ss. 39-46.
  • HALAÇOĞLU, Yusuf. (2006). XVIII. Yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu’nun İskan Siyaseti ve Aşiretlerin Yerleştirilmesi. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
  • İNAN, Abdülkadir. (1995). Tarihte ve Bugün Şamanizm Materyaller ve Araştırmalar. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
  • MEAR, Hülya. (1992). Kıbrıs Türk Toplumunda Doğum, Evlenme ve Ölümle İlgili Âdet ve İnanışlar. Ankara: K.K.T.C. Milli Eğitim ve Kültür Bakanlığı Yayınları.
  • QÄDİRZADE, Qädir. (1994). “Doğuma Bağlı Hami Ruhlar, Şär Quvalar ve Genetik Alagalar”. Atayurttan Anayurda Türk Dünyası, S. 5, ss. 71.
  • SARACOĞLU, Erdoğan. (1989). Kıbrıs Türk Halk Edebiyatı ve Folkloru – Bildiriler -. Lefkoşa: KKTC Milli Eğitim ve Kültür Bakanlığı Yayınları.
  • ŞİŞMAN, Bekir. (1996). “İslamiyet Öncesi Türk İnanç ve Ritüellerinin Samsun Yöresindeki İzleri”, Türk Kültürü, S. 401, ss. 563-574.
  • TAVKUL, Ufuk (1993). Kafkasya Dağlılarında Hayat ve Kültür. Karaçay – Malkar Türklerinde Sosyo-Ekonomik Yapı ve Değişme Üzerine Bir İnceleme. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
  • TURAN, Osman. (1964). “Orta Çağlarda Türkiye Kıbrıs Münasebetleri”, Türk Tarih Kurumu Belleten, S. 27/110, ss. 209-227.
  • TÜRKAY, Cevdet. (2001). Başbakanlık Arşiv Belgelerine Göre Osmanlı İmparatorluğu’nda Oymak, Aşiret ve Cemaatlar. İstanbul: İşaret Yayınları.
  • YALMAN (YALGIN), Ali Rıza. (1993a). Cenupta Türkmen Oymakları I. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
  • YALMAN (YALGIN), Ali Rıza. (1993b). Cenupta Türkmen Oymakları II. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.