TÜRKİYE’DE KADIN İŞGÜCÜNE YÖNELİK UYGULANAN AKTİF İŞGÜCÜ PROGRAMLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

Ekonominin en temel göstergelerinden biri olarak kabul edilen işgücü; istihdam ve işsizlik olmak üzere iki temel bileşenden oluşmaktadır. İstihdam, geniş çerçevede üretim faktörlerinin üretim sürecinde kullanılması olarak ifade edilirken, dar çerçevede ise emeğin üretim sürecine dâhil edilmesi anlamında kullanılmakta ve genel anlamda dar çerçevede kullanılan istihdam kavramı esas alınmaktadır. Tersine bir süreçte işsizlik; toplumsal refah, refahın bölüşümü, ekonomik büyüme ve kalkınma açısından iktisadi bir mesele olmasının yanı sıra bireysel ve toplumsal açıdan da birçok soruna zemin teşkil etmektedir. İşsizlikle mücadele çerçevesinde toplumda bütün kesimlerin istihdama dâhil edilmesi elzem bir nitelik taşımakta ve dezavantajlı grupların istihdamı bu açıdan ayrıca önemli hale gelmektedir. Dezavantajlı gruplar içerisinde yer alan kadınların işgücüne dâhil edilme sürecinde önlerinde bölgesel eşitsizlikler, beşerî sermaye yetersizliği, toplumsal normlar, işverenlerin ön yargıları gibi bir takım istihdam bariyerleri bulunmakta olup aktif istihdam politikaları ekseninde uygulanan aktif işgücü programları ile bu bariyerler kırılmaya çalışılmaktadır. Bu çerçevede çalışmada konu ile ilgili olarak ILOSTAT, TÜİK ve İŞKUR verileri kullanılarak aktif işgücü programlarının kadın işgücünün plasmanına yönelik yansımaları ele alınmış olup verilerden hareketle yapılan değerlendirmenin sonucunda arz yönlü politikaların yanı sıra talep yönlü bir program türü olan işbaşı eğitim programına ağırlık verilmesinin gerekliliği vurgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Kadın İşgücü, Kadın İstihdamı, Kadın İşsizliği, Aktif işgücü Programları

PDF

___

Akgeyik, T. (2017). Türkiye’de Kadınların İşgücü Piyasasına Katılımını Etkileyen Faktörler: Tüik Verileri Üzerine Bir Analiz. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, (70), 31-53.
Aşkın, U. ve Aşkın, E. Ö. (2017). Aktif İstihdam Politikası Olarak Toplum Yararına Programlar: Tokat İli Araştırması. Gazi İktisat ve İşletme Dergisi, 3(3), 1-16.
Biçerli M. K. (2016). 9. Basım Çalışma Ekonomisi, İstanbul, Beta Yayım.
Cafrı, R. ve Selci, F. (2020). Teknolojik Gelişmeler ve Kadın İstihdamı İlişkisi: AB Ülkeleri ve Türkiye Açısından Bir Değerlendirme. Itobiad: Journal of the Human & Social Science Researches, 9(5).
Çoşkun, B. (2017). Türkiye İş Ve İşçi Bulma Kurumunun Yeniden Yapılanma Süreci. Turkish Journal of Marketing, 2 (3), 125-155.
ILOSTAT, ILO modelled estimates and projections, population and labour force Açık erişim: https://ilostat.ilo.org/topics/population-and-labour-force/ Erişim Tarihi: 01.03.2021. ILOSTAT, ILO modelled estimates and projections, employment. Açık erişim: https://ilostat.ilo.org/topics/employment/ Erişim Tarihi: 01.03.2021.
ILOSTAT, ILO modelled estimates and projections, unemployment. Açık erişim: https://ilostat.ilo.org/topics/unemployment-and-labour-underutilization/ Erişim Tarihi: 01.03.2021.
İŞKUR, “Aktif İşgücü Programları”. Açık erişim: https://www.iskur.gov.tr/is-arayan/aktif-isgucu-programlari/ Erişim Tarihi: 01.03.2021.
İŞKUR, “Çalışanların Mesleki Eğitimi ”. Açık erişim: https://www.iskur.gov.tr/is-arayan/aktif-isgucu-programlari/calisanlarin-mesleki-egitimi/ Erişim Tarihi: 01.03.2021.
İŞKUR, “İşbaşı Eğitim Programları ”. Açık erişim: https://www.iskur.gov.tr/is-arayan/aktif-isgucu-programlari/isbasi-egitim-programlari/ Erişim Tarihi: 01.03.2021.
İŞKUR, İşgücü Piyasası Raporları. Açık erişim: https://www.iskur.gov.tr/kurumsal-bilgi/raporlar/ Erişim Tarihi: 01.03.2021.
İŞKUR, “Mesleki Eğitim Kursları ”. Açık erişim: https://www.iskur.gov.tr/is-arayan/aktif-isgucu-programlari/mesleki-egitim-kurslari/ Erişim Tarihi: 01.03.2021.
İŞKUR, “Sosyal çalışma programı”. Açık erişim: https://www.iskur.gov.tr/is-arayan/aktif-isgucu-programlari/sosyal-calisma-programi/ Erişim Tarihi: 01.03.2021.
İŞKUR, “Toplum Yararına Programlar ”. Açık erişim: https://www.iskur.gov.tr/is-arayan/aktif-isgucu-programlari/toplum-yararina-programlar-typ/ Erişim Tarihi: 01.03.2021.
İŞKUR, 2017, 2018 ve 2019 Yılı İstatistik Yıllıkları. Açık erişim: https://www.iskur.gov.tr/kurumsal-bilgi/istatistikler/ Erişim Tarihi: 01.03.2021.
Janoski, T. (1996). “Explaining State Intervention to Prevent Unemployment: The Impact of Institutions on Active Labor Market Policy Expenditures in 18 Countries”, Eds. Günther Schmid: Jacqueline O’Reilly ve Klaus Schömann, İnternational Handbook of Labor Market Policy and Evalation, Edward elgar, Cheltenham UK.
Kuvvetli Yavaş, H. (2021). Türkiye’de Genç Kadın İşsizliği ve İşgücü Politikaları, Çalışma ve Toplum, 2021/1 (68), 151-180.
Karabıyık, I. (2012). Türkiye'de Çalışma Hayatında Kadın İstihdamı. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 32(1), 231-260.
Karatepe Gürün, S. (2017). Türkiye'de Kadın İşsizliğinin Nedenleri: İstanbul'da Eğitimli İşsiz Kadınlar Üzerine Bir Alan Araştırması. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Kılıç, D. ve Öztürk, S. (2014). Türkiye’de Kadınların İşgücüne Katılımı Önündeki Engeller ve Çözüm Yolları: Bir Ampirik Uygulama. Amme İdaresi Dergisi, 47(1), 107-130.
OECD (2008). Gender and Sustaınable Development: Maxımısıng The Economıc, Socıal And Envıronmental Role Of Women. Açık erişim: https://www.oecd.org/social/40881538.pdf Erişim Tarihi: 01.03.2021. Özmen, F. (2012). Türkiye’de Kadın İstihdamı ve Mikro Kredi. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 3(6), 109-130.
Sevinç, G ve vd. (2018). Türkiye’de Kırdan Kente Göç Ve Göçün Aile Üzerindeki Etkileri, İktisadi İdari ve Siyasal Araştırmalar Dergisi, 3 (6), 70-82.
Serel, H. ve Özdemir, B. S. (2017). Türkiye’de Kadın İstihdamı ve Ekonomik Büyüme İlişkisi. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 15(3), 134-150.
TÜİK, “İşgücü İstatistikleri (2014 ve Sonrası)”. Açık erişim: https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=istihdam-issizlik-ve-ucret-108&dil=1 Erişim Tarihi: 01.03.2021.
TÜİK, “İşgücü İstatistikleri (Kasım 2020), Haber Bülteni”, Şubat 2021. Açık erişim: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=%C4%B0%C5%9Fg%C3%BCc%C3%BC-%C4%B0statistikleri-Kas%C4%B1m-2020-37480&dil=1 Erişim Tarihi: 01.03.2021.
Türkan, U. Ö. (2015). “İşsizlik ve İşsizlikle Mücadele Politikaları”, Çalışma Ekonomisi, Ed. Hüseyin M. Yüceol ve Fatma Fidan, İstanbul, Lisans Yayıncılık. 369-428. Uşen, Ş. (2007). Avrupa Birliği Ülkeleri ve Türkiye’de Aktif Emek Piyasası Politikaları. Çalışma ve Toplum, 2(13), 65-95.
Vazquez-Alvarez, Rosalia. (2004). The Economics of Active Labor Market Policies, Universidad St. Galen.
Zeren, F. ve Savrul, B. K. (2017). Kadınların İşgücüne Katılım Oranı, Ekonomik Büyüme, İşsizlik Oranı ve Kentleşme Oranı Arasındaki Saklı Koentegrasyon İlişkisinin Araştırılması. Yönetim Bilimleri Dergisi, 15(30), 87-103.