ORTA ÇAĞ İSLAM DÜŞÜNCESİ TARİHİNDE ZAMAN KAVRAMINA BAKIŞ

Zaman geniş bir anlayışıdır, fizikte, sosyolojide, ekonomide, dilbilimde ve başka bilimlerde farklı bakımdan yaklaşmışlar. Tüm tarihi dönemlerde bu kavram büyük değer taşımıştır. Zaman sürenin, iş ve hareketin geçdiği aşamanı ifade eder. Kur’an-ı Kerimde zaman kavramı saat, gün, ay, yıl gibi gösterilmiştir. Orta Çağ’da İslam düşüncesi tarihinde dünyanın, evrenin yaratılışı hakkında meseleleri araştırarken zaman kavramına dikkat etmişler, zaman varlıkla birge araştırma konusudur. Doğu peripatetizminin ilk büyük temsilcisi, mu’tezile Ebu Yusuf Yakub el-Kindi (800-873), Eş’arilik mezhebinin kurucusu Ebu Hasan Eş’ari (873-935), Basra’da X. yüzyılda ortaya çıkmış İhvan-ı Safa felsefi cemiyetinin temsilcileri, Doğu peripatetikleri (meşşaileri) ve başka düşünürler zaman kavramını kendilerine özgü açılardan değerlendirmişler. Böylece, Orta Çağ’da İslam düşüncesi tarihinde bilim adamları ve filozoflar zaman kavramına ait oldukları doktrinlere göre farklı bir bakış açısından yaklaşmışlar.

Anahtar Kelimeler:

Orta Çağ, , İslam düşüncesi, , Zaman, , din, , felsefe, , tarih

PDF

___

AKARSU, Bedia (1975). Felsefe Terimleri Sözlüğü. Ankara, Türk Dil Kurumu Yayınları. 233 s.
ƏŞƏRİ, Əbülhəsən (1999). Müsəlmanların fikirləri və ibadət edənlərin rəy müxtəlifliyi. //Şərq fəlsəfəsi (IX-XII əsrlər). Ərəb dilindən Azərbaycan dilinə tərcümə edən: Zakir Məmmədov. Bakı, BDU nəşriyyatı: s. 47-62
FÜZULİ, Məhəmməd (1987). Mətlə’ əl-etiqad. //Ərəb dilindən Azərbaycan dilinə tərcümə edən: Ziya Bünyadov. Bakı, Yazıçı nəşriyyatı. 101 s.
HANÇERLİOĞLU, Orhan (1976). Felsefe Ansiklopedisi. Kavramlar ve Akımlar, I. İstanbul, Remzi Kitabevi. 458 s.
KİNDİ, Yəqub (1999). İlk fəlsəfə. //Şərq fəlsəfəsi (IX-XII əsrlər). Ərəb dilindən Azərbaycan dilinə tərcümə edən: Zakir Məmmədov. Bakı, BDU nəşriyyatı : s. 31-46
QURAN (1997). //Ərəb dilindən Azərbaycan dilinə tərcümə edənlər: Vasim Məmmədəliyev və Ziya Bünyadov. Bakı, Qismət Nəşriyyat və Poliqrafiya Ltd.
MƏMMƏDOV, Zakir (1983). Bəhmənyarın fəlsəfəsi. Bakı, Elm nəşriyyatı. 208 s.
MƏMMƏDOV, Zakir (1994). Azərbaycan fəlsəfəsi tarixi. Bakı, İrşad nəşriyyatı. 343 s.
MÜZNİB, Əlabbas (1990). Müxtəsər ənbiya və islam tarixi. //Çapa hazırlayanı: Cahangir Qəhrəmanov. Bakı, Gənclik nəşriyyatı
SAFLIQ QARDAŞLARI (1999). Traktatlardan seçmələr. //Şərq fəlsəfəsi (IX-XII əsrlər). Ərəb dilindən Azərbaycan dilinə tərcümə edən: Zakir Məmmədov. Bakı, BDU nəşriyyatı: s. 77-92
TUSİ, Nəsirəddin (1980). Əxlaqi-Nasiri. //Fars dilindən Azərbaycan dilinə tərcümə edən: Rəhim Sultanov. Bakı, Elm nəşriyyatı. 256 s.
ÜLKEN, Hilmi Ziya (1968). Varlık ve Oluş. Ankara Üniversitesi Basımevi. 530 s.