SUÇA VE SUÇLUYA TOPLUMSAL DAMGA: NİĞDE İLİ ÖRNEĞİ
Cezaevi ve mahkûmlar hemen her çağda ve her toplumda sosyolojik olarak araştırma konusu olmuşlardır. Hüküm giymiş ve tutuklanmış olan mahkûmların yaşadığı yer olan cezaevleri, sosyal hayat içinde görünmeyen yerler olması ve suçlu bireylerin toplumsal normları ihlal eden fiilleri nedeniyle hapsolunması nedeniyle sosyologların buraya ilgisini çekmektedir. Artan bu ilgi üzerinden suç-suçluluk ilişkisi temelinden hareketle bu çalışmamızda hem teorik hem de uygulamalı olmak üzere birbirini tamamlayan iki faktör yer almaktadır.
Teorik bölümünde suç, suçluluk, suçu açıklamaya dayalı teoriler ve sosyolojik analiz yapmamızı sağlayacak damgalama ve buna bağlı etiketleme teorilerine ve bunun sosyal olgularına (sosyal dışlanma vb.) yer verilmektedir.
Uygulama kısmında ise Niğde özelinde herhangi bir suç nedeniyle hapishane geçmişi olan 20 kişiyle derinlemesine yapılmış ikili görüşmelere ve soru cevap tekniğine dayanmaktadır. Öte yandan bireysel ilişkiler aracılığıyla kurulan ilişkilerde farklı suçlara nehir söyleşisi yani otobiyografik söyleşi yöntemi ile ulaşılarak kartopu yöntemiyle örneklem oluşturulmuştur. Yapılan görüşmeler, mümkün olduğunca kişilerle yalnız yapılmış olup, kişinin geçmişe dönük tarihini hatırlayacağı sorularla ve söyleşi şeklinde yapılmıştır.
Araştırmanın amacı, total kurum olan hapishanelerden çıkan insanların toplumdaki konumunu ve toplumsal hayata uyum sorunlarını, bu durumun suçlara göre değişip değişmediğini tespit etmek ve hükümlülerin cezaevi sonrası iş bulma konusundaki sıkıntılarını araştırmaktır. Araştırmamız da suçlu cezasını çektiği halde toplum nezdinde suçun devam edildiği ve kişi hapishane sonrası bedeli ödenemez bir şekilde suçlu olduğu hipotezi doğrulanmıştır. Dolayısıyla çoğu mahkûmların, toplum etiketlediği için suçlu bu etiketi içselleştirip meşrulaştırarak, suç işlemeye devam ettikleri tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler:
Suç, Suçluluk, Damgalama, Etiketleme, Sosyal Dışlanma
___
- Aydoğan, Ramazan(2018), ”Cezaevi Sonrası Denetimli Serbestlik Sürecindeki Hükümlülerin Suç, Damga ve Sosyal Dışlanma Bağlamında İncelenmesi”, Yüksek Lisans Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Bağ,B., Ekinci M. (2006). Ruhsal Sorunlu Bireylere Yönelik Toplum Tutumları Ölçeğinin (RSTTÖ) Türk Toplumunda Geçerlilik ve Güvenirliğinin Değerlendirilmesi, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, C.5, S.15, s.63-83
- Becker, Howard, S.(2013), Haricîler (Outsiders): Bir Sapkınlık Sosyolojisi Çalışması (4.Baskı). Ankara:Heretik Yayıncılık
- Brohan, E., Slade, M. vd. (2010), Experiences of mental illness stigma, prejudice and discrimination: a review of measures, BMC Health Services Research, 80:10, s. 1-11.
- Bilge, A.,Çam O. (2010). Ruhsal Hastalığa Yönelik Damgalama ile Mücadele, TAF Preventive Medicine Bulletin. 9(1), s. 71-78
- Çifci,Gökçearslan,E.(2008).” Kapkaç Suçundan Hüküm Giyenlerin, Sosyo- Demografik Özellikleri, Sosyal Dışlanma Süreçleri, Suç ve Diğer Sapma Davranışlar Açısından İncelenmesi”, Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Dolu, O. (2011), Suç Teorileri: Teori, Araştırma ve Uygulamada Kriminoloji (3.Baskı).Ankara:Seçkin Yayıncılık
- DURKHEİM, Emile(2004), Sosyolojik Yöntemin Kuralları, Çev. Cenk Saraçoğlu, Bordo-Siyah Yayınevi, İstanbul.
- FOUCAULT, Michel(2006), Hapishanenin Doğuşu, Çev. Mehmet Ali Kılıçbay, İmge Kitabevi Yayınları, Ankara.
- GİDDENS, Anthony(2000), Sosyoloji, Ayraç Yayınevi, Ankara.
- Goffman, E., (2014), Damga: Örselenmiş Kimliğin İdare Edilişi Üzerine Notlar, (Çev. L.S.Ş.Geniş), Ankara: Heretik Yayıncılık..
- Kocabaş,Feyza,E.(2012), “Her Suçlunun Yeri Cezaevi Mi? Suçlunun Topluma Yeniden Kazandırılması ve Denetimli Serbestlik”, Erünal Sosyal Bilimler Lisesi Tubitak Projesi, Antalya
- KOÇEL, TAMER(2015).İşletme Yöneticiliği.İstanbul: Beta Yayınları
- Örki, Hülya (2018), “Suça İtilmiş Çocukların Yazılı Basında Temsili”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, C.11, S.56, s.412-426.
- Özmen,S.,Erdem,R.(2018), “Damgalamanın Kavramsal Çerçevesi”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi,23(1),185-208
- Taşkın, O. (2007), “Ruhsal Hastalıklarda Damgalama ve Ayrımcılık”, Meta Basım Matbaacılık, İzmir. Üçok,A.(2003), “Şizofreni Hastası Neden Damgalanır?” ,Klinik Psikiyatri Dergisi, 6(Ek 1):3-8.
- https://sosyalpolitika.fisek.org.tr/soysal-dislanmaya-kuramsal-yaklasimlar/
- ISSN: 2587-1331
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2017
- Yayıncı: Bülent KARA
Sayıdaki Diğer Makaleler
Ali Ertuğrul’a Göre Niğdeli Kadı Ahmed’in El-Veledü’ş-Şefîk Ve’l-Hâfidü’l-Halîk’ı
SUÇA VE SUÇLUYA TOPLUMSAL DAMGA: NİĞDE İLİ ÖRNEĞİ
NİĞDE MÜZESİN’DEKİ III.GIYASEDDİN KEYHÜSREV DÖNEMİNE AİT SİKKELER
SURRE ALAYLARI VE KABE ÖRTÜLERİ: NİĞDE MÜZESİ KABE ÖRTÜLERİ ÖRNEĞİ
1476 TARİHLİ VAKIF DEFTERİNE GÖRE NİĞDE’DE KULLANILMIŞ LAKAP VE UNVANLAR