GELENEKSEL TÜRK KÜLTÜRÜNDE GÖÇ OLGUSUNUN TÜRKÜLERE YANSIMALARI VE MALATYA YÖRESİ YAYLA TÜRKÜLERİ

Göç; ferdi ya da kitlesel olarak birtakım sebeplerin yarattığı çıkış isteğiyle kısa ya da uzun süreli gerçekleştirilen bir konum değiştirme faaliyetidir. Türkler için göç ve göç etmek özel ve kültürel bir kavramdır. Türkler, göçebe kültürünü Orta Asya’dan taşımış, Anadolu’da, hatta yeryüzünde dağıldıkları her coğrafi konumda devam ettirmiş, yaşam ve geçim şekillerinin neticesiyle göçebelik kültürünü var etmişlerdir. Sosyal ve edebi alanda bu kültürün etkilerini görmek mümkündür. Yaşanan her göç, şekli ve sebebi ne olursa olsun toplumsal ve kültürel bir olgu olarak manevi değerleri aktarmada önemli bir işleve sahiptir. Kültürel bellek aktarıcısı göçler, yine birer bellek aktarım aracı olan destanlarda, hikâyelerde, ağıtlarda ve türkülerde ifade bulmuştur. Türk yaşantısının en özel ifade araçlarından biri olan türkülerde göç olgusunun yayla göçleri bağlamında Malatya yöresi türküleri üzerinden incelendiği bu nitel çalışmada, yazılı kaynak tarama yöntemi elde edilen verilerle türkülerde dile getirilmiş olan kültür; göç yaşantıları ve bunların yansıttığı iç ve dış dünya tahlil edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

kültür, gelenek, göç, yayla

PDF

___

ABBASOV, Elçin (2012). “Köroğlu Destanında Göç Semantemi”, Halk Kültüründe Göç Uluslararası Sempozyumu Bildirileri, Ed. Prof. Dr. Ali Duymaz, İstanbul: Motif Vakfı Yayınları, s. 3-7.
ALPTEKİN, Ali Berat (2010). “Türk Halk Hikâyelerinde (Kerem İle Aslı, Şah İsmail İle Gülizar, Hurşit İle Mahımihri, Cihan ve Abdullah) Göç”, Halk Kültüründe Göç Uluslararası Sempozyumu Bildirileri, Ed. Prof. Dr. Ali Duymaz, İstanbul: Motif Vakfı Yayınları, s. 86-96.
ARI, Bülent ve TÜRKAN, Hüseyin Kürşat (2018). Karacaoğlan’da Göç, Karadeniz, S. 39, s. 30-45.
ARVAS, Abdulselam (2012). Türk Destanlarına Yansıyan Göç Olgusuna Genel Bir Bakış, Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, S. 1, (Balkan Özel Sayısı-I), s. 215-226.
ATILGAN, Halil ve TURHAN, Salih (2002). Malatya Musiki Folkloru, Ankara: Malatya Belediyesi Kültür Yayınları.
DURMUŞ, İlhami (2014). Türk Kültür Çevresinde Kültür Adlandırmaları, Gazi Akademik Bakış, C. 8, S. 15, s. 269-298.
EKİCİ, Metin (2019). Soylamalar ve 13. Boy: Salur Kazan’ın Yedi Başlı Ejderhayı Öldürmesi, İstanbul: Ötüken Neşriyat.
GÜMÜŞÇÜ, Osman. (2016). “Yaylak ve Kışlak”, TDV İslâm Ansiklopedisi, EK-2, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, s. 677-678.
HAZNEDAROĞLU, Aslıhan ve KARAGÖZ, Didem Ayça (2019). “Yayla Kültüründe Kadın İşi – Erkek İşi Algısı Üzerine Bir Çalışma: Aşağı Çağrankaya Yaylası Örneği”, Uluslararası Yaylacılık ve Yayla Kültürü Sempozyumu (26-28 Eylül 2019) Bildirileri, Ed. Prof. Dr. Mustafa Cin ve Dr. Öğr. Gör. Nazım Kuruca, Giresun: Giresun Üniversitesi Yayınları s. 205-224.
KAFESOĞLU, İbrahim. (2011). Türk Millî Kültürü, İstanbul: Ötüken Neşriyat.
KARADEMİR, Fevzi (2019). Sözlüksel Anlambilim Açısından Göç (±) Kavramı, Socıal Sciences Studies Journal, C. 5, S. 43, s. 4872-4885.
KUNDAKÇI, Sibel (2019). “Kastamonu Kazası Yaylakları (1487-1582)”, Uluslararası Yaylacılık ve Yayla Kültürü Sempozyumu (26-28 Eylül 2019) Bildirileri, Ed. Prof. Dr. Mustafa Cin ve Dr. Öğr. Gör. Nazım Kuruca, Giresun: Giresun Üniversitesi Yayınları, 240-259.
KURT, Begüm (2016). Malatya Yöresi Türkü Söyleme Geleneği ve Malatya Türküleri, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
ÖGEL, Bahaeddin (1978). Türk Kültür Tarihine Giriş 1, Türklerde Köy ve Şehir Hayatı, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
ÖGEL, Bahaeddin (2010). Türk Mitolojisi, C. 1, Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
ÖNAL, Mehmet Naci ve DURSUN, Aysun (2012). “Muğla’da Konargöçer Yaşam ve Yaylacılık Geleneğinin İzleri”, Halk Kültüründe Göç Uluslararası Sempozyumu Bildirileri Kitabı, İstanbul: Motif Vakfı Yayınları, s. 716-724.
TRT Halk Müziği Repertuarı, https://www.repertukul.com/ (Erişim tarihi: 7.06.2020).
Türk Halk Müziği Sözlü Eserler Antolojisi (2006), C. 1, Ankara, Müzik Dairesi Başkanlığı.