419283

Tereke kaydından hareketle bir Osmanlı vezirinin 18. yüzyıl başlarındaki yaşam tarzı: Amcazâde Hüseyin Paşa

Tereke sözcük anlamı olarak ölen bir kişinin bıraktığı şeyler demektir. Tereke defterleri diğer adıyla muhallefât defterleri Osmanlı Tarihi’nde ekonomik ve sosyal tarih çalışmaları yapanlar açısından son derece önemli kaynaklardır. Çünkü bu defterlerde ölen kişinin bıraktığı eşyalardan hareketle kişinin sosyal hayatı, yaşam standardı, alım gücü, toplumsal ilişkileri hatta dünya görüşü hakkında fikir sahibi olmamız mümkün olabilmektedir. İncelediğimiz defter, Edirne tereke defteridir. Defterin genelinde tereke kayıtları mevcuttur ve konumuz olan Amcazâde Hüseyin Paşa’nın terekesi de bu kayıtlardan birisidir. Amcazâde Hüseyin Paşa, Osmanlı Devleti’nde çeşitli görevlerde bulunduktan sonra vezir-i azamlığa kadar çıkmış bir devlet adamıdır. Onun bahsi geçen defterde yer aldığı kadarıyla bıraktığı eşyaları ise 18. yüzyılın başlarında Osmanlı devlet adamlarının yaşam tarzı hakkında ipuçları verecek nitelikte görülmektedir.

Life style of a grand vizier in the beginning of 18th century based on the estate records: Amcazâde Hüseyin Pasha

The meaning of the word “estate” is, all the property an individual leaves after his or her death. Estate records -also known as inheritance records- were highly important sources in Ottoman History for the people who studied on economic and social history. Because, with the help of estate written on the records; we can get information about that person’s social life, life standard, purchase power, social relations and even his or her world-view. The record which we examined belongs to Edirne and it is located in National Library with number 89. In the record there are some estate entries and the estate of Amcazâde Hüseyin Pasha –the subject that we examined- is one of these entries. Amcazâde Hüseyin Pasha was a statesman who was assigned to several positions and finally became grand vizier and died in 1702. According to the entries written on the record, his estates have enough quality to give us some clues about the life styles of Ottoman statesmen in the beginning of 18th century. But in this study, we want to expand the subject by examining the estate records of middle class people and also focus on the differences or components of life styles of dominators and dominated people in Ottoman society.

PDF

___

Artan, Hülya,1998, “Terekeler Işığında 18. Yüzyıl Ortalarında Eyüp’te Yaşam Tarzı Standartlarına Bir Bakış: Orta Halliliğin Aynası”, 18. Yüzyıl Kadı Sicilleri Işığında Eyüp’te Sosyal Yaşam, Ed. Hülya Artan, İstanbul.
Çadırcı, Musa, 1986,“Hüseyin Avni Paşa’nın Terekesi”, Belgeler, 1986, C. XI, S. 15, s. 145-164.
Barkan, Ö. Lütfi, 1966, “Edirne Askeri Kassâmına Ait Tereke Defterleri (1545-1659) ”, Belgeler, C. III, S. 5-6
Devellioğlu, Ferit,1970, Osmanlıca Türkçe Ansiklopedik Lûgat, Ankara, s. 684.
Emecen Feridun, 2004, “Ayan ve Muhallefâtı: Karaosmanoğlu Hacı Mustafa Ağa” CİEPO, XIV. Sempozyumu Bildirileri, 18-22 Eylül 2000 Çeşme, Ankara, 141-148.
Hattox, Ralph S., 1996, Kahve ve Kahvehaneler, İstanbul.
İnalcık, Halil , 1953,“15. Asır Türkiye İktisadi ve İçtimaî Kaynakları”, Belleten, S. 44, s. 693-708.
Özdeğer, Hüseyin,1988, 1463-1640 Bursa Şehri Tereke Defteri, İstanbul.
Yılmaz, Mustafa,2002, Bursa Şeriye Sicilleri Tereke Defteri (1487-1489), Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, basılmamış yüksek lisans tezi.
Uzunçarşılı, İsmail Hakkı, 1988, Osmanlı Tarihi, C. III, 2. Kısım, s. 444–447.
Edirne Şer‘iyye Sicili, 89 (Mikrofilm Arşiv No: 4707), s. 3/4; 3/5; 4/2; 6/5; 15/2; 16/1; 17/2; 45/4; 56/2; 56/3; 60/2; 62/1;67/2; 72/2; 72/4; 84/3; 91/1; 92/1;