SEYİRCİ ANLAYIŞI AÇISINDAN GELENEKSEL TÜRK TİYATROSU İLE BİR DEMET TİYATRO DİZİSİNİN KARŞILAŞTIRILMASI

Gelişen teknolojiyle birlikte, var olan geleneksel anlatım biçimlerinin yerini yeni anlatım biçimleri alır. Bu yeni araçlar kendilerini kullanan topluluklar için yeni kültür alanlarıdır. Televizyon içeriği ve seyircisi ile beraber hem yazılı kültürün hem de sözlü kültürün yeni icra ortamlarından biridir. Her ülkedeki televizyon yayıncılığı içerikleriyle beraber yerelleşir. Yayımlanan dizilerde işlenen konular yerli malzemeden yararlanılarak oluşturulur. Bu anlayışın temeli izleyiciye ulaşabilmektir. Geleneksel anlatım biçimlerinden biri olan sözlü kültürün kent yaşantısındaki izlerini taşıyan halk tiyatrosunun bir malzeme olarak yararlanıldığı yazılı dönem ürünlerinde hem mizah dergilerinde hem de metne bağlı Batı tarzı tiyatro tekniğinde okuyucunun/seyircinin bireyselleştiği bir tutumla karşı karşıya kalırız. Elektronik çağda radyo, sinema, televizyon kültürünün dinleyici /seyirci anlayışı geleneksel halk tiyatrosundaki seyirci anlayışıyla benzerlikler taşımaktadır. Bu yazıda geleneksel halk tiyatrosu ve Bir Demet Tiyatro dizisinin seyirci anlayışı arasında bir devamlılık bulunup bulunmadığı konusu incelenecektir. İlk kez 1995 yılbaşı gecesi «MTV-Meclis TV» adıyla Star televizyonunda yayımlanan Bir Demet Tiyatro adlı oyun, daha sonra diziye dönüştürülmüş ve 2007 yılına değin gösterilmiştir. Çıtır Ailesi ve içinde yaşadığı mahalledeki insanların başlarından geçen olayların mizahi bir şekilde anlatıldığı bu dizinin metin yazarı Yılmaz Erdoğan'dır. Seyirci algısı bakımından geleneksel halk tiyatrosuyla arasındaki farklılık ve benzerlikleri ortaya koymayı amaçlayan bu yazıda, geleneksel halk tiyatrosundaki ve dizideki seyirci etkisi, seyirci profili ve seyircisinin bu iki farklı anlatıya verdikleri anlam ortaya konulmaya çalışılmış ve de dizinin internet ortamında yeniden üretimi ele alınmıştır

Comparing Traditional Turkish Theater To 'Bir Demet Tiyatro' The TV Series In Terms Of The Sense Of Audience

Along with developing technology, traditional forms of narration that exist are replaced with new forms of them. These new instruments are new cultural areas for the communities using them. These are also from the new environments of performance for both oral culture and written culture with the TV content and audience. The forms get localized along with the contents of the TV broadcasting in every country. Processed topics on TV series broadcasted are created through local materials. This attitude aims to reach audience. We face with the position in which reader/audience gets individualized in both comic magazines and text based Western-style theater technics as the products of written period when people utilized folk theater as a material reflecting oral culture, which is one of traditional forms of narration, in urban life. In electronic age, the listener/audience attitude of the radio-cinema-television culture contains similarities in terms of the conception of audience in folk theater. In this paper, we prove that the audiences of traditional folk theater and 'Bir Demet Tiyatro' TV series have a connection. 'Bir Demet Tiyatro' as a play was broadcasted with a different name called 'MTV-Meclis TV' on Star TV on a New Year's Eve for the first time. Later it continued to be broadcasted on TV for eight seasons with spaces by getting transformed into TV series. Yılmaz Erdoğan wrote the TV series in which the events Çıtır family and the people around it in the neighborhood have been through are showed and explained. In the paper which aims to show the differences and similarities between traditional folk theater and this TV series in terms of the sense of audience, we share some information about the audience profiles of these two things. We also try to explain the influence of the audience on the play. Finally we try to indicate how this audience as a community gives meaning to the TV series on the internet all over again

___

And, Metin. Başlangıcından 1983'e Türk Tiyatro Tarihi. İstanbul: İletişim Yayınları, 2006
And, Metin. Geleneksel Türk Tiyatrosu.Ankara: Bilgi Yayınevi, 1969.
Ayan, S. Ekranların Mükremin Abisi. Negatif Dergi. Temmuz- Ağustos, 1995.
Burke, Peter. Tarihin Görgü Tanıkları. İstan- bul: Kitap Yayınevi,2009.
Emeksiz, Abdulkadir.Geleneksel Türk Tiyatro- sunda Seyirci Odaklı İcra Farklılaşması. Dümbüllü İsmail Efendi ve Dünden Geleceğe Geleneksel Türk Tiyatrosu S e m p o z y u m u Bildirisi. (Haz. Süleyman Şenel) İstanbul: İstanbul Büyükşehir ları, 2008. Belediyesi Yayın
Esslin, Martin. Televizyon Çağı. İstanbul: Pınar Yayınları, 2001.
Bir Demet Tiyatro.(2016) https://www.fa- cebook.com/BirDemetTiyatro/photos/ pb. 204449543022769.2207520000.1456 698094./696417937159258/?type=3&theater adresinden 28 Şubat 2016'da alınmıştır.
Bir Demet Tiyatro. (2009).https://eksisozluk. com/bir-de met-tiyatro. adresinden 22 Nisan 2015'de alınmıştır,
Bir Demet Tiyatro. (2011). https://eksisozluk. com/bir-de met-tiyatro. adresinden 22 Nisan 2015'de alınmıştır.
Bir Demet Tiyatro. (2013). https://eksisozluk. com/bir-de met-tiyatro. adresinden 22 Nisan 2015'de alınmıştır.
Bir Demet Tiyatro. (2015) https://www.facebook. com/BirDemetTiyatro/photos/ 12590546464.58063.204449543022769/6917 04854297233/?type=3&theater sinden 3 Ocak 2016'de alınmıştır. a.2292 a d r e
Bir Demet Tiyatro. (2015) https://www.facebook. com/BirDemetTiyatro/photos/ 12590546464.58063.204449543022769/6951 71203950598/?type=3&theater sinden 3 Ocak 2016'de alınmıştır. a.2292 a d r e
Bir Demet Tiyatro. (2015). http://noluyo.tv/kafa- kafaya/in dex/bir-demet-tiyatro. adresinden 10 Mayıs 2015'de alınmıştır.
Bir Demet Tiyatro.(2016) www.facebook. com/BirDemetTiyatro/photos/pb.2044 49543022769.2207520000.145669809 4./233107933490263/?type=3&theater adresinden 28 Şubat 2016'da alınmıştır.
Kudret, Cevdet. Karagöz I. Ankara:Bilgi Yayıne- vi, 1992.
Kullar, Umut ve Serkan İnci. İnci Caps Kutsal Mizah Kırbacı. İstanbul: Epsilon Yayınları, 2015.
Mutlu, Erol. Televizyon ve Toplum.Ankara: Tür- kiye Radyo Televizyon Kurumu Yayınları, 1999.
Nutku, Özdemir.Meddahlık ve Meddah Hikaye- leri. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları, 1997.
Özakman, Turgut.Oyun ve Senaryo Yazma Tek- niği. Ankara: Bilgi yayınevi, 2012.
Özdemir, Nebi. Medya, Kültür ve Edebiyat.Anka- ra: Geleneksel Yayıncılık.2012.
Özsoy, Aydan. Televizyon ve İzleyici.Ankara: Ütopya Yayınevi, 2011.
Pekman, Yavuz. "Türk Tiyatrosunda Bir "Başrol'' Olarak Mahalle''. Tiyatro Eleştirmenliği ve Dramaturji Bölüm Dergisi,10(2007) 28-61.
Postman, Neil. Televizyon: Öldüren Eğlence. İs- tanbul: Ayrıntı Yayınları, 2012.
Sanders, Barry. Öküz'ün A'sı. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2013.
Sönmez, Sevengül. Karagöz Kitabı. İstanbul: Ki- tabevi Yayınları, 2000.
Şener, Sevda.Cumhuriyet'in 75. Yılında Türk Ti- yatrosu. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 1999.
Tekerek, Nurhan. Popüler Halk Tiyatrosu Gele- neğimizden Çağdas Oyunlarımıza Yansı- malar. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, 2001.
Walter, Ong. Sözlü ve Yazılı Kültür. İstanbul: Metis Yayınları,2013.
Yaylagül, Levent. Kitle İletişim Kuramları. An- kara: Dipnot Yayınları, 2010.