Hakan KURT, Gülay EKİCİ, Özlem AKSU, Ahmet GÖKMEN, Murat AKTAŞ

Öğretimde planlama ve değerlendirme dersinin öğretmen adaylarının öğretmen öz-yeterlik algısına etkisinin incelenmesi

Bu araştırmanın amacı; öğretimde planlama ve değerlendirme dersinin öğretmen adaylarının öğretmen öz-yeterlik algısına etkisini incelemektir. Araştırma toplam 196 öğretmen adayının katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Bu araştırma karma (mixed) desene göre hazırlanmıştır. Araştırma verilerinin top- lanmasında Tschannen-Moran & Hoy (2001) tarafından hazırlanmış olanÖğretmen Öz-yeterlik Ölçeği kullanılmıştır. Bu çalışma için ölçeğin geneli için hesaplanan Cronbach Alpha Güvenirlik Katsayısı, .94dür. Nicel verilerin anali- zinde betimsel istatistiklerin yanında, bağımlı gruplar için t-testi, bağımsız gruplar için t-testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ve etki büyüklüğü kore- lasyon katsayısı da hesaplanmıştır. Nitel verilerin analizinde ise içerik analizi yapılmıştır. Araştırma sonunda, öğretimde planlama ve değerlendirme dersinin öğretmen adaylarının öğretmen öz-yeterlik algı düzeylerinin olumlu yönde değişmesinde etkili olduğu belirlenmiştir. Ayrıca öğretmen adaylarının öğret- men öz-yeterlik algı düzeylerinin genel akademik başarı durumu ve mezun oldukları lise türü açısından anlamlı bir fark göstermediği bulunmuştur. Sadece öğretmen adaylarının öğretmen öz-yeterlik algı düzeylerinin ölçeğin genelinde kız öğretmen adayları yönünde anlamlı bir farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Nitel verilerde ise öğretmen adayları öğretimde planlama ve değerlendirme dersinin öğretmen öz-yeterlik algısının gelişmesinde olumlu etki yaptığını ancak dersin daha fazla uygulamaya yer verilerek işlenmesi gerektiğini vurgu- lamışlardır.

An investigation into the effect of educational planning and evaluation course on pre-service teachers self-efficacy perceptions

The aim of the present study is to analyze the effects of educational planning and evaluation course on pre-service teachers self-efficacy percep- tions. A total of 196 teachers participated in the study. The research was based on the mixed model. In data collection, the Teacher Self-Efficacy Scale developed by Tschannen-Moran & Hoy (2001) was used. The Cronbach s alpha reliability coefficient for the whole scale was found to be .94. In the analysis of quantita- tive data, descriptive statistics, t-test for dependent groups, t-test for independ- ent groups, one-way analysis of variance (ANOVA) and impact size correlation coefficient were performed. In the analysis of qualitative data, content analysis was adopted. At the end of the study, it was observed that educational planning and evaluation course had a positive influence over pre-service teachers self- efficacy perceptions. In addition, it was found that pre-service teachers self-effi- cacy perception levels did not differ significantly in terms of general academic achievement level and high school type. The only significant difference was observed in the female pre-service teachers self-efficacy perceptions. As for the qualitative data, the pre-service teachers emphasized that the educational plan- ning and evaluation course had a positive impact on the improvement of teacher self-efficacy perception, but they believed more practice should be incorporated in the course.

PDF

___

Akengin, H., Şahin C.T., Kaya B., Bengiç G. & Sargın S., (2010). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Bazı Genel Coğrafya Konuları ve Bunların Öğretimi ile ilgili Öz-yeterlik Algıları. Marmara Coğrafya Dergisi, 7897.
Aksu, H. H., (2008). Öğretmen Adaylarının Matematik Öğretimine İlişkin Öz-yeterlilik İ nançları. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8 (2): 161-170.
Aktağ, I. & Walter J., (2005). Öğretmen adaylarının mesleki yeterlilik duygusu. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 3 (4): 127-131.
Allinder, R. M., (1994). An Examination of the Relationship Between Teacher Efficacy and Curriculum Based Measurement and Student Achievement. Remedial & Special Education, 27: 141-152.
Aston, P.T., (1984). Teacher efficacy: A motivational paradigm for effective teacher education. Journal of Teacher Education, 35 (5): 28-32.
Bandura, A., (1986). Social foundations of thought and action: a social cognitive theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
Bandura, A., (1995). Self-efficacy in changing societies. New York: Cambridge University Press.
Bandura, A., (1997). Self-efficacy. The exercise of control. New York: W.H. Freeman.
Bjorklund, D. F., (1995). Childrens thinking: developmental function and individual differences. Brooks/Cole Pub.
Brouwers, A. & Tomic, W., (2003).A test of the factorial validity of the teacher efficacy scale. Research in Education, 69: 6780.
Bümen, N. T., (2006). Doktora Eğitimi Yapan Öğrencilere Yönelik Yürütülen Öğretimde Planlama ve Değerlendirme ile Gelişim ve Öğrenme Derslerinin Değerlendirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 6 (1): 752.
Büyüköztürk, Ş., (2007). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem-A Yayıncılık.
Cannon, J. R. & Scharmann, L. C., (1996). Influence of a Cooperative Early Field Experience On Preservice Elementary Teachers Science Self- Efficacy. Science Education, 80: 419-436.
Cantrell, P., Young S. & Moore A., (2003). Factors affecting science teaching efficacy of preservice elementary teachers. Journal of Science Teacher Education, 14 (3): 177-192.
Cerit, Y. (2011). The relationship between preservice classroom teachers self-efficacy beliefs and classroom management orientations. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 30 (2011): 156-175.
Creswell, J. W. (2003). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
Creswell, J. W. (2005). Educational Research: Planning, conducting, and evaluating quantita- tive and qualitative research. Upper Saddle River, Merrill, NJ.
Creswell, J.W. (2006). Understanding mixed methods research (Chapter 1). Available from: http://www. sagepub.com/upm-data/10981_Chapter_1.pdf.
Çapa, Y., Çakıroğlu, J. & Sarıkaya, H., (2005). The development and validation of a Turkish ver- sion of the teachers sense of efficacy scale. Eğitim ve Bilim, 30 (137): 74-81.
Coşkun, E., Gelen, İ. & Öztürk, E. P. (2009).Türkçe Öğretmeni Adaylarının Öğretimi Planlama, Uygulama ve Değerlendirme Yeterlik Algıları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6 (12), 140-163.
Coştu, B., Karamustafaoğlu, S. & Ayas, A., (2005).Öğretimde Planlama ve Değerlendirme Dersi Uygulama Etkinliklerinin Geliştirilmesi ve Değerlendirilmesi. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2 (29), 111-120.
Çalışkan, S., Sezgin Selçuk, G. & Özcan, Ö., (2010). Fizik Öğretmen Adaylarının Öz-yeterlik İnançları: Cinsiyet, Sınıf Düzeyi ve Akademik Başarının Etkileri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 18 (2), 449-466.
Çapa, Y., Çakıroğlu, J. & Sarıkaya, H., (2005). The development and validation of a Turkish ver- sion of the teachers sense of efficacy scale. Eğitim ve Bilim, 30 (137): 7481.
Çapri, B. & Çelikkaleli Ö., (2008). Öğretmen adaylarının öğretmenliğe ilişkin tutum ve mesleki yeterlilik inançlarının cinsiyet, program ve fakültelerine göre incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9 (15): 33-53.
Çelik, F. & Önal, A. S., (2005). Öğretimde Planlama ve Değerlendirme Dersi Öğretim Programının Değerlendirilmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18.
Çelikkaleli, Ö. ve İnandı, Y., (2012). İlköğretim Öğretmenlerinin Disiplin Anlayışı ve Kişilerarası İlişkiye Yönelik Yetkinlik İnancının İncelenmesi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 2 (2): 15-28.
Ekici, G., (2008a). Effects of classroom management lesson on preservice teacher teacher sense of self efficacy. Hacettepe University Journal of Education, 35: 98110.
Ekici, G., (2008b). Sınıf Yönetimi Dersinin Öğretmen Adaylarının Sınıf Yönetimine Yönelik Tutum ve İnanç Kazanma Düzeyine Etkisi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17 (3): 167-182.
Ekici, G., Atik, A. D., Gökmen,A., Altunsoy, S. & Çimen, O., (2010). An assessment of the relationship between teacher candidates levels of teacher self-efficacy and levels of their attitudes and beliefs on classroom control. Uluslararası Öğretmen Yetiştirme Politikaları ve Sorunları Sempozyumu II, sayfa:11961204, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Bakü-Azerbaycan ve Azerbaycan Devlet Pedaqoji Üniversitesi.
Emmer, E. & Hickmen, J., (1991). Teacher efficacy in classroom management and discipline. Educational and Psychological Measurement, 51: 755-765.
Erden, M., (1998). Öğretmenlik mesleğine giriş. İstanbul: Alkım yayınları
Gibson, S., & Dembo, M., (1984). Teacher efficacy: A construct validation. Journal of Education Psychology, 76: 569-582.
Goddard, R. D., Hoy, W. K., & Woolfolk-Hoy, A. W., (2004). Collective efficacy beliefs: Theoretical developments, empirical evidence, and future directions. Educational Researcher, 33(3): 3-13.
Gökçe, E., & Demirhan, C., (2005). Öğretmen Adaylarının ve İlköğretim Okullarında Görev Yapan Uygulama Öğretmenlerinin Öğretmenlik Uygulaması Etkinliklerine İlişkin Görüşleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 38 (1): 43-71.
Gökyer, N., (2012). Öğretmen Adaylarının Hizmet Öncesi Eğitim Sürecinde Derslerin İşlenişine İşlişkin Görüşleri. Milli Eğitim, 196: 124-140.
Green, S., Salkind, N. & Akey, T., (2000). Using SPSS for Windows. Analyzing and understan- ding data. New Jersey: PracticeHall.
Guskey, T. R. & Passaro, P.D., (1994). Teacher efficacy: A study construct dimensions. American Educational Research Journal, 31: 627643.
Henson, R. K., (2001). Relationships between preservice teachers self-efficacy, task analysis, and classroom management beliefs. Paper presented at the Annual Meeting of the Southwest Educational Research Association, New Orleans, LA.
Hoy, W. K. & Woolfolk, A. E., (1993). Teachers sense of efficacy and the organizational healthy of schools. The Elementary School Journal, 93: 356-372.
Johnson, R. B., & Onwuegbuzie, A. J. (2004). Mixed methods research: A research paradigm whose time has come. Educational Researcher, 33(7), 14-26.
Johnson, B. & Turner, L. A. (2003). Data collection strategies in mixed methods research. In A. Tashakkori & C. Teddlie (Eds.), Handbook of mixed methods in social and behavioral research (pp. 297-319). Thousand Oaks, CA: Sage.
Kahyaoğlu, M., & Yangın, S., (2007). İlköğretim Öğretmen Adaylarının Mesleki Öz-yeterliklerine İlişkin Görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15 (1): 73-84.
Karaca, E., (2006). Öğretimde Planlama ve Değerlendirme Dersine Yönelik Bir Tutum Ölçeği Geliştirme. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16, 213-230.
Karacaoğlu, C., (2009). Öğretmenlerin Sınıf İçi Yeterliklerine İlişkin Bir Araştırma (Ankara İli Örneği), Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 8 (30): 60-78.
Karasar, N., (1991). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Sanem Matbaacılık San ve Tic. A.Ş. Kavcar, C. (2003). Alan öğretmeni yetiştirme. Eğitimde Yansımalar: VII. Çağdaş Eğitim Sistemlerinde Öğretmen Yetiştirme Ulusal Sempozyumu, Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Kültür Merkezi, 10-12.
Kılıç, A. & Acat, M. B., (2007. Öğretmen Adaylarının Algılarına Göre Öğretmen Yetiştirme Programlarındaki Derslerin Gereklilik ve İşe Vurukluk Düzeyi. Sosyal Bilimler Dergisi, 17: 21-37.
Kiremit, H. Ö., (2006). Fen Bilgisi Öğretmenliği Öğrencilerinin Biyoloji ile İlgili Özyeterlik İnançlarının Karşılaştırılması. Yayımlanmış Doktora Tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Kotoman, H., (2010).Turkish eary childhood educators sence of self-efficacy. Electronic Journal of Research in Educational Psyhology, 8 (2): 603-616.
Köklü, N., Büyüköztürk, Ş. & Bökeoğlu, Ö. Ç., (2006). Sosyal bilimler için istatistik. Ankara:Pegem-A Yayıncılık.
Kutluca, T., Birgin, O., & Çatlıoğlu, H., (2007). Öğretimde planlama ve değerlendirme dersi uygulama etkinliklerinin öğretmen adaylarına sağladığı faydalar. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10 (1): 89-110.
Küçükoğlu, A. & Köse, E., (2008).Yükseköğretim düzeyinde sınıf atmosferinin öğrenci başarısına etkisi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12 (2): 175- 188.
Milner, H. R. & Woolfolk Hoy, A., (2003). A case study of an African american teachers self-efficacy, stereotype threat, and persistence. Teaching and Teacher Education, 19 (2), 263-276.
Miron, M., (1983). What makes a good teacher? Higher Education in Europe, 8 (2): 45-53.
Moore, W. & Esselman, M., (1992). Teacher efficacy, power, school climate and achievement: A desegregating districts experience. Paper presented at the annual meeting of the American Educational Research Association, San Francisco.
Morgil,İ., Seçken N. & Yücel S., (2004). Kimya Öğretmeni Adaylarının Öz-yeterlilik İnançlarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6 (1): 62-72.
Otacıoğlu, S.G., (2008). Müzik Öğretmenliği Okul Deneyimi-I Uygulamalarına Katılan Öğretmen Adaylarının Öz etkililik-yeterlilik Düzeylerinin İncelenmesi. Cumhuriyet Üniver- sitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 32 (1): 163-170.
Öksüz, Y., & Coşkun, K., (2012). Öğretmenlik Uygulaması I-II Derslerinin Zihin Engelliler Öğretmen Adaylarının Öz-yeterlik Algılamaları Üzerindeki Etkisi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 2 (13): 131-155.
Ross, J. A. (1992). Teacher efficacy and the effect of coaching on student achievement. Canadian Journal of Education, 17, 51- 65.
Semerci, Ç., (2004). Öğrenci Görüşlerine Göre Sınıf Öğretmenliği Derslerinin İşleyişi. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, 6-9 Temmuz 2004 Malatya: İnönü Üniversitesi.
Soodak, L. C. & Podell, D. M., (1998). Teacher efficacy and the vulnerability of the difficult-to- teach student. Advances in Research on Teaching, 7: 75-109.
Sünbül, A. M., (2001). Bir Meslek Olarak Öğretmenlik. (Edit. Özcan Demirel ve Zeki Kaya). Öğretmenlik mesleğine giriş. Ankara: Pegem-A Yayıncılık.
Şahinkaya, N., (2008). Türkiye-Finlandiya Sınıf Öğretmenliği Matematik Öğretimi Programları, Sınıf Öğretmeni Adayları ile Öğretmenlerin Öz-yetkinlik ve Öğrenme- Öğretme Süreçleri Açısından Karşılaştırılması. Yayınlanmış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi.
Şişman, M., (2001). Öğretmenliğe Giriş. Ankara: Pegem Yayınclılık
Uzun, A., Özkılıç, R. & Şentürk, A., (2010). A case study: Analysis of teacher self-efficacy of teacher candidates. Procedia Social and Behavioral Science, 2: 5018-5021.
Üstüner, M., Demirtaş, H., Cömert, M. & Özer, N., (2009). Ortaöğretim Öğretmenlerinin Öz-yeterlik Algıları. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9 (17)-1-16.
Tashakkori, A.& Teddlie, C., (1998). Mixed methodology: Combining gualitative and quantita- tive approaches. London: Sage Publication.
Teknik Eğitim Fakültesi (TEF)., (2006). Eğitim-Öğretim Rehberi. Ankara: Gazi Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Tanıtım ve Yayın Müdürlüğü.
Tschannen-Moran, M., Woolfolk-Hoy, A. & Hoy, W. K., (1998). Teacher efficacy: its meaning and measure. Review of Educational Research, 68(2): 202-248.
Tschanen-Moran, M., & Woolfolk-Hoy, A., (2001). Teacher efficacy: Capturing an elusive cons- truct. Teaching and Teacher Education, 17(7):783-805.
Woolfolk, A. E., Rosoff, B. & Hoy, W. K., (1990). Teachers sense of efficacy and their beliefs about managing students. Teaching and Teacher Education, 6 (2): 137-148.
Yaman, S., Koray Ö.C, & Altınçekiç A., (2004). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Öz-yeterlilik İnanç Düzeylerinin İncelenmesi Üzerine Bir Araştırma. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2 (3): 355-364.
Yeler, M. (2001). Öğretimde Planlama ve Değerlendirme Dersine İlişkin Öğrenci Görüşleri. Burdur Eğitim Fakültesi Dergisi, 3 (3): 131-143.
Yıldırım, A., & Şimşek, H., (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
YÖK., (1998a). T. C. Yüksek Öğretim Kurulu Başkanlığı eğitim fakültesi öğretmen yetiştirme lisans programları. Ankara.
YÖK., (1998b). Eğitim Fakülteleri Öğretmen Yetiştirme Programlarının Yeniden Düzenlenmesi. Ankara.
YÖK., (2007). Öğretmen Yetiştirme ve Eğitim Fakülteleri (1982- 2007) raporu. Ankara.