M. Emin Soysal'ın hayatı ve köy enstitüleri tarihindeki yeri

Bu araştırmanın amacı, Türk eğitim tarihinde öğretmen eğitiminin çeşitlendiği bir dönemde önemli görevlerde bulunan M. Emin Soysal’ın köy enstitüleri tarihindeki etkisini tartışmaktır. Soysal, köy enstitülerinin ilk kurucu müdürlerindendir ve Enstitülerin değişime uğradığı dönemde Milletvekilidir. Bundan dolayı onun, köy enstitüleri tarihindeki yeri araştırmaya değerdir. Bu araştırmada yazılı kaynaklara dayalı veriler, tarihsel yöntemle ele alınmış ve değerlendirilmiştir. Araştırma bulgularında Soysal’ın, köy enstitüleri tarihinin açıklanmasında önemli bir yeri olduğu görülmüştür. Soysal’ın köy enstitüleri üzerine yapılan tartışmalarda farklı bir söylem içinde olduğu anlaşılmaktadır. Ona göre enstitüler, köye uygun nitelikli öğretmen yetiştirmeyi amaçlamıştır. Ancak kısa sürede sayıları ve öğrenci kontenjanları artırılan enstitülerde, nitelikli köy öğretmeni yetiştirme düşüncesinden uzaklaşılmıştır. Onun köy enstitülerinin kuruluşundaki etkisi, Kızılçullu Köy Enstitüsü ile sınırlı kalmıştır. Enstitüler üzerinde 1946 sonrası yapılan düzenlemelerde ise göreceli de olsa politik bir etkisi söz konusudur.

The life of M. Emin Sosyal and his position in the history of village institutes

The aim of this research is to discuss M. Emin Soysal’s, who worked at important positions in the period of teacher educations were increased in variety in Turk Education History, life and his effects on Village Institutes’ history. He was one of the first founder managers of the Village Institutes and, was a Member of Parliament in the Village Institutes changing period. Because of this, his position, in Village Institutes’’ history, is worth to research. In this research, the data, based on written resources, were discussed by historical method and evaluated. In research findings, it was found that Soysal had an important position on enlightening Village Institutes. It is understood that Soysal had different expression in discussions about Village Institutes. According to him, the Institutes aimed at training well-qualified teachers who were appropriate for village. But in the Institutes, where the students numbers and quotas increased in a short period, there was backed out of the thought of aimed at training wellqualified village teachers. His relative effect, on foundation of Village Institute, was limited with Kızılçullu Village Institute. However there was Soysal’s political effect, as relatively, on the arrangements which about the Institute and were made after the years of 1946.

PDF

___

Akyüz, Yahya (2007). Türk Eğitim Tarihi (M. Ö. 1000-M. S. 2007). Ankara: Pegem Yayıncılık
Gedikoğlu, Şevket (1971). Evreleri Getirdikleri ve Yankılarıyla Köy Enstitüleri. Ankara: İş Matbaacılık ve Ticaret.
Görüşme (2002, Haziran 3). “Babam Emin Soysal” (akt. . Y. Soysal, Görüşmeci. S.Uygun). Ankara.
KEÇEV (2000). Köy Enstitüleri İle İlgili Yasalar (II Cilt). Ankara: Köy Enstitüleri ve Çağdaş Eğitim Vakfı Yayınları.
KEÇEV (2001). Basında Köy Enstitüleri (II Cilt). Ankara: Köy Enstitüleri ve Çağdaş Eğitim Vakfı Yayınları.
Kırby, Fay (1962). Türkiye’de Köy Enstitüleri. Ankara: İmece Yayınları.
Soysal, Emin (1940 -1943). Kızılçullu Köy Enstitüsü Sistemi I-II.
Soysal, Emin (1942). Köy Enstitülerinin Tarihçesi ve Kızılçullu Köy Enstitüsü. Bursa: Bursa Yeni Basımevi.
Soysal, Emin (1945). İlköğretim Olayları ve Köy Enstitüleri. Bursa: Uygun Basımevi.
Soysal, Emin (1947, Ekim 31). “Davam Adlı Bir Kitap Neşretmesi Münasebeti İle H. Âli Yücel’e Açık Mektup”. Tasvir Gazetesi.
Soysal, Emin (1967). “Emin Soysal’ın Sicil Durumu” Özel Dosya Fotokopisi (Oğlu Y. Soysal’dan temin edilmiştir).
Tonguç, Emin (2001). Bir Eğitim Devrimcisi İsmail Hakkı Tonguç (Yaşamı, Öğretisi, Eylemi). Ankara: Güldikeni Yayınları.
Tonguç, İ. Hakkı (1999). Mektuplarla Köy Enstitüsü Yılları (Hazır. E. Tonguç). Ankara: Güldikeni Yayınları.
Tonguç, İ. Hakkı (1998). Eğitim Yolu İle Canlandırılacak Köy (ilk baskı 1939). Ankara: Köy Enstitüleri ve Çağdaş Eğitim Vakfı.
Türkoğlu, Pakize (2000). Tonguç ve Enstitüleri. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. Uyar, Bahattin (2000). Tonguç’un Eğitmenleri. Ankara: Öğretmen Dünyası.
Uygun, Selçuk (2002, Temmuz). “Eğitmenlikten Öğretmenliğe”. Tarih ve Toplum Dergisi.
Uygun, Selçuk (2007). Tanıkların Dilinden Bir Dönem Öğretmen Okulları (İlköğretmen Okulları ve Köy Enstitüleri). Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
Uygun, Selçuk ve Diğerleri (2002). Reform Pedagojisi Eğitim Bilimleri Okul Reformu Öğretmen Eğitimi ve Dr. Halil Fikret Kanad. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları.
Yalman, A. Emin (1937, Sonkanun). “Köye Işık Taşıyacak Köylüler…” Kültür Bakanlığı Dergisi.
Yiğit, Ali Ata (1992). İnönü Dönemi Eğitim ve Kültür Politikası. İstanbul: Boğaziçi Yayınları.