Bir toplumsal değişme paradigması olarak demokrasinin eğitime yansımaları: Demokratik eğitim

Toplumların sosyal kurumlarının yapısını, işlevini, amacını ve önceliklerini önemli ölçüde etkileyen faktörlerden biri çağın geçerli paradigmalarıdır. Demokrasi de bir siyasal sistem, bir dizi ilkler ve değerler bütünü, bireysel ve toplumsal hayatı etkileyen bir kültür ve zihniyet biçimi olarak çağımızın geçerli paradigmalarından biri olup birçok toplumsal kurumun ürettiği hizmetin niteliğini etkilemektedir. Bu süreçte eğitim kurumunun da politika, strateji, program, mevzuat, yönetim gibi birçok bileşeni, demokrasinin gerektirdiği ilkeler, bilgiler, beceriler, değerler ve davranışlar temelinde yeniden yapılandırılmaktadır. İki yüz yıllık demokrasi arayışı ve yarım asrı aşkın da demokrasi deneyimi olan Türk toplumunun, demokrasinin sunduğu hayat standardına kavuşabilmesi için eğitim sistemi ve anlayışını demokratik eğitim temelinde dönüştürmesi gerekmektedir. Belirlediği ülke vizyonunun gerekeli kıldığı ve sahip olduğu tarihsel-toplumsal birikimin mümkün kılacağı bu dönüşüm, küresel rekabet, bilgi toplumuna geçiş ve Avrupa Birliği üyeliğine hazırlanma süreçlerinde Türkiye’de toplumsal açıdan gelişimci bir rol oynayacaktır.

___

  • AYTAÇ, Kemal (1985). Avrupa Okul Sistemlerinin Demokratlaştırılması, Ankara Üniversitesi Yayınları, Ankara.
  • AYTAÇ, Kemal (1992). Avrupa Eğitim Tarihi, Marmara Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi Yayını, İstanbul.
  • BALTACIOĞLU, İ. Hakkı (1932). İçtimai Mektep Nazariyesi ve Prensipleri, Sühulet Kitabevi, İstanbul.
  • BOTTOMORE, T.B.(1977). Toplumbilim, (Çev: Ünsal Oskay), Doğan Yayınevi, Ankara.
  • BÜYÜKKARAGÖZ, S.Savaş, KESİCİ Şahin, (1998). Demokrasi ve İnsan Hakları Eğitimi, Türk Demokrasi Vakfı Yayınları, Ankara.
  • CELKAN, Hikmet Y.(1991). Eğitim Sosyolojisi, Erzurum Atatürk Üniversitesi, Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Yayını, Erzurum.
  • ÇAYIR, Kenan (2003). Ders Kitaplarında İnsan Hakları ve Demokrasi Bilinci, Ders Kitaplarında İnsan Hakları: Tarama Sonuçları, ss, 90-105, Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı Yayını, İstanbul.
  • DEWEY, John (1996). Demokrasi ve Eğitim, (Çev: M. Salih Otaran), Başarı Yayımcılık, İstanbul.
  • DOĞAN, İsmail (2007). Modern Toplumda Vatandaşlık, Demokrasi ve İnsan Hakları, 6. Baskı, Pegem A Yayıncılık, Ankara.
  • EKİNCİ, Yusuf (2007). Siyasi Parti ve Hükümet Programlarında Eğitim (1920-2007), M&B Yayın-Dağıtım, Ankara.
  • ENGSTRÖM, Gülseren (2008). Ailede ve Okulda Demokratik Eşitliğe Dayalı Çocuk Eğitimi, Anadolu Sanat ve Kültür Merkezi, Stockholm.
  • GÜVENÇ, Bozkurt (1995). Kültür ve Eğitim, Gündoğan Yayınları, Ankara
  • HOTAMAN, Davut (2009). “Demokratik Eğitim: Demokratik Bir Eğitim Programı”, İnternational Symposium on Democracy and Democracy Education in Europe, 11-12 June 2009, Çanakkale, ss. 474-48.5
  • KANAD, H. Fikret (1948). Pedagoji Tarihi, 3. Basım, Millî Eğitim Basımevi, İstanbul.
  • KANSU, N. Atuf (1939). Pedagoji Tarihi, Maarif Matbaası, İstanbul.
  • KEPENEKÇİ K. Yasemin (2003). Demokratik Okul, Eğitim Araştırmaları, 3 (11),: ss 44-53. Ankara.
  • Millî Eğitim Şûraları (1939-1996), (1998). Millî Eğitim Bakanlığı, Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı Yayını, Millî Eğitim Basımevi, Ankara.
  • SPRING, Joel (1991). Özgür Eğitim, (Çev: Ayşen Ekmekçi), Ayrıntı Yay, İstanbul.
  • OKUTAN, Mehmet (2009). “Türk Eğitim Sisteminde Demokrasi Eğitimi”, İnternational Symposium on Democracy and Democracy Education in Europe, 11-12 June 2009, Çanakkale, ss. 196-202.
  • ÖZDEMİR, Servet (1997). Eğitimde Örgütsel Yenileşme, 2. Baskı, Pegem Yayınları, Ankara.
  • OĞUZKAN, A. Ferhan (1974). Eğitim Terimleri Sözlüğü, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara,
  • ÖZDEN Yener ve diğerleri (2007). “Demokratik Eğitim Politikası (Eleştirel Bir Yaklaşım)”, Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt-Sayı: 9-2 Yıl: 2007, Sivas, ss. 111-130.
  • ÖZER, Zafer (2007). “Demokrasi Kültürü ve Yapılandırıcı Eğitim”, Aklın ve Bilimin Aydınlığında Eğitim Dergisi, Nisan 2007, Ankara.
  • ÖZPOLAT, Abdulvahap (2009). Demokratik Vatandaşlık-Birlikte Yaşama Kültürü, Hegem Yayınları, Ankara.
  • WILE, James M (2000). “A Literacy Lesson In Democraty Education”, Social Studies, July/August 2000, pp. 170-177,
  • YEŞİL, Rüştü (2002). Okul ve Ailede İnsan Hakları ve Demokrasi Eğitimi, Nobel Yayınevi, Ankara.