Zeynep ÇETİNKAYA

5944

''Gökçen kız Çeşmesi'' adlı çocuk öyküsünün greimas'in eyleyenler modeline göre incelenmesi

Bir metni çözümlerken metnin derin yapısını anlamak için öncelikle yüzey yapısını irdelemek gerekir. Bu çalışmada da bir çocuk öyküsü olan "Gökçen Kız Çeşmesi" adlı öykünün yüzey yapısını, Greimas'm eyleyenler modeline göre belirlemek amaçlanmıştır. Bu amaçla öykü, kesitlere ayrılarak eyleyenler arasındaki ilişkiler ve anlatının işleyiş şeması ortaya konmuştur. Çözümlemeye bağlı olarak öznenin durum öznesinden edim öznesine doğru bir değişim gösterdiği; anlatının işleyişinde "eyletim, edinç, edim ve yaptırım" aşamalarının hepsinin gerçekleştiği; yetilendirici, sonuçlandırıcı ve onurlandırıcı deneyimlerinin de oluştuğu sonucuna ulaşılmıştır.

An analysis of ''Gökçen kız Çeşmesi'' childrens' story according to greimas' actant model

While analyzing a text, it is necessary to consider about the surface structure of a text to understand the deep structure of it. In this study, determining of surface structure of "Gökçen Kız Çeşmesi", which is a children's story, according to Actants model of Greimas was aimed. The flow sheet of the narrative and the relations between actants were obtained by seperating the story to segments. These results were observed: "subject changes from stative subject to performance subject", "manipulation, competence, performance and sanction phases occur in flow sheet of a narrative" and "ability-enhancing, concluding and honorific experiences also occur."

___

ARIKAN, Seda (2009). "Göstergebilimsel Bir Çözümleme: Samuel Richardson'in Pamelası.", Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C. 13, S. 2, ss. 147-160.
ATAN, Nurhayat (2008). "Tilki ile Yılan Metninin Göster gebilimsel Çözümlemesi.", Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, C. 21, S. 2, ss. 221-245.
ÇAKIR, Mustafa (2009). "Bir Göster gebilimsel Çözümleme: Daniel Defoe'nun Moll Flanders'ı", Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C. 13, S. 2, ss. 131-145.
DAYIOĞLU, Gülten (1999). "Gökçen Kız Çeşmesi", Azat Kuşu, Altın Kitaplar Yayınevi, İstanbul.
GÜNAY, Doğan (2001). Metin Bilgisi, Multilingual Yayınları, İstanbul.
GÜNAY, Doğan (2002). Göstergebilim Yazılan, Multilingual Yayınları, İstanbul.
İŞERİ, Kâmil (2000). "Yolcu ile Yıları Adlı Masalın Göster gebilimsel Çözümlemesi.", Ana Dili Dergisi, S. 18, ss. 12-27.
KIRAN, Ayşe Eziler ve KIRAN Zeynel (2003). Yazınsal Okuma Süreçleri, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
KUZU, Tülay Sarar (2004). "Greimas'm Eyleyenler Modelinin Bir Durum-Kesit Öyküsündeki İşlerliğine İlişkin Göstergebilimsel Çözümleme Denemesi." Dil Dergisi, S. 124, ss. 34-52.
PROPP, Vlidamir Ja (2001). Masalın Biçimbilimi, (Çev. M. Rifat ve S. Rifat), Om Yayınevi, İstanbul.
RİFAT, Mehmet (1999). Gösterge Eleştirisi, Kaf Yayıncılık, İstanbul.
VARDAR, Berke (1998). Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü, ABC Kitabevi, İstanbul.
YÜCEL, Tahsin (1999). Yapısalcılık, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.

Milli Eğitim-Cover

ISSN: 1302-5600
Yayın Aralığı: 4
Yayıncı: Milli Eğitim Bakanlığı

Arşiv

Sayıdaki Diğer Makaleler

Çoklu Zeka kuramı ile öğretimin 7.sınıf öğrecilerinin matematik başarılarına ve kalıcılık düzeylerine etkisi

Sare ŞENGÜL, Nurcan ALTUNTAŞ

Okul öncesi eğitim alan çocukların ebeveynlerinin çocuk kitabı seçme ölçütlerine ilişkin görüşlerinin belirlenmesi

A. Oğuzhan KILDAN, Bahar Gümrükçü BİLGİCİ

''Gökçen kız Çeşmesi'' adlı çocuk öyküsünün greimas'in eyleyenler modeline göre incelenmesi

Zeynep ÇETİNKAYA

Okulların Demokratik ve katılımcı öğrenim ortamlarına dönüştürülmesi

Mine Gözübüyük TAMER

Ortaöğretim öğrencilerinin öznel iyi oluş durumlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi

Türkiye'de nüfus ve eğitim: uzun vadeli (2010-2050) nüfus projeksiyonları ve eğitim sistemine yansımaları

Sınıf içi istenmeyen öğrenci davranışlarına yönelik öğretmen tutumlarının bazı sosyo-demografik değişkenler açısından incelenmesi

Fuat TANHAN, Ece ŞENTÜRK

4-5. Sınıflarda Türkçe dersinin sınıf öğretmeni mi yoksa Türkçe öğretmeni mi tarafından okutulması gerektiğine yönelik görüşler

Hatice BAYRAKTAR, Betül KORKMAZ, İnci TÜRKER, Hatice DEMİRBAŞ, Seher ULUTAŞ

Osmanlı Devleti'nde okul öncesi eğitim

İbrahim Caner TÜRK

Okullarda saldırganlık/şiddet: okul ve öğretmenle ilgili risk faktörleri ve önleme stratejileri

Yasemin YAVUZER