Okulların Demokratik ve katılımcı öğrenim ortamlarına dönüştürülmesi

Demokratik değerlerin bireylere aktarılması erken yaşlarda okullarda verilen eğitimle güç ve hız kazanmaktadır. Bu çerçevede okullarda sürdürülen eğitimlerin ve gerçekleştirilen etkinliklerin önemi yadsınamaz bir gerçektir. Eğitim kurumlarının bu görevi başarıyla yerine getirmeleri bir yandan bu kurumlarm ve kurumlarda yer alanların (yönetici, öğretmen, öğrenci ve diğer çalışanlar) niceliği ve niteliği ile doğrudan ilişkilidir. Bu bağlamda, demokratik okul yapısının oluşturulması; okul yöneticisinden, öğretmenlere ve diğer okul çalışanlarına kadar tüm bireylerin gerekli bilgi, beceri ve anlayışla donanmış olması, öğrencilere verilecek teorik demokrasi eğitimi yanında demokrasi uygulamalarına fırsat verecek okul ortamının yaratılması gerekmektedir. Konu ile ilgili olarak özellikle Avrupa Konsey'i önemli çalışmalara vesile olmaktadır. Konsey, Demokratik Vatandaşlık Eğitimi (DVE) Projesiyle, üye ülkelerde demokratik yurttaşlık bilincinin geliştirilerek toplumda insan haklarına saygının ve demokrasi kültürünün içselleştirilmesi amacıyla 2002 yılında "Demokratik Yurttaşlık Eğitimi Tavsiye Kararları"nı yayımlayarak üye ülkelere, Demokratik Yurttaşlık Eğitimini, eğitim politikaları ve reformları arasına alması konusunda çağrıda bulunmuştur. Bu amaç doğrultusunda Konsey'e üye ülkeler tarafından gerekli önlemler alınmakta ve birçok proje hayata geçirilmektedir. Bu çalışmada, konuya ilişkin kavramlara açıklık getirmek amacıyla öncelikle demokrasi kavramı irdelenmiş ardmdan demokratik vatandaşlık, demokrasi eğitimi ve demokratik okul yönetimi kavramları üzerinde durulmuştur. Avrupa Konseyi'nin çalışmaları ışığında özellikle demokratik okul yönetimi konusunda üye ülkelerdeki çalışmalardan örnekler verilmiş ve bu bağlamda Türkiye'de sürdürülen çalışmalara yer verilmiştir.

Transforming of schools to democratic and participative learning environment

Transferring of the democratic values to individuals is gaining strength and speed through education given in the schools in the early years. Within this framework, the importance of the activities put into practice and ongoing education in schools are undeniable fact. Successful fulfillment of this task by the educational instutions is directly related to on the one hand these instutions and the quality and quantity of staffs (managers, teachers, students and other employees) working in this instutitons. In this context, school environment should be created to give opportunity for democracy practices besides theoretical democracy education in school, all individuals including the school administrator, teachers and other school employees required knowledge, skills and understanding to be equipped and democratic school structure should be built up. Particularly Council of Europe conveys to important works related to the this issue. With Democratic Citizenship Education (DCE) project, Council of Europe called its members to take the "Democratic Citizenship Education" into their educational policies and reforms by publishing the "Democratic Citizenship Education Recommendation" in 2002 in order to internalize of respect for human rights and democracy culture by developing . For this purpose necessary measures has been taken by member countries to the Council of Europe and many projects are implemented. In this study, fistly the concept of democracy is focsed to clarify issues related issue and after that democratic citizenship, democracy, education and democratic school management concepts are emphasized. In the light of Council of Europe's studies, some examples of works are given from the member countries especially on democratic school management and in this context sustained works in Turkey are presented.

PDF

___

ALTUN, Sadegül, BÜYÜKÖZTÜRK Şener ve YILDIRIM, Kamil. (2010) TALIS Türkiye Ulusal Raporu, MEB Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü, Ankara 2010
APPLE, W. Michael.ve BEANEJ.A. (1999). Democratic Schools. Lesson from the chalk face. Buckingham: Open University Press
BACKMAN, Elisabeth and BERNARD, Trafford. (2005). European Year of Citizenship Through Education (Democratic Governance of School). Council of Europe.
BAYRAKTAR, Gonca. (1999) Demokrasinin Önündeki Engel Zihniyet: Toplum Mühendisliği. Yeni Türkiye Dergisi
Council of Europe (CoE), (2005). Tool for Quality Assurance of Education for Democratic Citizenship in Schools. France
ÇALIK, Temel ve SEZGÎN, Feridun. (2005). Küreselleşme, Bilgi Toplumu ve Eğitim. Kastamonu Eğitim Bilimleri Dergisi 13 (1).
ÇUKURÇAYIR, M. Arif. (1999). Demokrasi ve İnsan Hakları. Türk Demokrasi Vakfı Demokrasi ve İnsan Hakları Eğitimi Projesi Yayınları, Ankara.
DAHL, Robert. (1993) Demokrasi ve Eleştirileri. Çev.: Levent Köker, Türk Demokrasi Vakfı, Ankara.
DAĞI, İhsan ve POLAT, Necati. (1999). Demokrasi ve İnsan Hakları. Türk Demokrasi Vakfı Demokrasi ve İnsan Hakları Eğitimi Projesi Yayınları, Ankara.
Demokrasi Eğitimi ve Okul Meclisleri Kitapçığı, (2004). TBMM Basımevi, Ankara
DEWEY, John. (1996). Demokrasi Eğitimi. Başarı Yayıncılık. İstanbul.
DOĞAN, İsmail. (1997). Değişen Türkiye'de Bilim ve Kültür. İmaj Yayınevi, Ankara.
DÜRR, Karlheinz (2005). The Scool: A Democratic Learning Community. Council of Europe, November.
FLEW, Anthony. (2000). Education for Citizenship. Institute of Economic Affairs.
KERR David and LOSITO Bruno with ROSARIO Sanchez, BRYONY Hoskins, William Smirnow and Janez Krek. Policy Tool for Education for Democratic Citizenship and Human Rights (EDC/HRE). Strasbourg, 8 February 2010
KUZU, Burhan. (1992). Demokrasi ve Resmi İdeoloji. Ankara Üniversitesi, Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Sayı 1-2, Ocak- Haziran
M.E.B. (1991). IV. Milli Eğitim Şurası. Tıpkı Basım. İstanbul
M.E.B. (2006). Milli Eğitim Şuraları, Ankara, TTKB Yayınları.
M.E.B. (1984). Eğitim Temel Kanunu. Ankara
MILL, John Stuart. (1958). Consideration on Representative Government. New York: Forum Books.
OECD (2009). Creating Effective Teaching and Learning Environments; First Results from Talis, Paris.
SARIBAY, A. Yaşar.& KEYMAN, Fuat. (1998). Küreselleşme ve Sivil Toplum ve İslam. Vadi Yayınları, Ankara.
TED, Huddleston (2007). Effectife practice in democratic school governance in European Schools. Citizenship Foundation, London.
TOCQUEVILLE, Alexis De. (1994). Amerika'da Demokrasi. Çev.İhsan Sezai ve Fatoş Dilber. Yetkin Yayınları, Ankara.
TOFFLER, Alvin. (1992). Yeni Güçler ve Yeni Şoklar. Çev. Belkıs Çorakçı. Altın Yayınları, Istanbul.
TOURAIN, Alain. (2002). Demokrasi Nedir? Liberie Yayınevi. İstanbul.
Türk Demokrasi Vakfı (1999). Demokrasi Nedir? Derlemeler, TDV Yayınları, Ankara
http://. "2009 Avrupa Konseyi, Demokratik Vatandaşlık ve İnsan Hakları Eğitimi hakkındaki Avrupa Bildirisi Taslağı". Erişim Tarihi: 10.08.2010
. Vatandaşlık ve İnsan Hakları Eğitimi projesi kapsamında hazırlanan basılı materyaller. Erişim Tarihi: 10.08.2010
. "Demokratik Vatandaşlık Eğitimi" Projesi detayları Erişim Tarihi: 10.08.2010. . Erişim Tarihi: 12.08.2010
http://ttkb.meb.gov.tr/okulmeclisleri/y0nerge "Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar için: Millî Eğitim Bakanlığı Demokrasi Eğitimi ve Okul Meclisleri Yönergesi" ve "İşlenecek Konular". Erişim Tarihi: 12.08.2010ve matematikİ_5 programı" Erişim Tarihi: 09.05.2011
http://ttkb.meb.gov.tr/program. " fen_prog_klavuz4 ve matematikl_5 programı" Erişim Tarihi: 09.05.2011