ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNDE YALNIZLIĞIN YORDAYICISI OLARAK ALGILANAN SOSYAL DESTEK UTANGAÇLIK VE BENLİK SAYGISI
Bu çalışmanın amacı, üniversite öğrencilerinin yalnızlıklarının yordayıcısı olarak algılanan sosyal destek, utangaçlık ve benlik saygısı değişkenlerinin rolünü incelemektir. Bu amaç doğrultusunda Türkiye’deki çeşitli üniversitelerde öğrenim gören 333 (239 kadın, 94 erkek) üniversite öğrencisine ulaşılmıştır. Bu araştırmada UCLA Yalnızlık Ölçeği, Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği, Utangaçlık Ölçeği, Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği ve Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Araştırmanın veri toplama sürecinde uygun örnekleme yöntemi kullanılmıştır ve veriler sanal formlar uygulamaları (Google Formlar) kullanılarak toplanmıştır. Verilerin analizinde Binary (İkili) Lojistik Regresyon Analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırma bulgularından elde edilen sonuçlara göre; algılanan sosyal destek, utangaçlık ve benlik saygısı üniversite öğrencilerinin yalnızlıklarını yormada önemli bir etkiye sahiptir. Bunun yanı sıra benlik saygısının incelenen değişkenler arasında yalnızlığı yormadaki en güçlü değişken olduğu araştırma bulguları tarafından ortaya konulmuştur. Elde edilen bulgular alanyazın ışığında tartışılmıştır. Araştırmanın sonuçlarının, psikolojik danışmanlar, eğitimciler, anne babalar ve araştırmacılar için önemli olduğu ve bu araştırmanın gelecekte yapılacak başka araştırmalara kaynaklık edebileceği düşünülmektedir.
___
- Adams, J. F. (1995). Ergenliği Anlamak. Ankara: İmge Yayınları.
- Aksaraylı, M. ve Saygın, Ö. (2011). Algılanan hizmet kalitesi ve lojistik regresyon
analizi ile hizmet tercihine etkisinin belirlenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi
Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(1), 21-37.
- Aktaş, H. ve Yılmaz, N. (2017). Üniversite gençlerinin yalnızlık ve utangaçlık unsurları
açısından akıllı telefon bağımlılığı. International Journal of Social Sciences and
Education Research, 3(1), 85-100.
- Amico, K.R., Bruch, M.A. & Haese, RveSturmer., P.J. (2003). Trait shyness actualought self –discrepancy and discomfort in social interaction. Personality and
Individual Differences, 36(7), 1597-1610.
- Ashe, D. D. & McCutcheon, L. E. (2001). Shyness, loneliness, and attitude toward
celebrities. Current Research in Social Psychology, 6(9), 124-133.
- Atli, A., Keldal, G. ve Sonar, O. (2015). Üniversite Öğrencilerinin Yabancılaşma ile
Yalnızlık Düzeyleri Arasındaki İlişki/The Relatıonshıp Between The Levels Of
Unıversıty Students’alıenatıon And Lonelıness. Mustafa Kemal Üniversitesi
Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(29), 149-160.
- Aytekin, A. ve Tunali, D. (2017). Öyp Araştırma Görevlilerinin Yaşam Doyumlarının
İkili Lojistik Regresyon Analizi ile İncelenmesi. Uluslararası Yönetim İktisat ve
İşletme Dergisi, 13(1), 247-270.
- Burger, J. M. (1995). Individual differences in preference for solitude. Journal of
Research in Personality, 29(1), 85-10
- Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2016).
Bilimsel araştırma yöntemleri (22. baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
Carducci, B. & Zimbardo, P. G. (1995, November 1). The cost of shyness. Psychology
today. 30.06.2021 tarihinde erişilmiştir.
https://www.psychologytoday.com/us/articles/199511/the-cost-shyness
- Carducci, B. J. (2000). Shyness: The new solution. Psychology Today, 33(1), 38-46.
- Cheek, J. M. & Briggs, S. R. (1990). Shyness as a personality trait. W. Ray Crozier
(Ed.), Shyness and embarrassment Perspectives from social psychology içinde.
(315-337). Cambridge: Cambridge University Press.
- Cohen, A. N., Hammen, C., Henry, R. M. & Daley, S. E. (2004). Effects of stress and
social support on recurrence in bipolar disorder. Journal of affective
disorders, 82(1), 143-147.
- Cohen, S. (2004). Social relationships and health. American psychologist, 59(8), 676-
684.
- Coopersmith, S. (1967). The antecedents of self-esteem. San Fransisco: W.H. Freeman.
- Copel, L. C. (1988). Loneliness: A conceptual model. J Psychosoc Nurs Ment
Health, 26(1), 14-19.
- Crick, N. R. & Ladd, G. W. (1993). Children's perceptions of their peer experiences:
Attributions, loneliness, social anxiety, and social avoidance. Developmental
psychology, 29(2), 244-254.
- Crozier, W. R. (2001). Shyness, self-perception, and reticence. Self-perception:
International perspectives on individual differences, 2, 53-76.
- Çeçen, A. R. (2007). The Turkish short version of the Social and Emotional Loneliness
Scale for Adults (SELSA-S): Initial development and validation. Social Behavior
and Personality: an international journal, 35(6), 717-734.
- Çivilidağ, A. (2011). Üniversitelerdeki öğretim elemanlarının psikolojik taciz
(mobbing), iş doyumu ve algılanan sosyal destek düzeyleri (Yayımlanmamış
Doktora Tezi), Selçuk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
- Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2018). Sosyal Bilimler için Çok
Degişkenli İstatistik SPSS ve Lisrel Uygulamaları. [Multivariate Statistics SPSS
and Lisrel Applications for Social Sciences]. Ankara: Pegem Akademi
Yayıncılık.
- Çuhadaroğlu, F. (1986). Adolesanlarda benlik saygısı (Yayımlanmamış Uzmanlık
Tezi), Hacettepe Üniversitesi, Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı, Ankara.
- Dahlberg, K. (2007). The enigmatic phenomenon of loneliness. International Journal of
Qualitative Studies on Health and Well-being, 2(4), 195-207.
- De Jong Gierveld, J. (1998). A review of loneliness: concept and definitions,
determinants and consequences. Reviews in Clinical Gerontology, 8(1), 73-80.
- De Jong-Gierveld, J. ve Raadschelders, J. (1982). Types of loneliness. In L. A. Peplau &
D. Perlman (Eds.), Loneliness (pp. 105-119). New York: Wiley.
- Debarbieux, B. (2009). Preface. Mountain regions as referents for collective
action. Journal of Alpine Research| Revue de géographie alpine, (97-2), 11-18.
- Deniz, M., Hamarta, E. ve Ari, R. (2005). An investigation of social skills and
loneliness levels of university students with respect to their attachment styles in a
sample of Turkish students. Social Behavior and Personality: an international
journal, 33(1), 19-32.
- Duru, E. (2008). Uyum zorluklarını yordamada yalnızlık, sosyal destek ve sosyal
bağlılık arasındaki ilişkilerin analizi. Kuram ve Uygulamada Eğitim
Bilimleri, 8(3), 833-856.
- Duru, E. (2016). Üniversiteye uyum sürecinde yalnızlığı yordamada sosyal destek ve
sosyal bağlılığın doğrudan ve dolaylı rolleri. Turkish Psychological Counseling
and Guidance Journal, 3(29), 13-24.
- Eker, D. ve Akar, H. (1995). Çok boyutlu algılanan sosyal destek ölçeğinin faktör
yapısı, geçerlilik ve güvenilirliği. Türk Psikoloji Dergisi, 10, 45-55.
- Eldeleklioğlu, J. ve Vural, M. (2013). Predictive effects of academic achievement,
internet use duration, loneliness and shyness on internet addiction. Hacettepe
Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(1), 141-152.
- Erözkan, A. (2009). Ergenlerde yalnızlığın yordayıcıları. İlköğretim Online
(elektronik), 8(3), 809-819.
- Fry, P. S. & Debats, D. L. (2002). Self-efficacy beliefs as predictors of loneliness and
psychological distress in older adults. The International Journal of Aging and
Human Development, 55(3), 233-269.
- Gard, C. (2000). How to overcome shyness. Current Health, 2(27), 28-30.
- Gençal-Yazıcı, S. (2015). Evli ve bekar yetişkinlerin genel öz-yeterlik ve benlik
saygılarının incelenmesi (Yüksek lisans tezi). İstanbul Ticaret Üniversitesi,
Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Güloğlu, B., ve Karaırmak, Ö. (2010). Üniversite Öğrencilerinde Yalnızlığın
Yordayıcısı Olarak Benlik Saygısı ve Psikolojik Sağlamlık. Ege Eğitim
Dergisi, 11(2), 73-88.
- Güngör, A. (2001). Utangaçlık ölçeğinin geliştirilmesi geçerlik ve güvenirlik
çalışmaları. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2(15), 17-22.
- Hawkley, L. C. & Cacioppo, J. T. (2010). Loneliness matters: A theoretical and
empirical review of consequences and mechanisms. Annals of behavioral
medicine, 40(2), 218-227.
- Helm, P. J., Jimenez, T., Bultmann, M., Lifshin, U., Greenberg, J. & Arndt, J. (2020).
Existential isolation, loneliness, and attachment in young adults. Personality and
Individual Differences, 159, 109890.
- Henderson, L. & Zimbardo, P. (1998). Trouble in river city: shame and anger in chronic
shyness. In American Psychological Association 106th National Conference.
- Iranmanesh, M., Foroughi, B., Nikbin, D. & Hyun, S. S. (2019). Shyness, self-esteem,
and loneliness as causes of FA: The moderating effect of low selfcontrol. Current Psychology, 1-12.
- Işın, S.A. (2015). Akademik başarı düzeyi yüksek olan ergenlerin benlik saygısı ve
anksiyete düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek
Lisans Tezi). Üsküdar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Jones, W.H., Freeman, J.E. & Goswick, R.A. (1981). The persistence of loneliness: Self
and other determinants. Journal of Personality, 49(1), 27-48.
- Kalliopuska, M. (1986). Empathy and the experiencing of loneliness. Psychological
Reports, 59(3), 1052-1054.
- Kılıç, M. (2015). Üniversite öğrencilerinin sosyal görünüş kaygıları ile benlik saygıları
ve yalnızlık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış Doktora
Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya.
- Kim, H. S., Sherman, D. K. & Taylor, S. E. (2008). Culture and social
support. American psychologist, 63(6), 518.
- Knox, D., Vail-Smith, K. & Zusman, M. (2007). The Lonely College
Male. International Journal of Men's Health, 6(3), 273-279.
- Kocayörük, E., ve Şimşek, Ö. F. (2009). Ergenlerde Anne-Baba Bağlanması ile İyi Oluş
İlişkisinde Benlik Saygısının Aracılık Etkisi, I. Uluslarası Eğitim Araştırmaları
Birliği Kongresi, 1-3 Eylül 2009; Çanakkale.
- Koçak, E. (2008). Ergenlerde yalnızlığın yordayıcısı olarak benlik saygısı ve sürekli
öfke ve öfke ifade tarzlarının incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
Adana Çukurova Üniversitesi, Adana.
- Kozaklı, H. (2006). Üniversite öğrencilerinde yalnızlık ve sosyal destek düzeyleri
arasındaki ilişkilerin karşılaştırılması (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
- Köybaşı, F., Uğurlu, C. T. ve Usta, H. G. (2016). Öğretmenlerin örgütsel güven
düzeylerine ilişkin lojistik yordayıcılık. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi
Dergisi, 36(2), 301-321.
- Lamm, H. & Stephan, E. (1987). Loneliness among German university students: Some
correlates. Social Behavior and Personality: an international journal, 15(2),
161-164.
- Mahon, N. E., Yarcheski, A., Yarcheski, T. J., Cannella, B. L. ve Hanks, M. M. (2006).
A meta-analytic study of predictors for loneliness during adolescence. Nursing
Research, 55, 308-315.
- Maroldo, G. K. (1981). Shyness and loneliness among college men and
women. Psychological Reports, 48(3), 885-886.
- McGinty, E. E., Presskreischer, R., Han, H. & Barry, C. L. (2020). Psychological
distress and loneliness reported by US adults in 2018 and April
2020. Jama, 324(1), 93-94.
- Medora, N. P. & Woodward, J. C. (1991). Factors associated with loneliness among
alcoholics in rehabilitation centers. The Journal of social psychology, 131(6),
769-779.
- Nowland, R., Necka, E. A. & Cacioppo, J. T. (2018). Loneliness and social internet use:
pathways to reconnection in a digital world?. Perspectives on Psychological
Science, 13(1), 70-87.
- Oktan, V. (2015). Üniversite öğrencilerinde problemli internet kullanımı, yalnızlık ve
algılanan sosyal destek. Kastamonu Eğitim Dergisi, 23(1), 281-292.
- Özdemir, H. ve Tatar, A. (2019). Genç Yetişkinlerde Yalnızlığın Yordayıcıları:
Depresyon, Kaygı, Sosyal Destek, Duygusal Zekâ. Kıbrıs Türk Psikiyatri ve
Psikoloji Dergisi, 1(2), 93-101.
- Park, K. O. (2007). Social support for stress prevention in hospital settings. The journal
of the Royal Society for the Promotion of Health, 127(6), 260-264.
- Parlar, H. ve Gençal Yazıcı, S. (2016). Evli ve Bekar Yetişkinlerin Genel Öz-Yeterlik
ve Benlik Saygılarının İncelenmesi. İstanbul Ticaret Ünivertesi Sosyal Bilimler
Dergisi, 31(1), 207-247.
- Perlman, D. & Peplau, L. A. (1982). Theoretical approaches to loneliness. In L. A.
Peplau & D. Perlman (Eds.), Loneliness (pp. 123-134). New York: Wiley.
- Perlman, D. & Peplau, L. A. (1984). Loneliness research: A survey of empirical
findings. In L. A. Peplau & S. E. Goldston (Eds.), Preventing the harmful
consequences of severe and persistent loneliness (pp 13-46). DHHS Publication
No. (ADM) 84-1312. Washington, DC: U.S. Government Printing Office.
- Perlman, D., Peplau, L. A., & Goldston, S. E. (1984). Loneliness research: A survey of
empirical findings. Preventing the harmful consequences of severe and persistent
loneliness, 13-46.
- Pilkonis, P. A. (1977). The behavioral consequences of shyness 1. Journal of
personality, 45(4), 596-611.
- Razı, G. S., Kuzu, A., Yıldız, A. N., Ocakçı, A. F. ve Arifoğlu, B. Ç. (2009). Çalışan
gençlerde benlik saygısı, iletişim becerileri ve stresle baş etme. Türk Silahlı
Kuvvetleri, Koruyucu Hekimlik Dergisi 8(1), 17-26.
- Rosenberg, M. (1965). Society and the adolescent: Self-image. Princeton: Princeton
University Press.
- Rubin, K. H., Lemare, L. J. ve Lollis, S. (1998). Social withdrawal in
adolescents. Adolescent development, 63, 350-365.
- Russell, D. (1982). The measurement of loneliness. In L. A. Peplau & D. Perlman
(Eds.), Loneliness: A sourcebook of current theory, research and therapy (pp. 81-
104). Chichester: Wiley Interscience.
- Russell, D., Peplau, L. A. & Cutrona, C. E. (1980). The revised UCLA Loneliness
Scale: concurrent and discriminant validity evidence. Journal of personality and
social psychology, 39(3), 472-480.
- Russell, D., Peplau, L. A. & Ferguson, M. L. (1978). Developing a measure of
loneliness. Journal of personality assessment, 42(3), 290-294.
- Saks, M. J. & Krupat, E. (1988). Social psychology and its applications. New York:
Harper & Row.
- Schoenmakers, E. C., van Tilburg, T. G. & Fokkema, T. (2012). Coping with loneliness:
what do older adults suggest. Aging ve Mental Health, 16(3), 353-360.
- Schultz Jr, N. R. & Moore, D. (1986). The loneliness experience of college students:
Sex differences. Personality and Social Psychology Bulletin, 12(1), 111-119.
- Segrin, C. & Passalacqua, S. A. (2010). Functions of loneliness, social support, health
behaviors, and stress in association with poor health. Health
communication, 25(4), 312-322.
- Serinkan, C. ve Bardakçı, A. (2007). Pamukkale Üniversitesi'nde Çalışan Öğretim
Elemanlarının İş Tatminlerine İlişkin Bir Araştırma. Karamanoğlu Mehmetbey
Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 1, 152-163.
- Smith, M. J., Theeke, L., Culp, S., Clark, K. ve Pinto, S. (2014). Psychosocial variables
and self-rated health in young adult obese women. Applied Nursing
Research, 27(1), 67-71.
- Steinberg, L. & Morris, A. S. (2001). Adolescent development. Annual review of
psychology, 52(1), 83-110.
- Sullivan, H. S. (1953). The Interpersonal Theory of Psychiatry. New York: W. W.
Norton.
- Süel, N. ve Ünlü, H. (2019). Yalnızlık ve Algılanan Sosyal Destek: Beden Eğitimi
Öğretmen Adayları Üzerine Bir Çalışma. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi
Dergisi, 22(1), 106-123.
- Şenel, S. ve Alatli, B. (2014). Lojistik regresyon analizinin kullanıldığı makaleler
üzerine bir inceleme. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme
Dergisi, 5(1), 35-52.
- Taşpınar, A. (2015). Gebelikte benlik saygısı ve beden imajı ile ilişkili özellikler
(Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Haliç Üniversitesi, Sosyal Bilimler
Enstitüsü. İstanbul.
- Theeke, L. A. (2010). Sociodemographic and health-related risks for loneliness and
outcome differences by loneliness status in a sample of US older
adults. Research in Gerontological Nursing, 3(2), 113-125.
- Uchino, B. N. (2004). Social support and physical health: Understanding the health
consequences of relationships. New Haven: Yale University Press.
- Ünüvar, A. (2003). The effect of formal various perceived social support on the selfesteem and problem solving abilities of high school students at the age of fifteen
to eighteen. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Selcuk Üniversitesi, Konya.
- Vanhalst, J., Luyckx, K., Scholte, R. H., Engels, R. C. & Goossens, L. (2013). Low selfesteem as a risk factor for loneliness in adolescence: Perceived-but not actualsocial acceptance as an underlying mechanism. Journal of abnormal child
psychology, 41(7), 1067-1081.
- Voltan-Acar, N. (2018). Grupla psikolojik danışma: İlke ve teknikleri. Nobel Yayın.
- Weiss, R. S. (1973). Loneliness: The experience of emotional and social isolation.
Massachusetts: The MIT Press.
- Wiseman, H., Mayseless, O. & Sharabany, R. (2006). Why are they lonely? Perceived
quality of early relationships with parents, attachment, personality
predispositions and loneliness in first-year university students. Personality and
individual differences, 40(2), 237-248.
- Yavuzer, H. (2003). Çocuğu tanımak ve anlamak. İstanbul: Remzi Kitabevi.
- Yılmaz, M.F. (2018). Üniversite Öğrencilerinin Öznel İyi Oluşlarını Açıklamaya
Yönelik Model Sınaması: Utangaçlık, Benlik Saygısı, Yalnızlık ve Algılanan
Sosyal Desteğin Etkileri (Yayımlanmış doktora tezi). Anadolu Üniversitesi,
Eskişehir.
- Yörükoğlu, A. (1990). Gençlik Çağı (6. Basım). Özgür Yayın Dağıtım, Ankara.
Yüksel, G. (2002). Üniversite öğrencilerinin utangaçlık düzeylerini etkileyen
faktörler. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(3), 37-57.
- Zhao, J., Kong, F. & Wang, Y. (2013). The role of social support and self-esteem in the
relationship between shyness and loneliness. Personality and Individual
Differences, 54(5), 577-581.
- Zimbardo, P. G. (1990). Shyness: What it is, what to do about it. Cambridge, MA:
Perseus Publishing.
- Zimet, G., Dahlem, N., Zimet, S. & Farley, G. (1988). The Multidimensional Scale of
the Perceived Social Support. Journal of Personality Assesment. 55, 610-617.