Öğretmenlerin Yöntem Tercihlerini Etkileyen Faktörler

Öğretmenlerin kullandıkları öğretim yöntem ve tekniklerini tercih etme nedenlerini etkileyen faktörlerin belirlenmesi amacıyla yapılan bu çalışmada, öncelikle bir ölçme aracı geliştirilmiştir. Bu ölçme aracı kullanılarak, öğretmenlerin öğretim yöntem tercihlerini etkileyen faktörler, bu faktörlerin önem sıraları ve faktörlerin görev yapılan öğretim kademesi, cinsiyet ve mesleki deneyime göre değişip değişmediği analiz edilmiştir. Araştırmanın verileri, İstanbul İli Anadolu yakasında bulunan farklı ilçelerde görev yapan 371 öğretmenden toplanmıştır. Araştırma kapsamında geliştirilen “Öğretmenlerin Öğretim Yöntemi Tercihlerini Etkileyen Faktörler Ölçeği” 37 madde ve sekiz alt boyuttan oluşmaktadır. Araştırma bulgularına göre, öğretmenlerin yöntem tercihlerini sırasıyla; öğretilecek konunun yapısı, kullanılan öğretim yönteminin özellikleri, öğrencilerin önbilgisi, yeteneği, tutumu gibi özellikleri, öğrencilerin beklentileri, okulun fiziki yapısı, öğretmenin kendine olan güveni, kullanılacak yöntemin bilinirliği, fiziki-ekonomik imkânlar ve öğretmenin kaygılarının belirlediği tespit edilmiştir. Öğretmenlerin yöntem tercihlerinde öğrenci ve öğretmen merkezli yaklaşıma eşit oranda önem verdikleri görülmektedir. Ayrıca, ilkokul ve ortaokul öğretmenlerinin tercihlerinde öğrencileri daha fazla dikkate aldığı, ilkokul ve ortaokul öğretmenlerinin tercihlerinin benzer olduğu, kadın öğretmenlerin yöntem tercihlerinde öğrenci özelliklerini, konu ve yöntem özelliklerini daha fazla dikkate aldığı, mesleğe yeni başlayan öğretmenlerin, deneyimli öğretmenlere göre yöntem tercihlerinde tüm faktörlerden daha fazla etkilendikleri tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Öğretim yöntemleri, öğretmen tercihleri, ölçek geliştirme

PDF

___

Açıkgöz, K. Ü. (2007). Aktif öğrenme. Adana: Biliş Özel Eğitim Danışmanlık Yayınları.
ÅKerlind, G. S. (2003). Growing and developing as a university teacher--variation in meaning. Studies in Higher Education, 28(4), 375-390.
Alım, M., & Girgin, M. (2004). Öğretmen ve öğrenci görüşlerine göre 9. sınıf coğrafya derslerinde yararlanılan araç-gereçler ile materyal ve öğretim yöntemleri. Doğu Coğrafya Dergisi, 9(12).
Attard, A., Di Loio, E., Geven, K., & Santa, R. (2010). Student centered learning: An insight into theory and practice. Partos Timisoara, Bucharest, 6-15.
Avcı, S. & Çakır, M. (2020). Öğretmenlerin akıllı tahta kabulü ve kullanımını etkileyen faktörler: yapısal eşitlik modeli. Trakya Eğitim Dergisi, 10 (3) , 966-979 . DOI: 10.24315/tred.670227
Avcı, S., ve Yüksel, A. (2014). Farklılaştırılmış öğretim teori ve uygulama. Differentiated Instruction theory and practice) Ankara: Nobel Yayıncılık.
Aydın, A. (1998). Sınıf yönetimi. Ankara: Anı Yayıncılık.
Azar, A., & Çepni, S. (1999). Fizik öğretmenlerinin kullandıkları öğretim etkinliklerinin mesleki deneyime göre değişimi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(16).
Balachandran, T. (2015). Why teachers teach the way they do: Factors ınfluencing the perceptual teaching styles of teacher candidates in math education. Unpublished Masters Thesis. University of Toronto
Biggs, J. (1999). What the student does: Teaching for enhanced learning. Higher education research & development, 18(1), 57-75.
Butler, K. A. (1987). Learning and teaching style. Theory and Practice. Connecticut: The Learner’s Dimension, Colombia.
Büyüköztürk, Ş. (2018). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Pegem.
Byrne, B. M. (2012). Structural equation modeling with mplus: Basic concepts, applications, and programming. New York: Routledge Taylor & Francis Group.
Can, A. (2017). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi. Pegem.
Çelenk, S. (2016). Öğretim ilke ve yöntemleri. Pegem Akademi Yayıncılık. Ankara.
Çeliköz, M., & Erişen, Y. (2017). Constructivist practice in the curriculum and ınstruction: The views of lecturers in the field. International Online Journal of Educational Science, 9(3), 738 -754.
Demir, B., & Uygun, M. A. (2015). The investigation of music teachers’ teaching style choice. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 5(5), 469-484.
Demirel, Ö. (2006). Öğretimde planlama ve değerlendirme öğretme sanatı. Ankara: PegemA Yayıncılık. Dunn, R., & Dunn, K. (1979). Learning styles/teaching styles: Should they ... Can they ... Be matched?. Educational Leadership, 36 (4), 238-244.
Entwistle, N., & Walker, P. (2002). Strategic alertness and expanded awareness within sophisticated conceptions of teaching. In Teacher thinking, beliefs and knowledge in higher education (pp. 15-39). Springer Netherlands.
Felder, R. M., & Henriques, E. R. (1995). Learning and teaching styles in foreign and second language education. Foreign Language Annals, 28(1), 21-31.
Fidan, N., & Erden, M. (1998). Eğitime giriş. Alkım Yayıncılık: İstanbul.
Fischer, B. B., & Fischer, L. (1979). Styles in teaching and learning. Educational Leadership, 36(4), 245-254.
Gómez-Carrasco, C. J., Rodríguez-Medina, J., Chaparro-Sainz, Á., & Monteagudo-Fernández, J. (2022). Teaching approaches and profile analysis: An exploratory study with trainee history teachers. SAGE Open, 12(1), 21582440211059174.
Gönen, S. & Kocakaya, S. (2006). Fizik öğretmenlerinin hizmet içi eğitimler üzerine görüşlerinin değerlendirilmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(1), 37-44.
Grasha, A. F. (1996). Teaching with style. Pittsburgh, PA: Alliance.
Grasha, A. F. (2002). Teaching with style: A practical guide to enhancing learning by understanding teaching and learning styles. Alliance Publication.
Heimlich, J. E., & Norland, E. (2002). Teaching style: where are we now?. New Directions for Adult and Continuing Education, 2002(93), 17-26.
Hu, L. T., & Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 6(1), 1-55
İncik, Y.E. ve Tanrıseven, I. (2012). Eğitim fakültesi öğretim elemanlarının ve öğretmen adaylarının öğrenci merkezli eğitime ilişkin görüşleri (Mersin Üniversitesi Örneği). Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 8 (3), 172-184.
İrez, S. & Çakır, M. (2010). Horizon of science education reform in Turkey: Challenges Ahead. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(4), 79-96 .
Kember, D. (1997). A reconceptualisation of the research into university academics' conceptions of teaching. Learning and Instruction, 7(3), 255-275.
Kember, D., & Kwan, K. P. (2002). Lecturers’ approaches to teaching and their relationship to conceptions of good teaching. In Teacher thinking, beliefs and knowledge in higher education (pp. 219-239). Netherlands: Springer.
Kline, R.B. (2011). Principles and practice of structural equation modeling. New York: The Guilford Press
Kuh, G.D., Laird, T.F.N., & Umbach, P.D. (2004). Aligning faculty activities & student behavior: Realizing the promise of greater expectations. Liberal Education, 90(4), 24-31.
Küçükahmet, L. (2006). Öğretimde planlama ve değerlendirme, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Laird, T. F. N., Garver, A. K., & Niskodé, A. S. (2007, June). Gender gaps: Understanding teaching style differences between men and women. In annual meeting of the Association for Institutional Research, Kansas City, MO.
Lardner, T. (1989). Rethinking classrooms: Perspectives on teaching and learning styles (Research in the Classroom). English Journal, 78(8), 88-89.
Lindblom-Ylännea, S., Trigwellb K., Nevgia A. and Ashwinc P. (2006) How approaches to teaching are affected by discipline and teaching context. Studies in Higher Education, 31(3), 285–298
Lueddeke, G. R. (2003). Professionalising teaching practice in higher education: A study of disciplinary variation and'teaching-scholarship'. Studies in Higher Education, 28(2), 213-228.
Mutluoğlu, A. (2012). İlkögretim matematik ögretmenlerinin ögretim stili tercihlerine göre teknolojik pedagojik alan bilgilerinin incelenmesi. Unpublished Master’s Thesis Tezi. Necmettin Erbakan University Institute of Educational Sciences. Konya.
Naylor, S. & Keogh, B. (1999). Constructivism in classroom: Theory into practice. Journal of Science Teacher Education, 10(2), 93-106.
NSSE, (2005). Exploring different dimensions of student engagement. Bloomington, IN: Indiana University Center for Postsecondary Research.
Ocak, G. (2017). Öğretim ilke ve yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
Ocak, G., Ocak, İ., Yılmaz, M., & Mergen, H. H. (2012). Attitudes of primary school teachers towards teaching methods and techniques. Ilkogretim Online, 11(2).
OECD, (2009). Creating effective teaching and learning environments: First results from TALIS. OECD Publishing.
Önen, F., Saka, M., Erdem, A., Uzala, G. & Gürdal, A. (2008). HİE seminerine katılan fen bilgisi öğretmenlerinin öğretim tekniklerine ilişkin bilgilerindeki değişimin tespiti: Tekirdağ örneği. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 9(1), 45–57.
Özer, K. (2002). İlköğretim 4-5. sınıflarda Türkçe öğretiminde işbirliğine dayalı öğrenme metodunun kullanımına yönelik bir değerlendirme. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Selçuk Üniversitesi. Konya.
Prosser, M., & Trigwell, K. (1999). Understanding learning and teaching: The experience in higher education. McGraw-Hill Education (UK).
Samuelowicz, K., & Bain, J. D. (2001). Revisiting academics' beliefs about teaching and learning. Higher Education, 41(3), 299-325.
Saracaloğlu, A. S., & Karasakaloğlu, N. (2011). The opinions of Turkish teachers on teaching methods and techniques. Elementary Education Online, 10(3), 951-960.
Schumacker, R. E., & Lomax, R.G. (1996). A beginner’s guide to structural equation modeling. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates.
Seçer, İ. (2018). Psikolojik test geliştirme ve uyarlama süreci: SPSS ve LISREL uygulamaları. Anı yayıncılık.
Serin, U. (2008). İzmir ilinde görev yapan fen alanı öğretmenlerinin öğretme strateji ve stilleri ile tercih ettikleri öğretim yöntemleri ve çoklu zekâ alanları arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi. İzmir.
Starbuck, G. H. (2003, April). College teaching styles by gender. In Western Social Science Association Annual Meeting, Las Vegas, NV, April (pp. 9-12).
Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2015). Çok değişkenli istatistiklerin kullanımı. Nobel.
Taşkaya, S. M., & Muşta, M. C. (2008). Sınıf öğretmenlerinin Türkçe öğretim yöntemlerine ilişkin görüşleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 25(25).
Taşpınar, M. (2010). Kuramdan uygulamaya öğretim yöntemleri. Ankara: Data Yayınları.
Temelli, A., & Kurt, M. (2011). Use of teachıng methods of bıology teachers and opınıons about the effects of these methods on student success. e-International Journal of Educational Research, 2(2).
Trigwell, K., & Prosser, M. (1996). Changing approaches to teaching: A relational perspective. Studies in Higher Education, 21(3), 275-284.
Uşun, S. (2007). Öğretim ilke ve yöntemleri, A. S. Saraçoğlu & H. H. Bahar (Ed.), Öğretim yöntem ve teknikleri, (ss. 137-183), İstanbul, Lisans Yay.
Üredi, L. 2006). İlköğretim I. ve II. kademe öğretmenlerinin öğretim stili tercihlerine göre öğretmenlik mesleğine ilişkin algılarının incelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi. İstanbul.
Üredi, L., & Üredi, I. (2007). Sınıf öğretmenlerinin tercih ettikleri öğretim stillerinin yordayıcısı olarak öğretmenlik mesleğine ilişkin algıları. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2).
Ütkür, N. (2016). Öğretmenlerin kullandıkları yöntem ve teknik farklılıkları: Hayat bilgisi dersi örneği. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6 (USBES Özel Sayı II), 1631-1651. V ermunt, J. D., & Verloop, N. (1999). Congruence and friction between learning and teaching. Learning and Instruction, 9(3), 257-280. Y eşilyurt, E. (2013). Öğretmenlerin öğretim yöntemlerini kullanma amaçları ve karşılaştıkları sorunlar. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2013 17 (1): 163-188
Yeşilyurt, E. (2019a). Eklemeli bir bakışla öğretim yöntem ve teknik seçimini etkileyen faktörler. TURAN: Stratejik Arastirmalar Merkezi, 11(43), 57-64.
Yeşilyurt, E. (2019b). Öğrenme stili modelleri: teorik temelleri bağlamında kapsayıcı bir derleme çalışması. OPUS International Journal of Society Researches, 14(20), 2169-2226.
Yıldırım, E. G., Köklükaya, A. N., & Aydoğdu, M. (2016). Fen bilgisi öğretmen adaylarının öğretim yöntem-teknik tercihleri ve bu tercihlerinin nedenleri. E-Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 3(1), 15-25.
Yılmaz, K., & Tosun, M. F. (2013). Öğretmenlerin eğitim inançları ile öğretmen öğrenci ilişkilerine yönelik görüşleri arasındaki ilişki. Journal of Education and Instruction Research, 2(4), 205-218.