Açık Öğretim Liseleri Öğrencilerinin Sosyodemografik Özellikleri ve Eğitim Süreçlerinin İncelenmesi

Bu araştırmada açık öğretim liselerinde öğrenim gören öğrencilerin sosyodemografik özelliklerinin ve eğitim süreçlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada, genel tarama yöntemlerinden tekil tarama modeli kullanılmıştır. 447 öğrenciye çevrim içi ortamda anket uygulaması yapılmıştır. Araştırma bulgularında sosyodemografik özelliklere göre dağılımlarda; cinsiyet göre kadınların, yaşa göre 18-27 yaş arasındakilerin, yaşadıkları ile göre İstanbul’da yaşayanların, medeni durumlarına göre evlilerin, çocuk durumuna göre çocuğu olmayanların, çalışma durumuna göre herhangi bir işte çalışmayanların, bilgisayar ve internet kullanımlarına göre orta ve ileri düzeyde bilgisayar ve internet kullanabilenlerin, anne-baba eğitim düzeyleri ilkokul ve altı, eş eğitim düzeyi ise ortaöğretim (lise) ara sınıftan ayrılma olanların, evdeki imkânlarına göre bilgisayar ve internet bağlantısı bulunanların, gelir düzeyleri asgari ücretin altındakilerin oranının fazla olduğu görülmüştür. Eğitim süreçlerine bakıldığında öğrencilerin çoğunlukla ortaokul ve ortaöğretim (lise) ara sınıftan ayrılmış olup ekonomik nedenlerle eğitimlerini yarıda bıraktığı görülmüştür. Açık öğretim liselerine meslek ve diploma sahibi olmak amacıyla kayıt yaptıranların ve okul türlerinden Açık Öğretim Lisesi’ni tercih edenlerin oranı fazladır. Çoğunluğu daha önce herhangi bir uzaktan eğitim faaliyetine katılmayan öğrenciler, ders seçme ve kayıt işlemlerini kendileri yapmakta, ders çalışırken daha çok dijital materyalleri tercih etmektedirler. Öğrenciler açık öğretim liselerinden mezun olduktan sonra da eğitimlerine devam etmeyi planlamaktadırlar. Ayrıca öğrenciler açık öğretim liselerinde eğitimin etkililiğinin artırılması adına eğitim sistemi, kayıt ve ders seçme işlemleri, mezuniyet şartları, sınavlar, ders kitapları, öğrencilere yapılan bilgilendirmeler ve öğrenim süreçlerindeki faaliyetler ile ilgili önerilerde bulunmuşlardır.

Anahtar Kelimeler:

Açık öğretim okulları, açık öğretim lisesi, mesleki açık öğretim lisesi, açık öğretim imam hatip lisesi, sosyodemografik özellikler, eğitim süreci

Investigations Of Sociodemographic Characteristics and Educational Processes of Open Education High School Students

In this study, it was aimed to determine the sociodemographic characteristics and educational processes of the students studying in open education high schools. In the research, a single screening model from the general screening methods was used. a survey application was made to 447 students in an online environment. When we examined research findings based on personal characteristics, it is seen that according to gender womens, according to age individuals in the 18-27 age group, according to the city where they live individuals living in Istanbul, according to maritul status married individuals, according to child status individuals without children, according to working status individuals who do not work in any job, and according to facilities at home individuals who can use computers and the internet at medium and advanced levels, individuals whose parental education level is primary school or below, whose spouse education level is secondary school (high school) leaving middle class, individuals who have a computer and internet connection at home, and individuals whose income level is below the minimum wage have higher percentage in this distrubition. In the distributions according to educational characteristics, it was seen that students mostly left the middle school and secondary education (high school) intermediate class and left their education halfway due to economic reasons. The rate of individuals who enroll in open education high schools in order to have a profession and/or diploma, and individuals who prefer Open Education High School have higher percentage. Students, most of whom have not participated in any distance education activities before, do their course selection and registration process themselves, and they prefer digital materials while studying. Students plan to continue their education after graduating from open education high schools. Further, students made suggestions about the education system, registration and course selection procedures, graduation conditions, exams, textbooks, information given to students and activities in the learning process in order to increase the effectiveness of education in open education high schools.

Keywords:

Open education schools, open education high school, open vocational high school, open education imam hatip high school, sociodemographic features, education process,

PDF

___

Aktaş, E. (2019). Halk eğitim merkezine devam eden yetişkinlerin eğitim taleplerinin değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kastamonu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kastamonu.
Aslanargun, E., Bozkurt, S. ve Sarıoğlu, S. (2016). Sosyo ekonomik değişkenlerin öğrencilerin akademik başarısı üzerine etkileri. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(27/3), 201-234. https://dergipark.org.tr/en/pub/usaksosbil/issue/24734/261548
Battin-Pearson, S., Newcomb, M. D., Abbott, R. D., and Hill, K. (2000). Predictors of early high school dropout: A test of five theories. Journal of Educational Psychology, 92(3), 568-582. https://psycnet.apa.org/buy/2000-12129-015
Belen, A., Kandak, M., Demir, E., Çekin, B., Demir, M. ve Kandak, D. (2021). Açık lise öğrencilerinin görüşleri doğrultusunda açık liseyi tercih nedenlerinin belirlenmesi: Ermenek örneği. Uygulamalı Sosyal Bilimler ve Güzel Sanatlar Dergisi, 3(6), 99-114 . https://dergipark.org.tr/en/pub/sosguz/issue/64638/930441
Bilgin, N. Ç., Kesgin, M. T., ve Aka, B. (2018). Yetişkinlerin internet kullanma durumu ve bazı sosyo-demografik değişkenler ile ilişkisi. ERPA 2018, 461. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1393653
Bozkurt, A. (2017). Türkiye’de uzaktan eğitimin dünü, bugünü ve yarını. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 3(2), 85-124. https://dergipark.org.tr/en/pub/auad/issue/34117/378446
Campbell, L. (2004). A strong as the weakest link: Urban high school dropout. High School Journal, 87(2),16-24. https://www.jstor.org/stable/40364301
Chamadia, S., and Mubarik, M. S. (2021). Assessing the effectiveness of vocational training programs in Pakistan: an experimental study. Education+ Training, 63(5). 665-678. https://doi.org/10.1108/ET-04-2020-0085
Chuang, H. (1997). High school youths dropout and re-enrolment behavior. Economics of Education Review, 16(2),171-186. https://doi.org/10.1016/S0272-7757(96)00058-1
Coombs, P. H. and Ahmed, M. (1973) New Paths to Learning, UNICEF: New York.
Çalışkan, M. ve Mencik, Y. (2015). Değişen dünyanın yeni yüzü: sosyal medya. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli sosyal Bilimler Dergisi, (50), 254-277. https://dergipark.org.tr/tr/pub/abuhsbd/issue/32944/366052
Çam, F. T., ve Bayram, A. (2015). Açık öğretim lisesinde artış: Kadın öğrenciler. Eğitim Bilim Toplum, 13(49), 84,99. https://hdl.handle.net/11494/4034
Çetinkaya, S., ve Demirel, B. (2022). Öğrencilerin açık öğretim lisesini tercih nedenleri ve açık öğretim lisesi hizmetlerine yönelik görüşleri (Erzin Örneği). Research in Social Sciences, 2. 79-104. https://www.researchgate.net/profile/Bora-Cosar/publication/363657246_Relationship_of_Passion_for_Work_with_Turkish_Academics_A_Qualitative_Research/links/632862df071ea12e364666be/Relationship-of-Passion-for-Work-with-Turkish-Academics-A-Qualitative-Research.pdf#page=78
Can, E. ve Sakallı, A. (2023). Örgün eğitimden açık liseye geçiş nedenleri: Bir durum çalışması. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 9(1), 194-237. Doi: 10.51948/auad.1214224
Daniel, S. S., Walsh, A. K., Goldstone, D. B., Arnold, E. M., Reboussin, B. A., and Wood, F. B. (2006). Suicidality, school dropout, and reading problems among adolescents. Journal of Learning Disabilities, 39(6), 507-514. https://doi.org/10.1177/00222194060390060301
Dekkers, H., and Claassen, A. (2001). Dropouts-Disadventeged by defination? A study of the perspective of early school leavers. Studies in Educational Evaluation, 27(4), 341-354. https://eric.ed.gov/?id=EJ646437
Demirtaş, Z., Tutkun, Ö. F. ve Arslan, A. (2017). Mesleki açık öğretim lisesi (MAÖL) öğrencilerinin mesleki eğitime yönelik görüşleri. PESA Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(4), 231-240. https://dergipark.org.tr/en/pub/pesausad/issue/36306/413513
Dirik, H. (2020). Ortaöğretim kurumlarında okul terkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
Doll, B., and Hess, R. (2001). Trough a new lens: Contemporary psychological prespectives on school completion and dropping out of high school. School Psychology Quarterly, 16(4), 351-356. https://doi.org/10.1521/scpq.16.4.351.19895
Duman, A. (2003). Bazı Eğitim Bilimi Kavramlarına İlişkin Genel Bir Değerlendirme. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (10), 0-0. https://dergipark.org.tr/tr/pub/musbed/issue/23504/250420
Ellenbogen, S., and Chamberland, C. (1997). The peer relations of dropouts. A comparative study of a risk and not at-risk youths. Journal of Adolescence, 20(4),355-367. https://doi.org/10.1006/jado.1997.0092
Fortbildung (2022). Schulformen. https://www.fortbildung.net/ratgeber/schulformen
French, D., and Conrad, J. (2001). School dropout as predicted by peer rejection and antisocial behavior. Journal of Research on Adolescence, 11(3), 225-244. https://doi.org/10.1111/1532-7795.00011
Graeff-Martins, A., Oswald, S., Comassetto, J., Kieling, C., Goncalves, R., and Rıhde, L. (2006). A package of ıntervention to reduce school dropout in public schools in a developing country. Europian Child and Adolscent Psychiatry, 15(8), 442-449. https://link.springer.com/article/10.1007/s00787-006-0555-2
Güçlü, M. ve Bozgeyikli, H. (2017). Türkiye’de mesleki açık öğretim liseleri: Tarihsel gelişim açısından bir değerlendirme. HAK-İŞ Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 6(14), 138-155.
Güngör, C. ve Özdemir, M.Ç. (2017). Sosyal sermaye ve eğitim ilişkisi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 15(1), 70-90. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tebd/issue/29870/300285
Gür, B. S. ve Kurt, D. T. (2011). Türkiye’de ailelerin eğitim ihtiyaçları. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 27(27). https://dergipark.org.tr/en/pub/spcd/issue/21121/227502
Kamiloğlu, F. ve U. Yurttaş, Ö. (2014). Sosyal medyanın bilgi edinme ve kişisel gelişim sürecine katkısı ve lise öğrencileri üzerine bir alan çalışması. Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi, (21) , 129-150. Doi:10.16878/gsuilet.96678
Karaağaçlı, M. (2014). Açık öğretim lisesi yapısal işleyiş süreçlerinde teknoloji kullanımı ve etkileşimli teknolojiler gereksinimi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 0(3), 250-264.
Karasar, N. (2020). Bilimsel Araştırma Yöntemi . Nobel Yayın Dağıtım.
McMillan, M., Kaufmann, P., and Whitener, S. (1994). Dropout Rates in the United States: 1993. USGPO. https://nces.ed.gov/pubs96/96863.pdf
Millî Eğitim Bakanlığı (1973). Millî Eğitim Temel Kanunu.
Millî Eğitim Bakanlığı (2012). Millî Eğitim Bakanlığı İl ve İlçe Millî Eğitim Müdürlükleri Yönetmeliği.
Millî Eğitim Bakanlığı (2013). Millî Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği.
Millî Eğitim Bakanlığı (2018). Millî Eğitim Bakanlığı Hayat Boyu Öğrenme Kurumları Yönetmeliği.
Millî Eğitim Bakanlığı (2020). Millî Eğitim İstatistikleri 2020/’21. Örgün Eğitim. https://sgb.meb.gov.tr/www/icerik_goruntule.php?KNO=424: MEB.
Millî Eğitim Bakanlığı (2022a). Açık Öğretim İmam Hatip Lisesi - Okulumuz. https://aoihl.meb.gov.tr/
Millî Eğitim Bakanlığı (2022b). Açık Öğretim Lisesi - Tarihçe. http://aol.meb.gov.tr/www/okulumuz/icerik/1
Millî Eğitim Bakanlığı (2022c). Açık Öğretim Ortaokulu - Okulumuz. https://aio.meb.gov.tr/www/okulumuz/icerik/2
Millî Eğitim Bakanlığı (2022d). Mesleki Açık Öğretim Lisesi - Okulumuz. https://maol.meb.gov.tr/
Millî Eğitim Bakanlığı (2022e). Hayat Boyu Öğrenme. Türkiye'de Hayat Boyu Öğrenmenin Geliştirilmesi Projesi II. https://hayatboyu.meb.gov.tr/hayat-boyu-ogrenme/
Millî Eğitim Bakanlığı (2022f). Millî Eğitim İstatistikleri - Örgün Eğitim. https://sgb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2021_09/10141326_meb_istatistikleri_orgun_egitim_2020_2021.pdf
Millî Eğitim Bakanlığı (2022g). Mesleğim Hayatım. https://meslegimhayatim.meb.gov.tr/egitim/yaygin-egitim
Millî Eğitim Bakanlığı (2022h). Açık Öğretim Daire Başkanlığı 2021-2022 Eğitim ve Öğretim Yılı Öğrenci İstatistikleri. Millî Eğitim Bakanlığı Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü'nün E-26879895-605.01-49511601 sayılı ve 12.05.2022 tarihli yazısı ile ulaşılmıştır.
Millî Eğitim Bakanlığı (2022i). Strateji Geliştirme Başkanlığı Milli Eğitim İstatistikleri. https://sgb.meb.gov.tr/www/resmi-istatistikler/icerik/64
Mollaibrahimoğlu, M. (2016). Lifelong learning policies in Turkey. Journal of Life Economics, 3(Special/Öz),119-125. https://doi.org/10.15637/jlecon.145
Murphy, E., Rodríguez‐Manzanares, M. A., and Barbour, M. (2011). Asynchronous and synchronous online teaching: Perspectives of Canadian high school distance education teachers. British Journal of Educational Technology, 42(4), 583-591. https://doi.org/10.1111/j.1467-8535.2010.01112.x
Öncü, E. (2017). Ortaöğretim öğrencilerinin açık öğretim lisesine geçiş nedenlerine ilişkin öğrenci, okul yöneticisi, öğretmen ve veli görüşleri. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Peter-A.-Silbermann-Schule (2022). Staalisches Abendgymnasium für Berufstätige. https://abendgymnasium.de/ueber-uns/peter-a-silbermann/
Price, L., Richardson, J. T., and Jelfs, A. (2007). Face‐to‐face versus online tutoring support in distance education. Studies in higher education, 32(1), 1-20. Doi: 10.1080/03075070601004366
Rees, D. I., and Mocan, H. N. (1997). Labor market conditions and the high school dropout rate: Evidence from New York State. Economics of Education Review, 16(2), 103-109. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0272775796000374
Sipahi, K. B. (2019). Mesleki açık öğretim lisesi öğrencilerinin uzaktan eğitime yönelik algıladıkları engeller ile tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Doktora Tezi, Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
Sözer, Y. (2017). Mesleki açık öğretim lisesi öğrencilerinin örgün eğitim dışında olma nedenlerine ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi (30), 493-507. https://doi.org/10.14582/DUZGEF.785
Şahin, U., ve Uysal, M. (2017). Açık öğretim lisesinin yetişkin eğitiminde katılım sorunsalı bağlamında incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 50(1), 127-159. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/508575
Şenel, S. ve Kutlu, Ö. (2016). Ankara Üniversitesi Uzaktan Eğitim Programına Katılan Öğrencilerin Akademik Başarılarını Yordayan Faktörler. Journal of Measurement and Evaluation in Education and Psychology, 6(2) , 0-0. Doi: 10.21031/epod.87414
Tabachnick, B. G., and Fidell, L. S (2013). Using multivariate statistics. Pearson.
Taylı, A. (2008). Eğitim sisteminde önemli bir sorun: Okulu bırakma. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(30), 89-101. http://acikerisim.mu.edu.tr/xmlui/handle/20.500.12809/8379
The National Institute of Open Schooling (2022). NIOS. https://www.nios.ac.in/
Toprak, M., ve Erdoğan, A. (2012). Yaşamboyu öğrenme: Kavram, politika, araçlar ve uygulama. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, (2), 69-91. https://dergipark.org.tr/en/pub/higheredusci/issue/61478/917984
Türkiye İstatistik Kurumu (2012-2020). Millî Eğitim İstatistikleri, Örgün Eğitim. https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=egitim-kultur-spor-ve-turizm-105&dil=1