İslam düşünce tarihinde siyasal kuramlarla ilgili çok sayıda eser kalemealınmıştır. Bunlardan bir kısmı prenslere ayna (fürstenspiegel) türü eserlerolup yöneticilere yol göstermekte, kriz zamanlarında halkı nasıl idareetmeleri gerektiği, iktidar mücadelesini nasıl verecekleri gibi konulardaonlara uyarılarda bulunmaktadır. İbn Zafer’in Sulvânu’l-Mutâ’ fî ‘udvâni’letbâ’ı ve Turtûşî’nin Sirâcu’l-mül.k’u bu türün en önemli örnekleridir.Eserlerden bir kısmı ise siyasetin felsefesini yapmakta ve ideal yöneticininnitelikleri üzerinde durmaktadır. Fârâbî’nin Fusûlu’l-medenî ve el-Med.netü’l-fâdıla’sı; Cüveyn.’nin Gıyâsu’l-ümem fi’ltiyâsi’z-zulem’i,Devvânî’nin Ahlâk-ı Celâlî’si, İbn Cemâ’a’nın Tahr.rü’l-ahkâm fî tedbiriehli’l-İslam’ı ve İbn Fîrûz’un Gurretü’l-beydâ’sı bu türdendir. Bazıları isedevletin bürokratik organizasyonu dâhil çok daha kapsamlı meseleleri elealmaktadırlar. Nizamülmülk’ün Siyasetname’si, Yusuf Has Hâcib’in KutadguBilig’i bunun örneklerindendir. Bunların dışında doğrudan siyasetfelsefesiyle ilgili eser yazmamakla birlikte çalışmalarında dolaylı olarakmeseleyi irdeleyen bilginler de vardır. İslam siyaset felsefesinin omurgakavramları hâline gelen itaat, ulu’l-emr, şûra/meşveret, emr-i bi’l-ma’rûfnehy-i ‘ani’l-münker, adalet, hüküm, hilafet, biat/bey’at, velâyet, mülk,emn/emanet, ehliyet, liyakat, vb. terimleri yorumlarken bu bilginlerin konuylailgili g.rüşlerini öğrenmekteyiz. Doğrudan siyaset felsefesiyle ilgiliyazmayan ama yorumlarında konuyla ilgili g.rüşlerini beyan eden bir isimolarak İbn Teymiye’yi bunun örneği olarak anabiliriz. Bu yazıda, etrafındaepeyce gürültü koparılan ulu’l-emr terimine M.tür.d.’nin nasıl bir anlamyüklediği tartışılmaktadır. Kendisi devletle ilişkilerinde mesafesini koruyan,bilginin temsil ettiği temel değer ve normları herkesin kendisine görehizalanacağı yaşam normları olarak savunan M.tür.d.’nin ulu’l-emr yorumunda da aynı duyarlılığı gösterdiğine şahit oluyoruz.

There have been many works on political theories in Islamic thought,some of which have the character of mirrors for princes (fürstenspiegel)that advise the rulers how to rule, how to cope with the crisis conditions orchaos management and how to struggle for power. The examples of thisgenre are İbn Zafer’s Sulvan al-Mutâ’ fî ‘udvân al-atbâ’ı and Turtûşî’sSirâcu’l-mulûk. Some others philosophy about the character of politics andgive the main features of the ruler such as Fârâbî’s Fusûlu’l-madanî andel-Madîna al-fâdıla; Juwaini’s Gıyâs al-umem fi iltiyâs az-zulam,Dawwanî’s Ahlâk-ı Calâlî, Ibn Jamâ’a’s Tahrîr al-ahkâm fî tadbîri ahl al-Islâm and Ibn al-Fîrûz’s Gurrat al-baydâ. Some works deal with muchmore comprehensive structure of the state including bureaucratic one, theexamples of which are Siyâsatnâma of Nizamulmulk and Kutadgu Bilig ofYusuf Has Hajib. On the other hand, we have scholars who did not directlytackle this matter but indirectly commented on it through interpretingthe key terms related to the politics like itaat, ulu’l-amr, shûra, al-amr bi’l ma’rû va’n-nahy ani’l-munkâr, adl, hukm, khilâfa, bay’a, walâya, mulk, amn, etc., Ibn Taymiyya is the outstanding example of these scholars who did not author any specific treatise on the subject but contributed extensively while interpreting related terms. In this paper we will analyze Mâturîdî’s ideas on ulu’l-amr which is among the hot debates in political agenda. In his aloofness with the state and in his insistence on the rule of law represented by the values and norms, Mâturîdî has the same sensitivity when interpreting the term ulu’l-amr.